Giáo án và PPT Âm nhạc 7 kết nối Tiết 21: Lí thuyết âm nhạc Các kí hiệu tăng trường độ, Đọc nhạc Bài đọc nhạc số 4

CHỦ ĐỀ 5: NHỊP ĐIỆU MÙA XUÂN

TIẾT 21

- Lý thuyết âm nhạc:

Các kí hiệu tăng trường độ

- Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 4

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV mời 1 nhóm HS lên biểu diễn (làm động tác phụ hoạ), cả lớp hát và làm theo động tác nhóm trình diễn bài Vì cuộc sống tươi đẹp (đã học ở chủ đề 2).

- GV yêu cầu HS quan sát bản nhạc bài Vì cuộc sống tươi đẹp để phát hiện ra các kí hiệu âm nhạc chưa được học. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu dấu nối, dấu chấm dôi, dấu miễn nhịp

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Dấu nối, dấu chấm dôi, dấu miễn nhịp có tác dụng gì?

Sản phẩm dự kiến:

a. Dấu nối

- Dấu nối có hình vòng cung dùng để liên kết hai hay nhiều nốt nhạc có cùng cao độ.

b. Dấu chấm dôi

- Dấu chấm dôi là một dấu chấm nhỏ đặt ở bên phải nốt nhạc, có tác dụng làm tăng thêm một nửa giá trị trường độ của nốt nhạc đó.

c. Dấu miễn nhịp

- Dấu miễn nhịp hay còn gọi là dấu ngân – nghỉ tự do có dạng nửa vòng tròn nhỏ bao quanh một dấu chấm đặt trên hoặc dưới nốt nhạc. Khi gặp kí hiệu này, giá trị trường độ của nốt nhạc hoặc dấu lặng được ngân, nghỉ tự do.

Hoạt động 2: Tìm hiểu các kí hiệu âm nhạc vừa học trong bài hát Mùa xuân ơi  và Bài đọc nhạc số 4

- GV chia lớp thành 2 nhóm. Mỗi nhóm tìm những tiếng hát và nốt nhạc có sử dụng kí hiệu âm nhạc vừa học:

+ Nhóm 1: Quan sát và phát hiện các kí hiệu trong bài hát Mùa xuân ơi (SGK tr.38).

+ Nhóm 2: Quan sát Bài đọc nhạc số 4 và kể tên các nốt nhạc sử dụng dấu chấm dôi, nêu độ ngân dài các nốt đó. So sánh sự khác nhau của các nốt nhạc khi có dấu chấm đôi.

Sản phẩm dự kiến:

Nhóm 1:

+ Dấu nối: sang, vui, về.

+ Dấu chấm dôi: vui.

+ Dấu luyến: đã, vẫy.

Nhóm 2:

+ Dấu chấm dội: Đô trắng chấm dôi, Rê trắng chấm dôi, Mi trắng chấm dôi, Son trắng chấm dôi, Son trắng chấm dôi dòng kẻ phụ phía dưới, Rê đen chấm dôi (ngân dài 3 phách).

+ So sánh sự khác nhau của nốt nhạc khi sử dụng dấu chấm dôi: Nốt trắng = 2 phách, khi có dấu chấm dôi đứng đằng sau nó có độ ngân dài = 3 phách 

ĐỌC NHẠC

Hoạt động 1: Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 4

- GV hướng dẫn HS khai thác Bài đọc nhạc số 4:

+ Bài đọc nhạc viết ở nhịp gì?

+ Kể tên các nốt nhạc và hình nốt có trong bài đọc nhạc

+ Kể tên ký hiệu âm nhạc đã học xuất hiện trong bài và trình bày cách đọc nhạc khi sử dụng kí hiệu âm nhạc đó.

+ Bài đọc nhạc có mấy ô nhịp?

+ Kể tên các kí hiệu âm nhạc đã học ở chủ đề 3. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Bài đọc nhạc viết ở nhịp 3/4.

+ Các nốt nhạc và hình nốt có trong bài:

· Nốt đen: Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, La dòng kẻ phụ phía dưới.

· Nốt trắng: Đô, Rê, Pha.

· Nốt trắng chấm dôi: Đô, Rê, Mi, Son và Son dòng kẻ phụ phía dưới.

+ Dấu nhắc lại, khung thay đổi.

+ 16 ô nhịp.

+ Dấu nhắc lại, khung thay đổi.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Dấu nối là gì?

A. Có hình vòng cung dùng để liên kết hai hay nhiều nốt nhạc khác cao độ.

B. Có hình vòng cung dùng để liên kết hai hay nhiều nốt nhạc có cùng cao độ.

C. Có hình góc vuông dùng để liên kết hai hay nhiều nốt nhạc khác cao độ.

D. Có hình góc vuông dùng để liên kết hai hay nhiều nốt nhạc có cùng cao độ.

Câu 2: Dấu chấm dôi là gì?

A. Là một dấu chấm nhỏ đặt ở bên phải nốt nhạc.

B. Là một dấu chấm nhỏ đặt ở bên trái nốt nhạc.

C. Là một dấu chấm nhỏ đặt trên nốt nhạc.

D. Là một dấu chấm nhỏ đặt dưới nốt nhạc.

Câu 3: Dấu chấm dôi có tác dụng gì?

A. Làm giảm đi một nửa giá trị trường độ của nốt nhạc đó.

B. Làm tăng thêm một nửa giá trị trường độ của nốt nhạc đó.

C. Làm giảm đi một nửa giá trị cao độ của nốt nhạc đó.

D. Làm tăng thêm một nửa giá trị cao độ của nốt nhạc đó.

Câu 4: Dấu miễn nhịp còn có tên gọi nào khác?

A. Dấu trầm.

B. Dấu vang.

C. Dấu giảm nhịp.

D. Dấu ngân.

Câu 5: Dấu miễn nhịp có hình dạng như thế nào?

A. Vòng tròn nhỏ bao quanh một dấu chấm đặt trên hoặc dưới nốt nhạc.

B. Vòng tròn nhỏ bao quanh một dấu chấm đặt bên phải nốt nhạc.

C. Nửa vòng tròn nhỏ bao quanh một dấu chấm đặt trên hoặc dưới nốt nhạc.

D. Nửa vòng tròn nhỏ bao quanh một dấu chấm đặt bên phải nốt nhạc.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Luyện tập trên nền nhạc liên khúc 3 bài Mùa xuân ơi, Sông Đakrông mùa xuân về, Bài đọc nhạc số 4.

Câu 2. Ôn luyện Bài đọc nhạc số 4, vận dụng kí hiệu âm nhạc dấu miễn nhịp vào nốt Đô trắng chấm dôi ứng với tiếng hát “xuân” để kết bài.