Giáo án và PPT KHTN 8 cánh diều Bài 16: Áp suất

BÀI 16: ÁP SUẤT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Áp lực là lực có phương như thế nào với mặt bị ép?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Áp lực

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Áp lực là gì? Áp lực có những yếu tố nào? Lấy một số ví dụ về áp lực trong thực tế.

Sản phẩm dự kiến:

1. HS nêu khái niệm áp lực và nhận ra được hai yếu tố của áp lực (có diện tích bị ép và có lực tác dụng theo phương vuông góc với diện tích bị ép).

2. Trong ba trường hợp đã cho, chỉ có trường hợp c, lực có phương vuông góc với diện tích bị ép (mặt sàn) là áp lực.

3. Lực của búa tác dụng vuông góc với mũ đinh, lực tác dụng của cuốn sách đặt trên bàn, xe ô tô di chuyển trên đường tạo một áp lực lên mặt đường, lực của đoàn tàu tác dụng lên đường ray,…

a) Lực do người tác dụng lên xe kéo: không có diện tích bị ép.

b) Lực do xe kéo tác dụng lên mặt đất: diện tích bị ép là mặt đất và lực do xe tác dụng lên mặt đất có phương vuông góc với mặt đất. Do vậy, lực này là áp lực.

c) Lực do các thùng hàng tác dụng lên xe kéo: diện tích bị ép là sàn xe và lực do thùng hàng tác dụng lên xe kéo có phương vuông góc với sàn xe. Do vậy, lực này là áp lực.

- Khi đứng, chân ta tác dụng lên mặt đất một lực ép theo phương vuông góc với mặt đất. Do có trọng lượng nên các vật như tủ, bàn ghế,… tác dụng lực ép lên sàn, có phương vuông góc với mặt sàn. Các lực ép đó được gọi là áp lực.

- Áp lực là lực có phương vuông góc với mặt bị ép.

Hoạt động 2.  Áp suất

GV đưa ra câu hỏi:Áp suất được tính như thế nào? 

Sản phẩm dự kiến:

- Áp suất do khối kim loại tác dụng lên cát trong trường hợp ở hình 16.2a nhỏ hơn ở hình 16.2b.

- Áp suất do khối kim loại tác dụng lên cát trong trường hợp ở hình 16.2a nhỏ hơn ở hình 16.2c.

- Thí nghiệm cho thấy độ lún của cát không chỉ phụ thuộc vào độ lớn của áp lực mà còn phụ thuộc vào diện tích mặt bị ép. Cùng một áp lực, diện tích mặt bị ép càng nhỏ thì độ lún của cát càng lớn. Với cùng một diện tích mặt bị ép, áp lực càng lớn thì độ lún của cát càng lớn.

- Áp suất được tính bằng áp lực tác dụng lên một đơn vị diện tích mặt bị ép, áp suất = áp lực/diện tích mặt bị ép.

- Nếu kí hiệu p là áp suất, F là áp lực, S là diện tích mặt bị ép, ta có: p=FS.

- Đơn vị của áp suất là paxcan, kí hiệu là Pa (1 Pa = 1 N/m²).

- Một số đơn vị đo áp suất khác thường dùng: bar, atm, mmHg,…

- Để đo áp suất, người ta dùng áp kế.

……………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Một viên gạch dạng hình hộp chữ nhật có kích thước các chiều dài, rộng, cao lần lượt là 20cm; 10cm; 5cm. Biết viên gạch nặng 1,2kg. Đặt viên trên mặt bàn nằm ngang thì áp suất nhỏ nhất mà viên gạch tác dụng vào mặt bàn là:

• A. 12N/m2   
• B. 240N/m2
• C. 600N/m2     
• D. 840N/m2

Câu 2: Đặt một bao gạo 60kg lên một cái ghế 4 chân có khói lượng 4kg. điện tích tiếp xúc với mặt đất của mỗi chân ghế là 8cm2. Áp suất các chân ghế tác dụng lên mặt đất bằng bao nhiêu?

• A. 20000Pa
• B. 2000000Pa
• C. 200000Pa
• D. 100000Pa

Câu 3: Một toa tàu lửa khối lượng 48 tấn có 4 trục bánh sắt, mỗi trục có 2 bánh xe, diện tích  tiếp xúc của mỗi bánh xe với mặt ray là 4,5cm2. Áp suất của toa tàu lên đường ray khi toa tàu đỗ trên mặt ray bằng phẳng là?

• A. 1300000000 Pa
• B. 133333333,3 Pa
• C. 2000000000 Pa
• D. 155555555,5 Pa

Câu 4: Một diễn viên xiếc có khối lượng 65kg cùng những chiếc ghế gỗ có khối lượng tổng cộng 60kg, xếp chồng cân bằng trên một cái ghế 4 chân có khối lượng 5kg. Diện tích tiếp xúc của một chân ghế là 10cm2. Áp suất của mỗi chân ghế tác dụng lên sàn sân khấu là bao nhiêu?

• A. 325000 Pa
• B. 335000 Pa
• C. 325000 N/m
• D. 333000 Pa

Câu 5: Một máy đánh ruộng có khối lượng 1 tấn, để máy chạy được trên nền đất ruộng thì áp suất máy tác dụng lên đất là 10.000 Pa. Hỏi diện tích 1 bánh của máy đánh phải tiếp xúc với ruộng là:

• A. 1m2
• B. 0,5m2
• C. 1,5m2
• D. 2m2

 Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết kí hiệu đơn vị của áp suất.

Câu 2: Nêu một số đơn vị đo áp suất khác thường dùng.