Giáo án KHTN 7 kết nối bài 18: Nam châm (3 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân tìm hiểu nội dung mục I trong SGK – 86 và trả lời các câu hỏi liên quan

+ Nam châm được phát hiện khi nào?

+ Nam châm có đặc điểm gì và được sử dụng với mục đích gì ?

- GV chia HS thành 5 đến 6 nhóm, phát dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm, yêu cầu HS làm việc theo nhóm

+ Tiến hành thí nghiệm 1 trong mục II, thảo luận nhóm và ghi lại nhận xét hiện tượng xảy ra.

a) Hai đầu nam châm hút vật liệu nào và không hút vật liệu nào?

b) Các vật liệu đặt ở đầu hay ở giữa của nam châm thì bị hút mạnh nhất?

+ Tiến hành thí nghiệm 2, thảo luận nhóm và ghi lại nhận xét hiện tượng xảy ra

·        Đặt một kim nam châm nằm cân bằng trên một mũi nhọn (kim nam châm tự do) (Hình 18.3), quan sát hướng chỉ của hai đầu kim khi kim đã nằm cân bằng.

·        Đẩy nhẹ cho kim quay một góc nhỏ rồi buông tay, quan sát hướng chỉ của kim nam châm khi đã nằm cân bằng.

Video TN: https://bitly.com.vn/upckia

- GV lưu ý HS cần để kim nam châm ở trạng thái cân bằng (nằm yên ở một vị trí, không có dao động)

- GV yêu cầu HS dựa vào kết quả thí nghiệm 1 và 2 trả lời phần câu hỏi và bài tập SGK – tr87 

Câu hỏi 1. Một đầu kim luôn chỉ hướng nào và đầu kia của kim luôn chỉ hướng nào (hướng Bắc hay hướng Nam)

Câu hỏi 2. Từ các thí nghiệm trên có thể rút ra những tính chất gì của nam châm?

Câu hỏi 3. Dùng kim nam châm xác định các hướng Nam, Bắc, Đông, Tây ở trong phòng học

- GV chốt lại các kết luận về tính chất của nam châm

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS hoạt động cá nhân tìm hiểu sơ lược về nam châm

- HS hoạt động nhóm thực hành thí nghiệm 1, 2 tìm hiểu về tính chất của nam châm

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi 2 – 3 HS trả lời câu hỏi nhiệm vụ được giao trong mục I

- GV gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm và trả lời câu hỏi phần câu hỏi và bài tập trong SGK 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và chuyển sang nội dung mới.

I. Nam châm là gì?

- Đá nam châm đã được phát hiện từ xa xưa.

- Nam châm có tính chất hút được một số vật bằng sắt. Nếu buộc nó vào một sợi chỉ thì khi cân bằng nó luôn chỉ một hướng xác định, một đầu hòn đá chỉ hướng bắc, một đầu chỉ hướng nam.

- Đá nam châm thường được các thủy thủ dùng để định hướng trên biến. 

II. Tính chất từ của nam châm

- Thí nghiệm 1: Hình 18.2

+ Dụng cụ: 1 nam châm thẳng, 1 nam châm hình chữ U, một số vật nhỏ làm bằng sắt, thép, đồng, nhôm, gỗ.

+ Tiến hành TN: SGK – tr87

+ Kết quả TN:

a) Hai đầu nam châm hút vật bằng sắt, thép và không hút vật bằng đồng, nhôm, gỗ.

b) Các vật liệu đặt ở hai đầu nam châm thì bị hút mạnh nhất.

- Thí nghiệm 2: Hình 18.3

+ Dụng cụ: Kim nam châm có thể quay

+ Tiến hành TN. Hình 18.3

+ Kết quả TN

·        Đặt một kim nam châm nằm cân bằng trên một mũi nhọn (kim nam châm tự do) (Hình 18.3), hướng chỉ của hai đầu kim khi kim đã nằm cân bằng là hướng Bắc – Nam.

·        Đẩy nhẹ cho kim quay một góc nhỏ rồi buông tay, hướng chỉ của kim nam châm khi đã nằm cân bằng vẫn chỉ theo hướng Bắc – Nam.

* Câu hỏi và bài tập

Câu 1. Một đầu kim luôn chỉ hướng nào Bắc và đầu kia của kim luôn chỉ hướng Nam.

Câu 2. Tính chất của nam châm:

·         Nam châm luôn có hai cực.

·         Nam châm hút được sắt.

·         Hai nam châm đặt gần nhau có cùng cực thì đẩy nhau, khác cực thì hút nhau.

Câu 3. Khi kim nam châm nằm cân bằng:

+ Đầu kim nam châm màu đỏ chỉ về đâu thì đó là hướng Bắc.

+ Đầu kim nam châm màu xanh (hoặc trắng) chỉ về đâu thì đó là hướng Nam.

+ Hướng Đông nằm phía bên phải hướng Bắc - Nam.

+ Hướng Tây nằm phía bên trái hướng Bắc - Nam.

* Kết luận

- Nam châm có thể hút được các vật bằng sắt và một số hợp kim của sắt

- Kim nam châm khi đặt cân bằng trên mũi nhọn luôn chỉ hướng Bắc – Nam