Giáo án và PPT Hoạt động trải nghiệm 7 kết nối Chủ đề 2: Khám phá bản thân

BÀI 2 KHÁM PHÁ BẢN THÂN 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức và hướng dẫn HS:

Đuổi Hình Bắt Chữ:

Giáo viên chọn một hình ảnh liên quan đến chủ đề “Khám Phá Bản Thân” và sử dụng các miếng ghép để che đi hình ảnh đó.

Mỗi miếng ghép tương ứng với một câu hỏi về bản thân.

Khi học sinh trả lời được câu hỏi, miếng ghép sẽ được lật mở. Người đầu tiên đoán được hình ảnh là người chiến thắng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM HẠN CHẾ CỦA TÔI

Hoạt động 1. Tự đánh giá điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

GV yêu cầu HS trao đổi theo nhóm:

- Em nhận thấy bản thân có những điểm mạnh và điểm hạn chế nào trong học tập và cuộc sống?

- Làm cách nào để xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân?

- Em thực hiện việc xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân qua những bước nào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Nhận biết điểm mạnh

Tự đánh giá: Hãy tự hỏi bản thân về những điều bạn làm tốt nhất. Bạn có thể viết ra những thành tựu và kỹ năng mà bạn tự hào.

Phản hồi từ người khác: Hỏi ý kiến từ bạn bè, gia đình, hoặc giáo viên về những điểm mạnh của bạn. Họ có thể nhìn thấy những điều mà bạn không nhận ra.

Kiểm tra tính cách và kỹ năng: Sử dụng các bài kiểm tra tính cách và kỹ năng trực tuyến để có cái nhìn rõ hơn về điểm mạnh của mình.

2. Nhận biết điểm hạn chế

Tự phản ánh: Hãy suy nghĩ về những tình huống mà bạn gặp khó khăn hoặc không đạt được kết quả như mong muốn. Điều này có thể giúp bạn nhận ra những kỹ năng hoặc kiến thức cần cải thiện.

Phản hồi từ người khác: Giống như việc nhận phản hồi về điểm mạnh, bạn cũng nên hỏi ý kiến từ người khác về những điểm hạn chế của mình.

Đánh giá kết quả học tập và công việc: Xem xét lại kết quả học tập và công việc của bạn để nhận ra những lĩnh vực cần cải thiện.

Hoạt động 2. Tìm hiểu nhận xét của bạn bè về điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

GV yêu cầu học sinh thảo luận:

- Cùng bạn bè chơi trò chơi “Tôi trong mắt bạn bè”.

- Em sẽ ứng xử như thế nào khi có người đóng góp ý kiến về điểm yếu của bản thân?

- Sau khi được các bạn nhận xét, em thấy có những ý kiến nào trùng với tự nhận xét về điểm mạnh, điểm hạn chế của em?

Sản phẩm dự kiến:

1. Lắng nghe một cách chân thành

Giữ bình tĩnh: Đừng phản ứng ngay lập tức hoặc cảm thấy bị xúc phạm. Hãy giữ bình tĩnh và lắng nghe toàn bộ ý kiến.

Chú ý lắng nghe: Hãy lắng nghe một cách chân thành và không ngắt lời. Điều này cho thấy bạn tôn trọng người đóng góp ý kiến.

2. Cảm ơn và ghi nhận

Cảm ơn: Dù ý kiến có thể khó nghe, hãy cảm ơn người đã dành thời gian và tâm huyết để giúp bạn nhận ra điểm yếu.

Ghi nhận: Hãy ghi nhận những điểm mà họ đã nêu ra và suy nghĩ về cách bạn có thể cải thiện.

3. Phản hồi một cách tích cực

Hỏi thêm chi tiết: Nếu cần, hãy hỏi thêm chi tiết để hiểu rõ hơn về ý kiến đóng góp.

Thể hiện sự sẵn sàng cải thiện: Hãy cho thấy bạn sẵn sàng lắng nghe và cải thiện bản thân.

Hoạt động 3. Cách thức xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

- Em cùng các bạn thảo luận về cách thức xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân trong học tập và trong cuộc sống.

- Có mấy bước để xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân?

- Nêu nội dung của từng bước xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân.

Sản phẩm dự kiến:

1. Nhận biết điểm mạnh

Tự đánh giá

Phản hồi từ người khác

Kiểm tra tính cách và kỹ năng

2. Nhận biết điểm hạn chế

Tự phản ánh

Phản hồi từ người khác

Đánh giá kết quả học tập và công việc

3. Phát triển bản thân

Lập kế hoạch

Học hỏi và rèn luyện

Tìm kiếm sự hỗ trợ

Hoạt động 4. Xây dựng kế hoạch tự hoàn thiện bản thân

GV yêu cầu trao đổi với bạn cùng bàn và thống nhất câu trả lời:

- Em còn những điểm hạn chế nào cần khắc phục?

- Làm sao để có một bản kế hoạch tự hoàn thiện bản thân hiệu quả?

- Lập kế hoạch khắc phục những điểm hạn chế để tự hoàn thiện bản thân.

Sản phẩm dự kiến:

1. Xác định mục tiêu cụ thể

Rõ ràng và cụ thể: Đặt ra những mục tiêu rõ ràng và cụ thể mà bạn muốn đạt được. Ví dụ: “Cải thiện kỹ năng giao tiếp” thay vì “Tốt hơn”.

Đo lường được: Mục tiêu nên có thể đo lường được để bạn biết khi nào mình đạt được. Ví dụ: “Tham gia một khóa học giao tiếp mỗi tháng”.

2. Phân tích điểm mạnh và điểm hạn chế

Nhận biết điểm mạnh: Ghi lại những kỹ năng và khả năng mà bạn đã làm tốt.

Nhận biết điểm hạn chế: Ghi lại những lĩnh vực mà bạn cần cải thiện.

3. Lập kế hoạch hành động

Chia nhỏ mục tiêu: Chia mục tiêu lớn thành các bước nhỏ hơn và dễ quản lý hơn.

Đặt thời hạn: Đặt ra thời hạn cụ thể cho từng bước để giữ cho bạn có động lực và theo dõi tiến trình.

Hoạt động 5. Rèn luyện theo kế hoạch tự hoàn thiện bản thân

GV hỏi một số học sinh trả lời:

- Em đã thực hiện kế hoạch tự hoàn thiện bản thân như thế nào?

- Việc kiên trì rèn luyện theo kế hoạch tự hoàn thiên bản thân đã xây dựng có lợi ích gì?

- Sự hỗ trợ, giúp đỡ của thầy cô, bạn bè và người thân đã mang lại hiệu quả như thế nào đối với em trong quá trình tự hoàn thiện bản thân?

Sản phẩm dự kiến:

1. Xác định mục tiêu

Viết ra mục tiêu: Bạn có thể đã viết ra những mục tiêu cụ thể mà bạn muốn đạt được, chẳng hạn như cải thiện kỹ năng giao tiếp hoặc nâng cao kiến thức chuyên môn.

Ưu tiên mục tiêu: Xác định những mục tiêu quan trọng nhất và tập trung vào chúng trước.

2. Phân tích điểm mạnh và điểm hạn chế

Tự đánh giá: Bạn có thể đã tự đánh giá những điểm mạnh và điểm hạn chế của mình thông qua việc tự phản ánh hoặc sử dụng các bài kiểm tra tính cách.

Nhận phản hồi: Hỏi ý kiến từ bạn bè, gia đình, hoặc đồng nghiệp để có cái nhìn khách quan hơn về bản thân.

3. Lập kế hoạch hành động

Chia nhỏ mục tiêu: Bạn có thể đã chia mục tiêu lớn thành các bước nhỏ hơn và dễ quản lý hơn.

Đặt thời hạn: Đặt ra thời hạn cụ thể cho từng bước để giữ cho bạn có động lực và theo dõi tiến trình.

II. KIỂM SOÁT CẢM XÚC CỦA BẢN THÂN

Hoạt động 1. Tìm hiểu biểu hiện của kiểm soát cảm xúc

GV yêu cầu trao đổi và trả lời:

- Những biểu hiện nào cho thấy một người đang bị mất kiểm soát cảm xúc?

- Có những kĩ năng nào để thực hiện việc kiểm soát cảm xúc?

- Kĩ năng kiểm soát cảm xúc có lợi ích gì?

- Em có từng bị mất kiểm soát cảm xúc không? Tình huống bị mất kiểm soát cảm xúc đó là gì? Em đã làm gì để xử lí cảm xúc trong tình huống đó?

Sản phẩm dự kiến:

1. Thay đổi cảm xúc đột ngột

Bùng phát cảm xúc: Tức giận, buồn bã hoặc lo lắng một cách đột ngột và mạnh mẽ1.

Khó chịu đột ngột: Cảm thấy khó chịu hoặc tức giận mà không rõ nguyên nhân1.

2. Hành vi không phù hợp

Phản ứng quá mức: Phản ứng không phù hợp với tình huống hoặc hoàn cảnh xung quanh.

Hành vi gây rối: Có những hành vi gây rối hoặc không kiểm soát được hành động của mình.

3. Khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc

Cảm thấy mất kiểm soát: Cảm thấy không thể kiểm soát được cảm xúc của mình2.

Sợ thể hiện cảm xúc: Cảm thấy sợ hãi khi phải thể hiện cảm xúc.

Hoạt động 2. Tìm hiểu về cách giải tỏa cảm xúc tiêu cực

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận:

- Những tình huống nào khiến em hình thành cảm xúc tiêu cực?

- Khi đối diện với cảm xúc tiêu cực em cần làm gì?

- Em thường giải tỏa cảm xúc tiêu cực bằng cách nào?

- Cách giải tỏa cảm xúc tiêu cực đó có hiệu quả không?

Sản phẩm dự kiến:

1. Xung đột trong các mối quan hệ

Mâu thuẫn với gia đình, bạn bè hoặc đồng nghiệp: Những xung đột này có thể gây ra cảm giác tức giận, buồn bã hoặc thất vọng.

2. Áp lực và căng thẳng

Áp lực học tập hoặc công việc: Cảm giác bị áp lực từ việc học tập hoặc công việc có thể dẫn đến căng thẳng và lo lắng.

Thiếu thời gian nghỉ ngơi: Không có đủ thời gian để nghỉ ngơi và thư giãn cũng có thể gây ra cảm xúc tiêu cực.

3. Sự kiện tiêu cực

Mất mát hoặc thất bại: Mất mát người thân, thất bại trong công việc hoặc học tập có thể gây ra cảm giác buồn bã và thất vọng.

Trải nghiệm đau thương: Những trải nghiệm đau thương hoặc sang chấn tâm lý cũng có thể dẫn đến cảm xúc tiêu cực.

Hoạt động 3. Rèn luyện kĩ năng giải tỏa cảm xúc tiêu cực

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

- Em hãy thực hành một trong những cách giải tỏa cảm xúc tiêu cực.

- Thử đặt mình vào một trong những tình huống gây ra cảm xúc tiêu cực và thể hiện kĩ năng kiểm soát cảm xúc của bản thân trong tình huống đó.

Sản phẩm dự kiến:

Cách kiểm soát cảm xúc:

Nhận biết cảm xúc

Tự nhận biết: Đầu tiên, hãy nhận biết rằng bạn đang cảm thấy tức giận và thất vọng. Hãy thừa nhận cảm xúc của mình thay vì cố gắng phủ nhận hoặc kìm nén chúng.

Giữ bình tĩnh

Hít thở sâu: Hãy hít thở sâu vài lần để giúp bạn giữ bình tĩnh. Điều này giúp giảm căng thẳng và cho bạn thời gian suy nghĩ trước khi phản ứng.

Tạm dừng: Nếu có thể, hãy tạm dừng công việc và đi dạo một chút để làm dịu cảm xúc.

Phân tích tình huống

Xem xét nguyên nhân: Hãy suy nghĩ về nguyên nhân khiến đồng nghiệp không hoàn thành công việc. Có thể họ gặp khó khăn hoặc có lý do chính đáng.

Đặt mình vào vị trí của họ: Thử đặt mình vào vị trí của đồng nghiệp để hiểu rõ hơn về tình huống của họ.

Hoạt động 4. Vận dụng kĩ năng kiểm soát cảm xúc

GV giao nhiệm vụ tìm hiểu cho các nhóm:

- Trong cuộc sống hằng ngày, em thường gặp những tình huống nào khiến bản thân cần phải có kĩ năng kiểm soát cảm xúc?

- Em hãy vận dụng kĩ năng kiểm soát cảm xúc trong cuộc sống hằng ngày.

- Ghi lại kết quả vận dụng kĩ năng kiểm soát cảm xúc của bản thân và những khó khăn, vướng mắc mà em gặp phải.

Sản phẩm dự kiến:

1. Áp lực công việc và học tập

Hạn chót công việc hoặc bài tập: Khi bạn phải hoàn thành công việc hoặc bài tập đúng hạn, áp lực có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng và lo lắng.

Khối lượng công việc lớn: Khi phải đối mặt với khối lượng công việc lớn, bạn có thể cảm thấy quá tải và mất kiểm soát.

2. Xung đột trong mối quan hệ

Mâu thuẫn với gia đình hoặc bạn bè: Những xung đột này có thể gây ra cảm giác tức giận, buồn bã hoặc thất vọng.

Hiểu lầm và tranh cãi: Hiểu lầm hoặc tranh cãi với người khác có thể dẫn đến cảm xúc tiêu cực.

3. Tình huống giao tiếp xã hội

Phê bình hoặc chỉ trích: Khi nhận được phê bình hoặc chỉ trích từ người khác, bạn có thể cảm thấy bị tổn thương hoặc tức giận.

Giao tiếp với người khó tính: Giao tiếp với những người khó tính hoặc không hợp tác có thể gây ra cảm giác bực bội.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1. Bước thứ hai trong quá trình xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân là gì?

A. So sánh, đối chiếu giữa tự đánh giá và nhận xét của người khác.

B. Xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

C. Tích cực tham gia các hoạt động học tập, lao động, giao tiếp, hoạt động cộng đồng,...để bộc lộ điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

D. Tự đánh giá dựa trên kết quả học tập, lao động, giao tiếp, ... của bản thân

Câu 2. Bước thứ ba trong quá trình xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân là gì?

A. So sánh, đối chiếu giữa tự đánh giá và nhận xét của người khác

B. Xác định điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

C. Tích cực tham gia các hoạt động học tập, lao động, giao tiếp, hoạt động cộng đồng,...để bộc lộ điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân

D. Tự đánh giá dựa trên kết quả học tập, lao động, giao tiếp, ... của bản thân

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trong giờ trả bài kiểm tra, trước khi phát bài cho các bạn cô giáo thường sẽ đọc và sửa lỗi cho từng bạn. Hùng cảm thấy không hài lòng khi cô làm như vậy vì bạn không muốn biết lỗi sai của mình. Theo em, hành động đó thể hiện điều gì?

Câu 2: Trong giờ trả bài kiểm tra, trước khi phát bài cho các bạn cô giáo thường sẽ đọc và sửa lỗi cho từng bạn. Theo em lợi ích của việc làm này là gì?