Giáo án và PPT KHTN 7 chân trời Bài 28: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật

BÀI 28: VAI TRÒ CỦA NƯỚC VÀ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG ĐỐI VỚI CƠ THỂ SINH VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình ảnh chậu cây không được tưới nước sẽ bị héo dần và chết và đưa ra câu hỏi: Tại sao nhiều loại cây trồng (lúa, ngô, cây ăn quả….) không được tưới nước đầy đủ sẽ héo dần, thậm chí sẽ chết?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. VAI TRÒ CỦA NƯỚC VỚI CƠ THỂ SINH VẬT

Hoạt động 1: Vai trò của nước đối với cơ thể sinh vật

- GV chia lớp thành 2 nhóm và giao nhiệm vụ cho các nhóm cụ thể như sau:

+ Nhóm 1: Học sinh làm việc nhóm  nghiên cứu thông tin trong SGK trả lời các câu hỏi sau:

+ Em hãy cho biết nước có những tính chất gì?

+ Quan sát Hình 28.1, em hãy mô tả cấu trúc của phân tử nước?

+ Em có nhận xét gì về sự phân bố của các electron trong phân tử nước?

+ Cho biết tính chất của phân tử nước. Vì sao phân tử nước có tính chất đó?

+ Nhóm 2: Học sinh làm việc nhóm  nghiên cứu thông tin trong SGK trả lời các câu hỏi sau:

+ Nước có những vai trò gì đối với sinh vật? Cho ví dụ.

+ Em hãy kể tên một số loài sinh vật sống trong môi trường nước.

+ Điều gì sẽ xảy ra đổi với cơ thể sinh vật khi thiếu nước kéo dài? Giải thích.

Sản phẩm dự kiến:

- Cấu trúc và tính chất của nước:         

          + Nước là chất lỏng không màu, không mùi, không vị, sôi ở 100⁰C và đông đặc ở 0⁰C. Nước là dung môi hòa tan nhiều chất, có tính dẫn điện và dẫn nhiệt.

          + Nước được cấu tạp từ các phân tử nước, mỗi phân tử nước được cấu tạo từ một nguyên tử oxygen và hai nguyên tử hydrogen. Do có hai đầu tích điện trái dấu nhau nên phân tử nước có tính phân cực. Vì vậy, các phân tử nước có thể liên kết với nhau và liên kết với các phân tử phân cực khác.

- Vai trò của nước:

          + Nước là thành phần chủ yếu cấu tạo nên tế bào cơ thể sinh vật

          + Nước có vai trò rất quan trọng trong các hoạt động sống của sinh vật như điều hòa thân nhiệt, dung môi hòa tan và vận chuyển các chất, nguyên liệu và môi trường diễn ra các phản ứng chuyển hóa

2. VAI TRÒ CỦA CHẤT DINH DƯỠNG DỐI VỚI CƠ THỂ SINH VẬT

Hoạt động 2: Vai trò của các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật

GV cho HS hoạt động nhóm và trả lời câu hỏi:

+ Chất dinh dưỡng là gì? Sinh vật có thể lấy chất dinh dưỡng từ những nguồn nào?

+ Ở sinh vật, các chất dinh dưỡng được chia thành những nhóm nào? Dựa vào đâu để chia thành các nhóm đó?

+ Chất dinh dưỡng có những vai trò gì đối với cơ thể sinh vật?

Sản phẩm dự kiến:

- Vai trò của các chất dinh dưỡng:

          + Cung cấp nguyên liệu cấu tạo nên các thành phần của tế bào, giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển; cung cấp năng lượng; tham gia điều hòa các hoạt động sống của tế bào và cơ thể.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Nước chiếm bao nhiêu phần trăm khối lượng cơ thể sinh vật?

A. 50%.

B. 60%.

C. 70%.

D. 80%.

Câu 2: Trong quá trình quang hợp ở thực vật, nước đóng vai trò

A. là dung môi hoà tan khí carbon dioxide.

B. là nguyên liệu cho quang hợp.

C. làm tăng tốc độ quá trình quang hợp.

D. làm giảm tốc độ quá trình quang hợp.

Câu 3: Trong các phát biểu dưới đây, có bao nhiêu phát biểu đúng khi nói về phân tử nước?

(1) Nước được cấu tạo từ hai nguyên tử oxygen liên kết với một phân tử hydrogen.

(2) Trong phân tử nước, đầu oxygen tích điện âm còn đầu hydrogen tích điện dương.

(3) Do có hai đầu tích điện trái dấu nhau nên phân tử nước có tính lưỡng tính.

(4) Nước có thể liên kết với một phân tử bất kì khác.

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 4: Trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng về vai trò của các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật?

(1) Cung cấp nguyên liệu cấu tạo nên tế bào sinh vật.

(2) Cung cấp môi trường thuận lợi cho các phản ứng sinh hoá diễn ra.

(3) Cung cấp năng lượng cho nhiều hoạt động sống của cơ thể.

(4) Giúp tái tạo các tế bào và làm lành vết thương.

(5) Giúp cơ thể sinh vật sinh trưởng và phát triển.

(6) Giúp điều hoà nhiệt độ cơ thể sinh vật.

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 5: Cho đoạn thông tin sau: Nước chiếm hơn … (1)… khối lượng cơ thể sinh vật, một số loài sinh vật sống ở môi trường nước có hàm lượng nước trong cơ thể lên đến hơn … (2)… (các loài sứa biển).

(1) và (2) lần lượt là

A. (1) 70%; (2) 90%.

B. (1) 60%; (2) 90%.

C. (1) 70%; (2) 95%.

D. (1) 75%; (2) 90%.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Khi hoạt động mạnh, nhiệt độ cơ thể tăng cao, cơ thể sẽ tiết ra mồ hôi để làm mát. Theo em, tại sao việc tiết mồ hôi có thể làm giảm nhiệt độ cơ thể?

Câu 2: Các loài cây ăn thịt (cây gọng vó, cây nắp ấm,…) thu hút côn trùng đến, tiết ra các chất dính làm cho côn trùng không thể thoát được, đồng thời tiết ra enzyme để tiêu hoá thức ăn của mình. Theo em, các loài cây này thường sinh sống ở những nơi có điều kiện như thế nào và chúng lấy chất gì từ côn trùng?