Giáo án và PPT Âm nhạc 7 kết nối Tiết 20: Thường thức âm nhạc Giới thiệu cồng chiêng, đàn t'rưng của Tây Nguyên, Ôn tập Bài hát Mùa xuân ơi

CHỦ ĐỀ 5: NHỊP ĐIỆU MÙA XUÂN

TIẾT 20

- Thường thức âm nhạc:

Giới thiệu cồng chiêng, đàn t’rưng của Tây Nguyên

- Ôn tập: Bài hát Mùa xuân ơi

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS nghe / xem 1 – 2 video trích đoạn hòa tấu nhạc cụ dân tộc của Tây Nguyên trong đó có cồng chiêng, đàn t’rưng để cảm nhận.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Nghe hòa tấu nhạc cụ Tây Nguyên

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu cồng chiêng

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Cồng chiêng Tây Nguyên là nhạc cụ của các dân tộc nào? Cồng chiêng được làm bằng gì? Người ta dùng vật liệu gì để đánh cồng chiêng? Âm thanh của cồng chiêng có đặc điểm gì? Cồng chiêng có vai trò gì trong văn hóa của một số dân tộc ở Việt Nam?

Sản phẩm dự kiến:

- Cồng chiêng là nhạc cụ tự thân vang thuộc bộ gõ của các dân tộc ở Tây Nguyên và một số dân tộc khác như: Mường, Chăm, Khơ-me,...

- Cồng chiêng được làm bằng đồng thau, hình tròn, có nhiều cỡ to nhỏ, dày mỏng khác nhau, ở giữa có núm hoặc không có núm.

- Người ta dùng dùi gỗ, đầu có núm bọc vải hoặc dùng nắm tay để đánh cồng chiêng.

- Âm thanh giữa các loại cồng chiêng cũng khác nhau:

+ Loại có đường kính rộng có âm thanh rền như tiếng sấm.

+ Loại đường kính nhỏ có âm thanh cao, trong.

- Đối với một số dân tộc ở Việt Nam, cồng chiêng là nhạc cụ thiêng và được dùng trong các dịp tế lễ thần linh hoặc các lễ hội dân gian.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu đàn t’rưng

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Đàn t’rưng được làm bằng vật liệu gì? Cấu tạo của đàn t’rưng như thế nào? Âm thanh của đàn t’rưng có gì đặc biệt? Đàn t’rưng có vai trò gì trong văn hóa của người Tây Nguyên?

Sản phẩm dự kiến:

- Đàn t’rưng là nhạc cụ tự thân vang thuộc bộ gõ, được làm bằng các ống nửa dài, ngắn; to, nhỏ khác nhau, có mấu ở một đầu, đầu kia gọt vát.

- Các ống nứa được liên kết thành một dàn theo chiều ngang bằng dây, treo trên một giả đỡ.

- Khi dùng dùi gõ vào các ống sẽ tạo nên âm thanh cao thấp khác nhau. Âm sắc của đàn t’rưng hơi đục, không vang to, vang xa nhưng khá đặc biệt.

- Nghe tiếng đàn t'rưng ta có cảm giác như tiếng suối róc rách, tiếng thác đổ, tiếng xào xạc của rừng tre nứa khi gió thổi.

- Người Tây Nguyên thường dùng đàn t'rưng trong sinh hoạt văn hoá cộng đồng. Đàn được sử dụng độc tấu, hoà tấu, đệm cho hát. Ngày nay đàn t'rưng được đưa vào dàn nhạc dân tộc và có thể kết hợp biểu diễn cùng các nhạc cụ phương Tây khác.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Cồng chiêng và đàn t’rưng là nhạc cụ gì?

A. Là nhạc cụ có bàn phím dây.

B. Là loại đàn có kích thước nhỏ nhất và thanh âm cao nhất họ vĩ cầm.

C. Là nhạc cụ tự thân vang thuộc bộ gõ của các dân tộc ở Tây Nguyên.

D. Là nhạc cụ lâu đời nhất và phổ biến nhất trên thế giới.

Câu 2: Cồng chiêng được làm bằng gì?

A. Đồng thau.

B. Gỗ.

C. Tre trúc.

D. Tất cả các đáp án trên đều đúng.

Câu 3: Âm thanh các loại cồng chiêng khác nhau như thế nào?

A. Loại có đường kính rộng có âm thanh cao, trong; loại có đường kính nhỏ có âm thanh rền như tiếng sấm.

B. Loại có đường kính rộng có âm thanh nhỏ, vang xa; loại có đường kính nhỏ có âm thanh to, không vang.

C. Loại có đường kính rộng có âm thanh bổng; loại có đường kính nhỏ có âm thanh trầm.

D. Loại có đường kính rộng có âm thanh rền như tiếng sấm; loại có đường kính nhỏ âm thanh cao, trong.

Câu 4: Người ta dùng vật gì để đánh cồng chiêng?

A. Dùi sắt, đầu có núm bọc vải.

B. Dùi gỗ, đầu có núm bọc vải hoặc dùng nắm tay.

C. Dùi sắt, đầu không có núm bọc vải.

D. Dùi gỗ, đầu không có núm bọc vải.

Câu 5: Cồng chiêng có ý nghĩa như thế nào đối với một số dân tộc Việt Nam?

A. Cồng chiêng là nhạc cụ dùng trong các hoạt động hàng ngày.

B. Cồng chiêng là nhạc cụ phổ biến, dùng trong các cuộc hội họp của buôn làng.

C. Cồng chiêng là nhạc cụ thiêng, dùng trong các cuộc hội họp của buôn làng.

D. Cồng chiêng là nhạc cụ thiêng và được dùng trong các dịp tế lễ thần linh hoặc các lễ hội dân gian.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Nêu cấu tạo và âm sắc cồng chiêng.

Câu 2. Nêu đặc điểm chung và cách tạo ra âm thanh của cồng chiêng và đàn t’rưng.