Giáo án và PPT Khoa học máy tính 11 cánh diều Bài Nghề quản trị cơ sở dữ liệu

CHỦ ĐỀ G. HƯỚNG NGHIỆP VỚI TIN HỌC

GIỚI THIỆU NGHỀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU

NGHỀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi: Em đã được giới thiệu về hệ quản trị CSDL, đã thực hành tạo lập CSDL và khai thác thông tin trong CSDL cho một bài toán quản lí nhỏ. Em hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

1. Quản trị CSDL là gì và nhằm mục đích gì?

2. Em có muốn trở thành nhà quản trị CSDL hay không?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Công việc chính của nhà quản trị CSDL

GV yêu cầu học sinh trao đổi: Trình bày các nhiệm vụ chính mà nhà quản trị CSDL cần phải làm.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà quản trị CSDL thực hiện: 

+ Cấp quyền và kiểm soát truy cập CSDL cho các đối tượng người dùng.

+ Phát triển các biện pháp bảo mật CSDL, đảm bảo dữ liệu đến từ các nguồn đáng tin cậy.

→  Đặc biệt cần coi trọng vấn đề bảo mật dữ liệu.

b) Giám sát hiệu suất và điều chỉnh CSDL

Nguyên nhân làm giảm hiệu suất xử lí của hệ thống 

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà quản trị CSDL cần xác định nguyên nhân làm giảm hiệu suất xử lí của hệ thống để khắc phục như:

+ Thay đổi các thông số thiết lập trong phần mềm.

+ Thay phần cứng có cấu hình mạnh hơn.

+ Điều chỉnh các tham số CSDL.

c) Lập kế hoạch phát triển CSDL

Tại sao Nhà quản trị CSDL cần cập nhập định kì nhu cầu mới về khai thác dữ liệu trong CSDL và cần thường xuyên cập nhật xu thể phát triển CSDL 

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà quản trị CSDL cần cập nhập định kì nhu cầu mới về khai thác dữ liệu trong CSDL → đề xuất mở rộng, nâng cấp các khả năng đáp ứng trong CSDL.

- Nhà quản trị CSDL cần thường xuyên cập nhật xu thể phát triển CSDL → có những dự báo tương lai về: không gian lưu trữ, công suất sử dụng CSDL.

d) Sao lưu, phục hồi và khắc phục sự cố

Tại sao nhà quản trị CSDL cần có khả năng phán đoán sự cố ?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà quản trị CSDL cần có khả năng phán đoán sự cố, nhanh chóng khắc phục các sự cố, khôi phục dữ liệu để giảm thiệt hại, đưa các hoạt động sớm trở lại bình thường.

→ Nhà quản trị có trách nhiệm thực hiện sao lưu hệ thống thường xuyên.

e) Cài đặt và bảo trì phần mềm CSDL

Tại sao Nhà quản trị CSDL cần cài đặt phần mềm CSDL ?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhà quản trị CSDL cài đặt phần mềm CSDL, thực hiện bảo trì, cập nhật và vá lỗi → góp phần quan trọng đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu của tổ chức.

Hoạt động 2: Yêu cầu của nghề quản trị CSDL

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Những yêu cầu của nghề quản trị CSDL 

Sản phẩm dự kiến:

➢ Về kiến thức 

- Kiến thức vững chắc về CSDL, ngôn ngữ truy vấn CSDL như SOL, Oracle SQL và DB2 của IBM.

- Kiến thức về hệ điều hành (UNIX, LINUX, Windows), phần cứng và mạng.

- Hiểu biết về các ứng dụng liên quan đến CSDL mà mình quản trị.

➢ Về kĩ năng

- Phân tích dữ liệu: 

+ Phân tích các tập dữ liệu, trích xuất ra thông tin hữu ích cho tổ chức và khách hàng.

+ Cung cấp thông tin chi tiết về các cải tiến hệ thống, ra quyết định.

- Giao tiếp: 

+ Giám sát và làm việc nhóm với các chuyên viên công nghệ thông tin.

+ Giao tiếp với người quản lí điều hành, nhà cung cấp và các chuyên gia công nghệ tại các tổ chức khác.

- Giải quyết vấn đề: 

+ Xác định, kiểm tra và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, nguyên nhân → giải pháp khắc phục các sự cố.

+ Sáng tạo đưa ra giải pháp cho các vấn đề mới.

- Tổ chức: 

+ Tổ chức dữ liệu để đưa ra các quyết định về CSDL.

+ Tổ chức các nhiệm vụ cho nhân viên của bộ phận công nghệ thông tin.

➢ Cẩn trọng và tỉ mỉ: Vì phải làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, nên sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến những lỗi nghiêm trọng → Đòi hỏi nhà quản trị CSDL phải làm việc cẩn trọng, tỉ mỉ.

Hoạt động 3: Nhu cầu nhân lực và triển vọng phát triển

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Tìm hiểu về nhu cầu nhân  lực và triển vọng phát triển nghề quản trị CSDL 

Sản phẩm dự kiến:

- Dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) năm 2018 cho thấy rằng các nhà quản trị CSDL có mức lương trung bình hàng năm là 90 070 USD.

- BLS dự đoán: công việc quản trị CSDL sẽ tăng 9% từ năm 2018 - 2028, các vị trí phân tích thông tin y tế dự kiến tăng 13% vào năm 2026.

→ Nhu cầu nhân lực cho ngành nghề này rất lớn, đặc biệt là trong các tổ chức sử dụng lượng dữ liệu lớn như: bảo hiểm, tài chính, y tế, thương mại, điện tử, giáo dục.

Hoạt động 4: Thực hành tìm hiểu một số ngành nghề liên quan

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Lựa chọn tìm hiểu một trong các ngành nghề: nhà phân tihcs CSDL, kiến trúc sử CSDL, nhà quản trị dữ liệu. Mỗi nhóm mô tả nghề tìm hiểu bằng một tệp văn bản và giới thiệu nghề bằng một tệp trình chiếu.

Sản phẩm dự kiến:

1. Nhà phân tích CSDL (Data Analyst)

- Tổng quan: Là những người thu thập, lưu trữ và phân tích các dữ liệu để đưa ra các đề xuất, chiến lược cho công ty, tổ chức.

2. Kiến thức, kĩ năng cần thiết

- Về kiến thức:

+ Kinh nghiệm phân tích dữ liệu.

+ Kinh nghiệm tạo báo cáo, trang tổng quan và bản trình bày để hỗ trợ việc đưa ra quyết định sáng suốt.

+ Kinh nghiệm sử dụng toán học, công cụ trực quan hóa dữ liệu, chuyển đổi khối lượng lớn dữ liệu phức tạp thành giải pháp.

+ Kiến thức về MS Excel, SQL, VBA và các công cụ trực quan hóa như Qlik, Qlikview, QuickSight…

- Về kĩ năng cần có: phân tích dữ liệu, giao tiếp, giải quyết vấn đề, tổ chức…

- Nhà phân tích dữ liệu cần có phẩm chất cẩn trọng và tỉ mỉ.

3. Đặc điểm lao động và yêu cầu của nghề

- Mô tả công việc: Nhà phân tích CSDL sẽ thực hiện các nhiệm vụ cơ bản như sau:

+ Tiếp nhận và thu thập dữ liệu: từ nhiều nguồn khác nhau như mạng xã hội, mẫu khảo sát, ý kiến khách hàng… 

+ Xử lí và phân tích dữ liệu: các dữ liệu thô sẽ được các dụng cụ, máy móc phân tích như SPSS, SQL & STATA… → Kết quả: biểu đồ, hình ảnh trực quan được thông kê chính xác.

+ Dự báo xu hướng: thông qua dữ liệu được thống kê các nhà phân tích sẽ đưa ra dự báo, nắm bắt xu hướng trong tương lai.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Nhiệm vụ nào sau đây không phải làm nhiệm vụ chính của nhà quản trị CSDL?

A. Đảm bảo an toàn dữ liệu và xác thực quyền truy cập

B. Giám sát hiệu suất và điều chỉnh CSDL

C. Lập báo cáo CSDL

D. Sao lưu, phục hồi và khắc phục sự cố

Câu 2. Ngôn ngữ truy vấn CSDL dữ liệu phổ biến là

A. SQL                 B. Access              C. Foxpro             E. Java

Câu 3. Vì sao nhà quản trị CSDL cần kĩ năng giao tiếp?

A. Vì nhà quản trị CSDL thường phải giám sát và làm việc nhóm với các chuyên viên công nghệ thông tin, giao tiếp với người quản lí điều hành, nhà cung cấp và các chuyên gia công nghệ tại các tổ chức khác.

B. Vì nhà quản trị CSDL cần xác định, kiểm tra và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, nguyên nhân và giải pháp khắc phục sự cố.

C. Vì nhà quản trị CSDL cần đưa ra các quyết định về CSDL, tổ chức các nhiệm vụ cho nhân viên của bộ phận công nghệ thông tin.

D. Vì nhà quản trị CSDL phải làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, nên sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến những lỗi nghiêm trọng.

Câu 4. Vì sao nhà quản trị CSDL cần cẩn trọng và tỉ mỉ?

A. Vì nhà quản trị CSDL cần phải hiểu biết về các ứng dụng liên quan đến CSDL mà mình quản trị.

B. Vì nhà quản trị CSDL cần xác định, kiểm tra và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, nguyên nhân và giải pháp khắc phục sự cố.

C. Vì nhà quản trị CSDL cần đưa ra các quyết định về CSDL, tổ chức các nhiệm vụ cho nhân viên của bộ phận công nghệ thông tin.

D. Vì nhà quản trị CSDL phải làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, nên sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến những lỗi nghiêm trọng.

Câu 5. Theo dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) năm 2018, mức lương trung bình hàng năm của các nhà quản trị CSDL là

A. 90 000 USD     B. 90 700 USD     C. 90 070 USD     D. 90 007 USD

Đáp án gợi ý:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoàn thành Vận dụng SGK trang 88:

Câu 1. Nếu thầy, cô giáo môn Tin học ở trường em được giao quản lí điểm của học sinh trong trường. Theo em, có thể gọi thầy, cô giáo môn Tin học này là nhà quản trị CSDL được không? Vì sao?

Câu 2. Nếu muốn trở thành nhà quản trị CSDL thì em sẽ chuẩn bị những gì?