Bài giảng điện tử công dân 7 kết nối tri thức bài 7: Phòng, chống bạo lực học đường

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Quan sát một số hình ảnh, video về bạo lực học đường

KHỞI ĐỘNG

BÀI 7: PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường
2. Cách ứng phó với bạo lực học đường
3. Một số quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường
4. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Đọc ba tình huống SGK tr.38, 39, thảo luận theo nhóm và trả lời câu hỏi:

• Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực học đường?
• Hãy nêu những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhân nào khác?
• Trong các trường hợp trên, các bạn C, H, Q và N đã phải chịu những hậu quả gì? Em hãy liệt kê những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý dưới đây:

- Bạo lực học đường là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý, đạo lý, xúc phạm trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh thần và thể xác diễn ra trong phạm vi trường học mà đối tượng gánh chịu chủ yếu là các học sinh và sinh viên.

- Biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp:

• TH1: Đánh nhau, nói xấu.
• TH2: Cô lập, nói xấu, ghép ảnh chế giễu.
• TH3: Đánh nhau.

- Biểu hiện khác của bạo lực học đường: ngược đãi, lăng mạ, chửi bởi, đe doạ, khủng bố, lan truyền thông tin sai sự thật về người khác,...

- Nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp:

• TH1: Do bố mẹ thường xuyên vắng nhà, không quan tâm dạy dỗ C.
• TH2: Do tâm lí tiêu cực khi nảy sinh mâu thuẫn trên mạng xã hội.
• TH3: Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi.

- Nguyên nhân khác dẫn đến bạo lực học đường:

• Do sự thiếu hiểu biết về đạo đức, pháp luật, kĩ năng sống của học sinh.
• Do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, xã hội không lành mạnh (bạo lực gia đình, tệ nạn xã hội,...).
• Do thiếu sự quan tâm từ gia đình, nhà trường.
• Do phương pháp giáo dục sai lầm của gia đình, thầy cô,...

- Hậu quả mà C, H, Q, N phải chịu trong các trường hợp:

• TH1: C bị nhà trường kỉ luật.
• TH2: H tự ti, ngại tiếp xúc với mọi người, có dấu hiệu trầm cảm, khủng hoảng tâm lí.
• TH3: Q và N bị nhà trường kỉ luật.

- Tác hại của bạo lực học đường:

Một số hình ảnh, video về bạo lực học đường

2. Cách ứng phó với bạo lực học đường

Trước khi xảy ra bạo lực học đường

Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?

Để phòng tránh bạo lực học đường, các bạn đã:

- TH1:

• V cẩn thận không đi đâu một mình.
• Chia sẻ lại với mẹ sự việc bị các chị khoá trên lườm nguýt, tỏ thái độ khó chịu để mẹ đưa đến gặp cô giáo chủ nhiệm nhờ giúp đỡ.

- TH2: Th nhẹ nhàng nhận sai và xin lỗi khi thấy người bạn tỏ thái độ hung hăng, gay gắt với mình

Theo em, học sinh cần làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?

Trước khi xảy ra bạo lực học đường

Học sinh cần làm

• Kết bạn với những bạn tốt.
• Trang bị cho bản thân những kiến thức, kĩ năng liên quan đến bạo lực học đường
• Rời khỏi những nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực học đường.

Học sinh cần tránh

• Kết bạn với những bạn xấu.
• Tỏ thái độ tiêu cực với bạn bè, tụ tập ở những nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực học đường.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hãy nhận xét cách ứng phó của T và B trong các trường hợp trên.

- TH1:

• T tỏ thái độ nghe lời và giao nộp điện thoại theo yêu cầu của nhóm học sinh xấu.
• Sau đó lợi dụng sơ hở, T bỏ chạy về phía một người đi đường và kêu cứu nhờ giúp đỡ.

- TH2: B tìm gặp cô giáo chủ nhiệm nhờ giúp đỡ.

Theo em, học sinh nên và không nên làm gì khi xảy ra bạo lực học đường?

Nên làm :

• Bình tĩnh, lảng tránh đi ra nơi khác, không nên phản ứng gay gắt càng kích thích đối tượng trêu ghẹo.
• Dùng lời lẽ nhẹ nhàng yêu cầu không trêu ghẹo.
• Nếu tình trạng vẫn tiếp diễn cần phản ảnh đến giáo viên chủ nhiệm, với cha mẹ.
• Tránh xử lý tiêu cực như nhờ bạn bè ngoài xã hội can thiệp hoặc trêu ghẹo lại sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn.

Không nên làm :

• Sử dụng vũ lực, bạo lực để chống trả.
• Không được suy nghĩ tiêu cực hoặc có cách làm tiêu cực như trả thù, bỏ học, tự vẫn…

Kết luận

• Bạo lực học đường có những dấu hiệu đặc trưng tiềm ẩn hoặc biều hiện qua cách ứng xứ hằng ngày giữa học sinh với nhau.
• Bạo lực học đường có những dấu hiệu đặc trưng tiềm ẩn hoặc biều hiện qua cách ứng xứ hằng ngày giữa học sinh với nhau.

Khi nhận thấy các dấu hiệu tiềm ẩn nguy cơ bạo lực học đường, học sinh nên:

• Kiềm chế cảm xúc tiêu cực.
• Rời khỏi nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực.
• Thông báo cho giáo viên hoặc người lớn để được hỗ trợ.
• Tuyệt đối không nên che giấu, dùng lời nói tiêu cực, tỏ thái độ thách thức,... khiến bạo lực nảy sinh và dẫn đến những hậu quả không tốt.

Sau khi xảy ra bạo lực học đường

Thảo luận, đọc tình huống và nhận xét cách ứng phó của các bạn trong những trường hợp sau:

Sau khi xảy ra bạo lực học đường

Nhận xét cách ứng phó của các bạn trong các tình huống:

- A báo cáo sự việc để tố cáo hành vi xấu của nhóm bạn là rất đúng đắn.

à Giúp ngăn cản nhóm bạn không có những hành vi tương tự với A và những bạn khác, khiến nhóm bạn xấu phải chịu trách nhiệm cho những sai lầm của mình.

- M không kể lại sự việc mình bị đánh với bố mẹ và thầy cô là không nên.

à Sức khoẻ (thậm chí tính mạng) của M bị ảnh hưởng vì các vết thương không được can thiệp, chữa trị kịp thời.

Nhận xét cách ứng phó của các bạn trong các tình huống:

- K đã rất đúng đắn khi thuyết phục M nói với bố mẹ đưa tới bệnh viện chữa trị thương tích và khuyên M nên trình báo sự việc với cơ quan công an đề được can thiệp, giải quyết.

• Việc làm của K đã giúp M hạn chế những nguy cơ xấu về sức khoẻ và đảm bảo được an toàn cho bản thân.
• Khiến những bạn học sinh xấu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cho những hành vị sai trái của mình.

Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên làm gì và không nên làm gì? Vì sao?

- Học sinh cần phải:

• Thông báo sự việc với bố mẹ, thầy cô, công an.
• Nhờ người thân, công an, thầy cô hỗ trợ.
• Nhờ sự trợ giúp từ các cơ sở chuyên môn như bệnh viện, phòng tư vấn tâm lí học đường.

- Học sinh cần tránh: giấu giếm, bao che, tự giải quyết bằng các biện pháp tiêu cực.

Kết luận

• Sau khi xảy ra bạo lực học đường, các nạn nhân thường phải chịu những tổn thương nhất định về thể chất, tinh thần.
• Nếu xử lí không tốt có thể dẫn đến những tác động tiêu cực trong tương lai.
• Các em nên thông báo lại sự việc với bố mẹ, thầy cô và những người lớn đáng tin cậy đề được giúp đỡ. Tuyệt đối không nên giải quyết bằng những giải pháp tiêu cực.

3. Một số quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường

Đọc nội dung thông tin Điều 6 (Nghị định 80/2017/NĐ-CP) và Điều 586 Bộ Luật dân sự 2015

Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M như vậy có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường không? Vì sao?

Việc các bạn HS nam đánh bạn M là vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường vì những hành vị đó xâm phạm đến sức khoẻ, tính mạng của bạn M, trái với quy định của pháp luật.

Một số quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường

• Nghiêm cấm các hành vi bạo lực học đường.
• Học sinh được tuyên truyền, phổ biến kiến thức, trang bị các kĩ năng cần thiết để nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong việc phòng, chống bạo lực học đường.
• Học sinh được tư vấn, hỗ trợ tâm lí, hỗ trợ y tế, chăm sóc sức khoẻ, bảo đảm an toàn khi phát hiện có nguy cơ bị bạo lực học đường hoặc bị bạo lực học đường.
• - Nếu gây ra các hành vi bạo lực học đường, học sinh sẽ bị xử lí theo quy định của pháp luật.
• - Cha mẹ học sinh phải bồi thường các thiệt hại, khắc phục hậu quả của hành vi bạo lực học đường do con mình gây ra.

Kết luận

• Bạo lực học đường có nhiều biểu hiện.
• Nguyên nhân của bạo lực học đường do đặc điểm tâm, sinh lí của lứa tuổi học sinh, do thiếu kiến thức, thiếu kĩ năng sống,...
• Bạo lực học đường gây ra nhiều tác hại đối với học sinh, gia đình, nhà trường và xã hội.
• Cần ứng phó với bạo lực học đường ở cả trước, trong và sau khi xảy ra.
• Việc phòng, chống bạo lực học đường được quy định trong một số văn bản pháp luật như: Nghị định số 80/2017/NĐ-CP của Chính phủ, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Bộ luật Dân sự năm 2015,...

LUYỆN TẬP

Thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ:

• Nhóm 1: Làm bài tập 1 SGK tr.42.
• Nhóm 2: Làm bài tập 2 SGK tr.43.
• Nhóm 3: Làm bài tập 3 SGK tr.43.
• Nhóm 4: Làm bài tập 4 SGK tr.43.

BÀI TẬP 1

Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai? Vì sao?

1. a) Bạo lực học đường chỉ có một biểu hiện là đánh nhau.
2. b) Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra.
3. c) Bạo lực học đường chỉ gây ra tác hại về sức khỏe thể chất.
4. d) Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm riêng của ngành Giáo dục.
5. a) Ý kiến sai vì bạo lực học đường có nhiều biểu hiện như: đánh đập, ngược đãi, chê bai, lắng mạ, chửi bởi, đe doạ, khủng bố, cô lập,…
6. b) Ý kiến đúng vì bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra như:

• Do đặc điểm tâm, sinh lí của lứa tuổi học sinh.
• Do thiếu kiến thức, kĩ năng sống.
• Do ảnh hướng từ gia đình, môi trường xã hội không lành mạnh.
• Do sự thiếu quan tâm từ gia đình, cơ sở giáo dục.

1. c) Ý kiến sai vì bạo lực học đường gây ra nhiều tác hại cả về thể chất, tâm lí, kinh tế đối với học sinh, gia đình, nhà trường và xã hội.
2. d) Ý kiến sai vì việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm chung của Nhà nước và toàn xã hội.

BÀI TẬP 2

Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn dưới đây?

1. a) Một số bạn trong lớp thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và nhút nhát.
2. b) S kể với bố mẹ việc mình bị H trấn lột tiền dù H đe dọa không được kể với ai.
3. c) Thấy một bạn trong lớp bị đánh, Q vội lấy điện thoại ra quay phim để đăng lên mạng.
4. d) N muốn bỏ học vì bị nhiều bạn ở trường chế giễu.

BÀI TẬP 2

1. a) Hành vi trêu chọc, bắt nạt G của các bạn là sai trái, là hành vi bạo lực học đường.
2. b) Hành vi trấn lột tiền và đe doạ S của H là sai trái, vi phạm pháp luật. Do đó, S đã làm rất đúng khi kê lại sự việc bị H trấn lột tiền với bố mẹ để được giúp đỡ, can thiệp.
3. c) Hành vì của Q là sai, đáng phê phán.
4. d) Hành vị của N là sai, đây là một lựa chọn rất tiêu cực khi bị bạo lực học đường và có thể dẫn đến nhiêu hậu quả không tốt cho N.

BÀI TẬP 3

Hãy đề xuất các biện pháp phù hợp để phòng tránh bạo lực học đường khi xuất hiện những tình huống sau:

1. a) Em nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác.
2. b) Một người bạn đang có mâu thuẫn với em hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học.
3. c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa.
4. d) Em vô tình nghe thấy nhóm bạn nam cùng lớp bàn kế hoạch cuối buổi học chặn đường đánh một bạn lớp bên cạnh.
5. a) Khi nhận được tin nhắn hoặc thư đe đoạ từ người khác:

• Nên: báo cho thầy cô, người thân để được hỗ trợ, tránh đi một mình tới những nơi vắng vẻ.
• Không nên: tỏ thái độ thách thức đối phương, rủ bạn bè đánh, đe đoạ đối tượng tình nghi.

1. b) Khi một người bạn đang có mâu thuẫn với mình hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học:

• Nên: nhẹ nhàng từ chối bạn, nêu bạn tỏ thái độ gay gắt thì nhờ GV hỗ trợ giải quyết mâu thuẫn.
• Không nên: đồng ý gặp riêng bạn nơi vắng vẻ, rủ bạn bè đi cùng với mục đích tiêu cực (đánh nhau,... ).

1. c) Khi một nhóm HS cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa:

• Nên: dùng thái độ nhẹ nhàng từ chối hoặc kiếm cớ trì hoãn và báo cáo với thầy cô nhờ hỗ trợ.
• Không nên: im lặng, che giấu và đi một mình tới chỗ vắng theo yêu cầu của nhóm học sinh kia, rủ bạn khác cùng đi với mục đích tiêu cực.

1. d) Khi vô tình nghe nhóm bạn nam cùng lớp bàn kế hoạch cuối buổi học chặn đường đánh một bạn lớp bên cạnh:

• Nên: tìm cách báo lại với GV đề được hỗ trợ kịp thời.
• Không nên: im lặng, che giáu, kể cho bạn khác nghe và rủ cùng đi xem đánh nhau.

BÀI TẬP 4

Đóng vai xử lí các tình huống dưới đây:

1. a) Giờ ra chơi, V nhìn thấy trong cặp sách của N có một cuốn nhật kí nên đã giật lấy. N đuổi theo yêu cầu V trả lại nhưng bạn không đồng ý mà còn mở cuốn nhật kí và đọc vài câu cho các bạn khác cùng nghe để trêu chọc N. N rất tức giận với hành vi của V nhưng không biết nên làm gì.

Nếu em là N, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào? Vì sao?

BÀI TẬP 4

Đóng vai xử lí các tình huống dưới đây:

1. b) Biết tin Đ bị S bắt nạt nhiều lần, bạn thân của Đ là T vô cùng tức giận. T bày tỏ ý định sẽ rủ thêm bạn chặn đường dạy cho S một bài học.

Nếu biết sự việc đó, em sẽ nói gì với Đ và T?

1. c) Nhiều lần bị một số bạn trong trường trân lột tiền ăn sáng nhưng D giấu không kể lại với gia đình.

Nếu là bạn thân của D, em sẽ nói gì với D?

1. a) Em nhẹ nhàng giải thích với V việc tự ý xem nhật kí là xâm phạm quyền riêng tư của người khác và yêu cầu V trả lại, nếu không sẽ báo cáo và nhờ giáo viên chủ nhiệm can thiệp.
2. b) Em giải thích cho Ð và T hiểu việc chặn đường S đề trả thù là hành vi sai trái và có thể dẫn đến những hậu quả không tốt. Khuyên Ð nên kể lại sự việc mình bị S bắt nạt nhiều lần với bố mẹ hoặc thầy cô chủ nhiệm để được giúp đỡ.
3. c) Em giải thích cho D hiểu hành vi trấn lột tiền ăn sáng của các bạn là hành vi bạo lực học đường, nếu không ngăn chặn thì các bạn sẽ tiếp tục lặp lại hành vi đó với D và những bạn khác. Khuyên D nên kể lại sự việc với bố mẹ, giáo viên chủ nhiệm để được giúp đỡ.

VẬN DỤNG

1. Em hãy tham gia các hoạt động tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường, địa phương tổ chức và ghi lại cảm xúc, cách phòng, chống bạo lực học đường mà em rút ra được qua các hoạt động đó.
2. Em hãy thiết kế một khẩu hiệu hoặc vẽ một bức tranh để tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường và thuyết minh về sản phẩm đó.

Một số sản phẩm tuyên truyền về phòng chống bạo lực học đường

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn lại kiến thức đã học.
• Làm bài tập Bài 7 – SBT Giáo dục công dân 7.
• Đọc và tìm hiểu trước Bài 8: Quản lí tiền.

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG