Giáo án và PPT Công nghệ cơ khí 11 kết nối Bài 3: Tổng quan về vật liệu cơ khí

CHƯƠNG II: VẬT LIỆU CƠ KHÍ

BÀI 3: TỔNG QUAN VỀ VẬT LIỆU CƠ KHÍ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Vật liệu cơ khí là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Khái niệm vật liệu cơ khí

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Nêu những đặc điểm của vật liệu cơ khí.?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: 

+ Là vật liệu được sử dụng trong sản xuất cơ khí;

+ Để tạo nên các sản phẩm như: thiết bị máy móc trong công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, y tế, văn hoá, giáo dục,...

- Đặc điểm:

+ Đa dạng và có tính tương đối. 

+ Không chỉ dùng trong sản xuất cơ khí mà còn được sử dụng trong xây dựng, kĩ thuật điện, công nghiệp hoá học. (kim loại, chất dẻo, composite,...).

2. Các yêu cầu chung đối với vật liệu cơ khí

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Có mấy dạng yêu cầu chính đối với vật liệu cơ khí? Đó là những dạng nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Có 3 dạng yêu cầu chính đối với vật liệu cơ khí:

+ Yêu cầu về tính sử dụng: Phải có tính chất cơ học, tính chất vật lí và tính chất hoá học để một sản phẩm cơ khí đáp ứng yêu cầu làm việc.

+ Yêu cầu về tính công nghệ: vật liệu cơ khí cần có khả năng có thể gia công bằng các phương pháp đúc, hàn, gia công bằng áp lực, tính thẩm tôi, tính cắt gọt,...

+ Yêu cầu về tính kinh tế: Phải đảm bảo giá thành thấp mà vẫn đáp ứng các yêu cầu về tính công nghệ và tính sử dụng.

3. Phân loại vật liệu cơ khí

Hoạt động 3.

GV đưa ra câu hỏi:

Vật liệu cơ khí được chia làm mấy nhóm?

Vật liệu kim loại và hợp kim là gì? Nêu các vật liệu kim loại thông dụng.

Sản phẩm dự kiến:

Vật liệu cơ khí được chia làm 3 nhóm:

- Vật liệu kim loại và hợp kim:

+ Khái niệm: là những vật thể dẫn điện tốt, có ánh kim, có khả năng biến dạng dẻo tốt ngay cả ở nhiệt độ thường, kém bền vững hóa học. 

+ Vật liệu kim loại thông dụng:  thép, gang, đồng, nhôm,... 

+ Vai trò: quyết định đến sự phát triển của xã hội và kỹ thuật. 

- Vật liệu phi kim loại: 

+ Khái niệm: Các vật liệu phi kim loại thường dùng trong ngành cơ khí là chất dẻo cao su, gỗ. 

+ Tính chất: cách điện, cách nhiệt, chịu ăn mòn hóa học.... nên tỉ lệ các chi tiết bằng phi kim loại trong máy móc hiện nay ngày càng tăng. 

+ Vai trò: giảm nhẹ trọng lượng của máy móc, nhất là các máy phục vụ trong ngành giao thông vận tải, hàng không, du hành vũ trụ,.... có ý nghĩa rất lớn về kinh tế và kĩ thuật.

- Vật liệu mới:

+ Các loại vật liệu mới: nano, composite, polyme tiên tiến

+ Tính chất: độ bền cao hơn, độ cứng lớn hơn hoặc có tính nhiệt, điện, hóa học,... vượt trội so với các vật liệu truyền thống.

+ Một số vật liệu mới khác: hợp kim nhớ hình, polymer nhớ hình,...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Vật liệu kim loại và hợp kim có vai trò như thế nào đến sự phát triển của xã hội và kỹ thuật?

Câu 2: Nêu khái niệm vật liệu phi kim loại. Vật liệu phi kim loại có những tính chất gì? 

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trình bày vai trò và ý nghĩa của vật liệu phi kim loại.

Câu 2: Vật liệu mới là loại vật liệu như thế nào? Các loại vật liệu mới có tính chất gì?

Câu 3: Kể tên một số vật liệu mới khác mà em biết.