Giáo án và PPT KHTN 7 chân trời Bài 25: Hô hấp tế bào

BÀI 25: HÔ HẤP TẾ BÀO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi theo hiểu biết của bản thân.

+ Sau khi em chơi thể thao hoặc lao động mạnh em thấy cơ thể của mình có biểu hiện như thế nào?

+ Theo em vì sao có những biểu hiện như vậy? Hiện tượng đó được giải thích như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. HÔ HẤP TẾ BÀO

Hoạt động 1: Tìm hiểu hô hấp tế bào

GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm hoàn thành trả lời câu hỏi: Quan sát hình 25.1 em hãy cho biết

+ Nguyên liệu tham gia và sản phẩm của quá trình hô hấp tế bào.Từ đó, hãy viết phương trình hô hấp tế bào dưới dạng chữ.

+ Hô hấp tế bào diễn ra ở đâu?

+ Hô hấp tế bào có vai trò gì đối với cơ thể sinh vật?

+ So sánh cường độ hô hấp của một vận động viên đang thi đấu và một nhân viên văn phòng. Giải thích sự khác nhau đó.

Sản phẩm dự kiến:

- Hô hấp tế bào là quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ tạo thành carbon dioxide, nước, đồng thời giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của tế bào và cơ thể.

- Phương trình của hô hấp tế bào:

Glucose + Oxygen  => Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP + nhiệt)

2. MỐI QUAN HỆ HAI CHIỀU GIỮA TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI CHẤT HỮU CƠ Ở TẾ BÀO

Hoạt động 2: Tìm hiểu mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

GV yêu cầu cá nhân HS tìm hiểu thông tin SGK thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi:

+ Quan sát Hình 25.2, hãy cho biết quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ trong tế bào có mối quan hệ với nhau như thế nào?

+ Dựa vào kiến thức đã học, hãy phân tích mối quan hệ giữa quá trình quang hợp và quá trình hô hấp tế bào.

+ Dựa vào Hình 25.2, hãy lập bảng phân biệt quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào.

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình tổng hợp và phân giải các chất hữu cơ trong tế bào là hai quá trình trái ngược nhưng có mối quan hệ mật thiết với nhau đảm bảo duy trì các hoạt động sống của tế bào.

3. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÔ HẤP TẾ BÀO

Hoạt động 3: Tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp tế bào

HS nghiên cứu thông tin SGK trả lời các câu hỏi

+ Quá trình hô hấp tế bào có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

+ Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hô hấp tế bào?

+ Hàm lượng nước và cường độ hô hấp có mối quan hệ với nhau như thế nào? Giải thích.

+ Nồng độ oxygen và carbon dioxide ảnh hưởng đến quá trình hô hấp tế bào như thế nào? Điều gì sẽ xảy ra nếu cây bị ngập úng?

Sản phẩm dự kiến:

- Cường độ của quá trình hô hấp tế nào bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố chủ yếu như: Nhiệt độ, hàm lượng nước, nồng độ oxygen, nồng độ carbon dioxide 

4. VẬN DỤNG HIỂU BIẾT VỀ HÔ HẤP TẾ BÀO TRONG THỰC TIỄN

Hoạt động 4: Tìm hiểu mối quan hệ giữa hô hấp tế bào trong thực tiễn

HS đề xuất được các biện pháp bảo quản lương thực, thực phẩm mà GV đưa ra và trả lời các câu hỏi 

+ Vì sao hô hấp tế bào gây ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình bảo quản lương thực, thực phẩm

+ Kể tên một số biện pháp đươc sử dụng để bảo quản lương thực, thực phẩm. Hiện nay gia đình em đang áp dụng những biện pháp nào?

+ Vì sao các loại hạt được đem phơi khô trước khi đưa vào kho bảo quản?

+ Em hãy cho biết cơ sở khoa học của việc bảo quản lương thực thực phẩm ở nồng độ carbon dioxide cao và nồng độ oxygen thấp.

+ Em hãy chọn biện pháp bảo quản phù hợp cho các loại lương thực, thực phẩm sau: rau lang, quả nho, củ cà rốt, hạt thóc, hạt ngô, thịt heo, quả táo, thịt bò, hạt lạc.

HS tìm hiểu thông tin thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:

+ Có những biện pháp nào giúp quá trình hô hấp tế bào ở người diễn ra bình thường?

+ Chế độ dinh dưỡng hợp lí và trồng nhiều cây xanh có ý nghĩa gì đối với hô hấp tế bào? 

Sản phẩm dự kiến: 

- Một số biện pháp được dùng để bảo quản lương thực, thực phẩm như:

          + Bảo quản lạnh

          + Bảo quản khô

          + Bảo quản trong điều kiện nồng độ carbon dioxide

          + Bảo quản trong điều kiện nồng độ oxygen thấp

- Một số biện pháp đảm bảo điều kiện thuận lợi cho quá trình hô hấp tế bào cũng góp phần bảo vệ sức khỏe con người như: 

+ Có chế độ lao động hoặc chơi thể thao vừa sức, tránh thiếu hụt oxygen.

+ Có chế độ dinh dưỡng hợp lí; trổng nhiều cây xanh.

+ Không sử dụng hoặc tiếp xúc với các chất có tác dụng ức chế quá trình hô hấp,...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Quá trình chuyển hóa năng lượng nào sau đây diễn ra trong hô hấp tế bào?

A. Nhiệt năng → hóa năng.

B. Hóa năng → điện năng.

C. Hóa năng → nhiệt năng.

D. Quang năng → hóa năng.

Câu 2: Cơ sở khoa học của các biện pháp bảo quản nông sản là

A. tăng nhẹ cường độ hô hấp tế bào.

B. giảm nhẹ cường độ hô hấp tế bào.

C. giảm cường độ hô hấp tế bào tới mức tối thiểu.

D. tăng cường độ hô hấp tế bào tới mức tối đa.

Câu 3: Nói về hô hấp tế bào, điều nào sau đây không đúng?

A. Quá trình hô hấp tế bào chủ yếu diễn ra trong nhân tế bào.

B. Đó là quá trình biến đổi các chất hữu cơ thành carbon dioxide, nước và giải phóng năng lượng.

C. Nguyên liệu cho quá trình hô hấp là chất hữu cơ và oxygen.

D. Đó là quá trình chuyển hóa năng lượng rất quan trọng của tế bào.

Câu 4: Biện pháp nào sau đây là hợp lí để bảo vệ sức khỏe hô hấp ở người?

A. Tập luyện thể thao với cường độ mạnh mỗi ngày.

B. Ăn thật nhiều thức ăn có chứa glucose để cung cấp nguyên liệu cho hô hấp.

C. Tập hít thở sâu một cách nhẹ nhàng và đều đặn mỗi ngày.

D. Để thật nhiều cây xanh trong phòng ngủ.

Câu 5: Quá trình hô hấp có ý nghĩa

A. đảm bảo sự cân bằng oxygen và carbon dioxide trong khí quyển.

B. tạo ra năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể sinh vật.

C. làm sạch môi trường.

D. chuyển hóa carbon dioxide thành oxygen.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Để bảo quản nhiều loại rau, củ, quả được lâu, chúng ta không nên rửa chúng trước khi cho vào tủ lạnh. Hãy giải thích tại sao.

Câu 2: Tại sao chúng ta không nên vận động quá mức khi đang đeo khẩu trang?