Giáo án và PPT KHTN 7 kết nối Bài 18: Nam châm

BÀI 18: NAM CHÂM

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

+ Em đã nhìn thấy vật gọi là nam châm chưa?

+ Bằng cách nào có thể xác định được một vật gọi là nam châm?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. NAM CHÂM LÀ GÌ?

Hoạt động 1: Tìm hiểu nam châm

Học sinh làm việc nhóm cặp đôi nghiên cứu thông tin trong SGK, trả lời các câu hỏi sau:

+ Nam châm được phát hiện khi nào?

+ Chúng có đặc điểm gì và được sử dụng với mục đích gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Đá nam châm đã được phát hiện từ xa xưa.

- Nam châm có tính chất hút được một số vật bằng sắt. Nếu buộc nó vào một sợi chỉ thì khi cân bằng nó luôn chỉ một hướng xác định, một đầu hòn đá chỉ hướng bắc, một đầu chỉ hướng nam.

- Đá nam châm thường được các thủy thủ dùng để định hướng trên biến.

II. TÍNH CHẤT TỪ CỦA NAM CHÂM

Hoạt động 2: Khám phá các tính chất của nam châm 

Chia hs thành 4 nhóm tiến hành TN I trong mục II (Theo hướng dẫn trong SGK) thảo luận nhóm và ghi lại hiện tượng xảy ra

+ Hai đầu thanh nam châm hút vật liệu nào và không hút vật liệu nào

+ Các vật liệu đặt ở đầu hay giữa của nam châm bị hút mạnh nhất?

Sản phẩm dự kiến:

- Nam châm có thể hút được các vật bằng sắt và một số hợp kim của sắt

- Kim nam châm khi đặt cân bằng trên mũi nhọn luôn chỉ hướng Bắc – Nam

III. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM

Hoạt động 3: Nghiên cứu sự tương tác giữa hai nam châm

GV yêu cầu hs làm việc theo nhóm tiến hành TN theo mục III SGK thảo luận nhóm và ghi lại nhận xét hiện tượng xảy ra.

Sản phẩm dự kiến:

- Khi đặt hai nam châm gần nhau, hai từ cực khác tên hút nhau, hai từ cực cùng tên đẩy nhau  

IV. ĐỊNH HƯỚNG CỦA MỘT KIM NAM CHÂM TỰ DO

Hoạt động 4: Nghiên cứu nam châm tác dụng định hướng lên kim nam châm tự do

GV yêu cầu HS làm thí nghiệm trong mục IV sgk theo nhóm, thảo luận và rút ra kết luận về tác dụng của nam châm lên một kim nam châm tự do.

Sản phẩm dự kiến:

- Kim nam châm (nam châm thử) đặt gần nam châm sẽ chịu tác dụng của nam châm làm cho kim nằm theo một hướng xác định

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Một thanh nam châm bị gãy làm hai thì:

A. Một nửa là cực Bắc, một nửa là cực Nam

B. Cả hai nửa đều mất từ tính

C. Mỗi nửa đều là một nam châm có hai cực Bắc Nam

D. Mỗi nửa đều là một nam châm và cực của mỗi nửa ở chỗ đứt gãy cùng tên

Câu 2: Trái đất là một nam châm khổng lồ vì:

A.Trái đất hút mọi vật về phía nó

B. Kim của la bàn đặt trên mặt đất luôn chỉ theo hướng Bắc- Nam

C. Trái đất có Bắc cực và Nam cực

D. Ở trái đất có nhiều quặng sắt

Câu 3: Khi nào hai thanh nam châm hút nhau ?

A. Khi hai cực Bắc để gần nhau.

B. Khi hai cực Nam để gần nhau.

C. Khi để hai cực khác tên gần nhau

D. Khi cọ sát hai cực cùng tên vào nhau

Câu 4: Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như hình sau. Khi đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?

A. Đông - Tây

B. Đông bắc - Tây nam

C. Bắc - Nam

D. Tây bắc - Đông Nam

Câu 5: Trong bệnh viện, các bác sĩ phẫu thuật có thể lấy các mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt của bệnh nhân một cách an toàn bằng dụng cụ nào sau đây?

A. Dùng kéo.

B. Dùng kìm.

C. Dùng nam châm.

D. Dùng một viên bi còn tốt.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Một nam châm thẳng không đánh dấu cực bằng những cách nào để xác định được cực bắc và cực nam của nam châm đó?

Câu 2: Có hai thanh thép luôn hút nhau bất kể đưa các đầu nào của chúng lại gần nhau. Có thể kết luận được rằng một trong hai thanh này không phải là nam châm không?