Giáo án và PPT KHTN 7 chân trời Bài 27: Trao đổi khí ở sinh vật

BÀI 27: TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức cho HS xem kênh hình minh họa về thực vật, động vật và con người. HS xem hình và trả lời câu hỏi:

+ Vậy một số loài sống trong trong đất như giun đất trao đổi khí với môi trường bên ngoài bằng cách nào?

+ Tại sao loài người không thể thở dưới nước được trong khi loài cá lại có thể? Chúng trao đổi khí bằng cách nào để duy trì sự sống?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm trao đổi khí ở sinh vật

GV yêu cầu HS quan sát hình trao đổi khí ở thực vật, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi: 

+ Quá trình trao đổi khí ở thực vật diễn ra vào thời gian nào?

+ Theo em, cơ chế chung của sự trao đổi khí giữa cơ thể vào môi trường bên ngoài là cơ chế nào?

+ Nêu vai trò của sự trao đổi khí đối với cơ thể sinh vật.

+ Cho biết mối liên quan giữa sự trao đổi khí và hô hấp tế bào.

+ Trình bày bề mặt trao đổi khí là gì?

+ Quan sát hình và cho biết yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán?

Sản phẩm dự kiến:

- Trao đổi khí là sự trao đổi các chất khí (carbon dioxide và oxygen) giữa cơ thể với môi trường.

- Trao đổi khí giữa cơ thể sinh vật với môi trường tuân theo cơ chế khuếch tán.

2. TRAO ĐỔI KHÍ Ở THỰC VẬT

Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình trao đổi khí ở thực vật

GV chuẩn bị tranh ảnh hình 27.3  và  chuẩn bị thêm video về sự trao đổi khí qua khí khổng cho HS xem. Học sinh thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 27.3, hãy mô tả sự trao đổi khí diễn ra ở lá cây khi cây quang hợp và hô hấp?

+ Theo em, sự trao đổi khí có vai trò gì đối với thực vật và đối với môi trường?

+ Theo em, nếu không có sự trao đổi khí của thực vật thì cuộc sống con người sẽ ra sao?

+ Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?

Sản phẩm dự kiến:

- Thực vật trao đổi khí với môi trường chủ yếu qua khí khổng ở lá cây trong quá trình quang hợp và hô hấp

- Khí khổng có hai tế bào hình hạt đậu, xếp úp vào nhau tạo ra lỗ khí. Khi khí khổng mở, các loại khí khuếch tán vào và ra khỏi lá

3. TRAO ĐỔI KHÍ Ở ĐỘNG VẬT

Hoạt động 3: Tìm hiểu trao đổi khí ở động vật

GV chuẩn bị tranh ảnh hình 27.5  và  chuẩn bị thêm video về sự trao đổi khí ở người cho HS xem và làm việc nhóm thảo luận trả lời câu hỏi. 

+ Quan sát hình 27.5 và nêu tên các cơ quan trong hệ hô hấp ở người?

+ Quan sát hình 27.5 và mô tả đường đi của khí oxygen và carbon dioxide qua các cơ quan hô hấp?

+ Vì sao khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, sự trao đổi khí diễn ra nhanh hơn?

+ Xác định các cơ quan trao đổi khí của các sinh vật sau: thuỷ tức, mèo, kiến, sâu lông, cá rô, cá sấu, hươu cao cổ, châu chấu, chim bồ câu, ếch

Sản phẩm dự kiến:

- Ở động vật, trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường diễn ra ở cơ quan trao đổi khí như bề mặt da, hệ thống ống khí, mang, hoặc phổi

- Ở người, trao đổi khí diễn ra ở phổi. Khi hít vào, khí oxygen trong không khí được dẫn vào phổi đến các phế nang. Tại các phế nang, khí oxygen khuếch tán vào mạch máu, khí carbon dioxide từ máu sẽ khuếch tán vào phế nang và thải ra môi trường qua hoạt động thở ra.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Thông thường, các khí khổng nằm tập trung ở bộ phận nào của lá?

A. Biểu bì lá.

B. Gân lá.

C. Tế bào thịt lá.

D. Trong khoang chứa khí.

Câu 2: Hai tế bào tạo thành khí khổng có hình dạng gì?

A. Hình yên ngựa.

B. Hình lõm hai mặt.

C. Hình hạt đậu.

D. Có nhiều hình dạng.

Câu 3: Sự trao đổi khí giữa môi trường và mạch máu diễn ra ở đâu?

A. Phế nang.

B. Phế quản.

C. Khí quản.

D. Khoang mũi.

Câu 4: Khi hô hấp, quá trình trao đổi khí diễn ra như thế nào?

A. Lấy vào khí carbon dioxide, thải ra khí oxygen.

B. Lấy vào khí oxygen, thải ra khí carbon dioxide.

C. Lấy vào khí carbon dioxide và hơi nước.

D. Lấy vào khí oxygen và hơi nước.

Câu 5: Sắp xếp các bộ phận sau theo đúng thứ tự của cơ quan hô hấp ở người: phổi, khí quản, khoang mũi, thanh quản, phế quản.

A. Khoang mũi, khí quản, thanh quản, phế quản, phổi.

B. Khoang mũi, thanh quản, khí quản, phế quản, phổi.

C. Khoang mũi, phế quản, khí quản, thanh quản, phổi.

D. Khoang mũi, phổi, khí quản, thanh quản, phế quản.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy cho biết ý nghĩa của việc đeo khẩu trang.

Câu 2: Thực vật có hô hấp giống con người không? Giải thích.