Giáo án và PPT Âm nhạc 9 kết nối Tiết 3: Lí thuyết âm nhạc Sơ lược về quãng, cách xác định và gọi tên quãng; Thường thức âm nhạc Nhạc sĩ Huy Du và bài hát Đường chúng ta đi

BÀI 2 – TIẾT 3: LÍ THUYẾT ÂM NHẠC: SƠ LƯỢC VỀ QUÃNG, CÁCH XÁC ĐỊNH VÀ GỌI TÊN QUÃNG THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC: NHẠC SĨ HUY DU VÀ BÀI HÁT “ĐƯỜNG CHÚNG TA ĐI”

A. KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức cho HS nghe một vài cặp 2 nốt nhạc có độ cao khác nhau để các em cảm nhận về quãng cách của âm thanh.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Lí thuyết âm nhạc: Sơ lược về quãng, cách xác định và gọi tên quãng

1. Tìm hiểu khái niệm quãng

Rút ra kết luận về khái niệm về quãng vfa quãng giai điệu

Sản phẩm dự kiến:

- Quãng là khoảng cách về cao độ giữa 2 âm thanh. Hai âm thanh vang lên lần lượt tạo thành quãng giai điệu; vang lên cùng một lúc tạo thành quãng hoà thanh; âm dưới của quãng gọi là âm gốc, âm trên là âm ngọn.

- Quãng giai điệu đi lên và quãng hoà thanh đọc từ dưới lên; quãng giai điệu đi xuống đọc từ trên xuống.

2. Tìm hiểu cách xác định và gọi tên quãng

Rút ra kết luận về cách xác định quãng.

Sản phẩm dự kiến:

- Quãng được xác định bởi độ lớn số lượng và độ lớn chất lượng:

+ Độ lớn số lượng: thể hiện bằng số lượng các bậc âm có trong quãng.

+ Độ lớn chất lượng: thể hiện bằng số lượng cung và nửa cung có trong quãng.

- Quãng được gọi tên theo độ lớn số lượng và độ lớn chất lượng; tuỳ theo số lượng cung, nửa cung chứa trong quãng mà xác định tên gọi và tính chất các quãng là trưởng, thứ, đúng, tăng, giảm.

I. Thưởng thức âm nhạc: Nhạc sĩ Huy Du và bài hát “Đường chúng ta đi”

1. Tìm hiểu về nhạc sĩ Huy Du 

Rút ra kết luận về những nét đặc điểm chính về nhạc sĩ Huy Du.

Sản phẩm dự kiến:

- Tiểu sử: Nhạc sĩ Huy Du (1926-2007) quê ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. 

- Các tác phẩm nhạc: Ba Vì năm xưa, Sẽ về Thủ đô, Anh vẫn hành quân (Lời: phỏng thơ Trần Hữu Thung), Tình em (Lời: thơ Ngọc Sơn), Trên đỉnh Trường Sơn ta hát,... 

2. Tìm hiểu về bài hát Đường chúng ta đi

Trình bày hiểu biết của em về bài hát Đường chúng ta đi.

Sản phẩm dự kiến:

- Hoàn cảnh ra đời: Nhạc sĩ Huy Du sáng tác bài hát vào năm 1968, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang diễn ra ác liệt.

- Bố cục bài hát: có hình thức 3 đoạn: 

+ Đoạn 1: với giai điệu dàn trải, âm nhạc và lời ca gợi lên hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến còn nhiều gian khổ nhưng vững tin vào ngày mai tươi sáng. 

+ Đoạn 2: có tiết tấu sôi động, dồn dập như thúc giục quân và dân ta trên con đường đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. 

+ Đoạn 3: Âm nhạc và lời ca như lời kêu gọi toàn dân tiến nhanh đến ngày toàn thắng.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Quãng là:

A. có 2 âm phát ra đồng thời.

B. khoảng cách về cao độ giữa 2 âm thanh.

C. có 4 âm phát ra liên tiếp.

D. khoảng cách về cao độ giữa 3 âm thanh.

Câu 2: Hai âm thanh vang lên cùng một lúc tạo thành:

A. âm ngọn.

B. âm gốc.

C. quãng hòa thanh.

D. quãng giai điệu.

Câu 3: Cách đọc của quãng giai điệu đi lên là

A. đọc từ trái sang phải.

B. đọc từ trên xuống.

C. đọc từ dưới lên.

D. đọc từ phải sang trái.

Câu 4: Điểm giống nhau của cách đọc quãng giai điệu đi lên và quãng hòa thanh là

A. đọc từ trên xuống.

B. đọc từ trái sang phải.

C. đọc từ dưới lên.

D. đọc từ phải sang trái.

Câu 5: Độ lớn chất lượng thể hiện bằng

A. số lượng cung và nửa cung có trong quãng.

B. số lượng cung có trong quãng.

C. số lượng dấu nhắc lại, số lượng cung.

D. số lượng các dấu nhắc lại, dấu quay lại.

 Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

GV hướng dẫn HS thực hành tìm quãng 3, quãng 5 trong các quãng hòa âm và so sánh độ lớn số lượng của các quãng.

GV tổ chức cho HS hoàn thành phiếu trắc nghiệm Sơ lược về quãng, cách xác định và gọi tên quãng.

GV tổ chức cho HS hoàn thành phiếu trắc nghiệm Tìm hiểu về nhạc sĩ Huy Du và bài hát Đường chúng ta đi.