Giáo án và PPT KHTN 8 cánh diều Bài 19: Đòn bẩy

BÀI 19: ĐÒN BẨY

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Dựa vào vị trí của vật, vị trí tác dụng lực, điểm tựa, người ta phân loại đòn bẩy thành những loại nào? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1.  Đòn bẩy có thể làm đổi hướng tác dụng của lực

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy nêu một số đơn vị đo khối lượng riêng phổ biến.

Sản phẩm dự kiến:

- Khi một vật quay do chịu lực tác dụng, nó có thể tác dụng lực lên một vật khác. Từ đặc điểm này người ta đã tạo ra đòn bẩy. Đòn bẩy có thể làm thay đổi hướng tác dụng của lực.

Một số ví dụ dùng đòn bẩy làm thay đổi hướng tác dụng của lực:

- Dùng xà beng để nâng vật.

- Trò chơi bập bênh.

- Đưa vật lên khỏi hố.

- …

Các em có thể sử dụng các dụng cụ học tập để làm một đòn bẩy. Ví dụ như phương án sau, dụng cụ gồm có: 1 thước kẻ làm thanh đòn, bút làm điểm tựa và cục tẩy làm vật.

Hoạt động 2.  Các loại đòn bẩy

GV đưa ra câu hỏi:Em hãy cho biết có các loại đòn bẩy nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Ví dụ đòn bẩy loại 1: Mái chèo thuyền, kéo.

- Ví dụ đòn bẩy loại 2: kẹp làm vỡ hạt, xe rùa.

- Ví dụ đòn bẩy loại 3: cần câu, đũa.

- Dựa vào vị trí của vật, vị trí tác dụng lực, điểm tựa, người ta phân loại đòn bẩy thành 3 loại:

+ Đòn bẩy có điểm tựa ở giữa.

+ Đòn bẩy có điểm tựa ở một đầu, vật ở giữa và lực tác dụng ở đầu bên kia.

+ Đòn bẩy có điểm tựa ở một đầu, vật ở đầu bên kia và lực tác dụng ở trong khoảng giữa hai đầu.

- Tùy theo mục đích công việc, lựa chọn loại đòn bẩy cho phù hợp để việc thực hiện công việc đó được thuận tiện.

……………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Chọn phát biểu sai khi nói về tác dụng của đòn bẩy?

• A. Tác dụng của đòn bẩy là giảm lực kéo hoặc đẩy vật.
• B. Tác dụng của đòn bẩy là tăng lực kéo hoặc đẩy vật.
• C. Đòn bẩy có tác dụng làm thay đổi hướng của lực vào vật.
• D. Dùng đòn bẩy có thể được lợi về lực.

Câu 2: Trong các dụng cụ sau đây, dụng cụ nào là đòn bẩy?

• A. Cái cầu thang gác
• B. Mái chèo
• C. Thùng đựng nước
• D. Quyển sách nằm trên bàn

Câu 3: Đòn bẩy có thể làm thay đổi:

• A. chiều tác dụng của lực. 
• B. hướng tác dụng của lực.
• C. thay đổi lực kéo của vật (tăng lực kéo hoặc đẩy vật)
• D. tác dụng của lực. 

Câu 4: Đòn bẩy có thể chia thành mấy loại?

• A. 2 loại dựa trên vị trí của vật và lực tác dụng.
• B. 3 loại dựa trên vị trí của vật, vị trí tác dụng lực và điểm tựa.
• C. 4 loại dựa trên vị trí của vật, vị trí tác dụng lực, lực tác dụng và điểm tựa.
• D. Tất cả các đáp án trên đều sai.

Câu 5: Đâu là tên của một loại đòn bẩy?

• A. Đòn bẩy có điểm tựa ở giữa.
• B. Đòn bẩy có điểm tựa ở một đầu, vật ở giữa và lực tác dụng ở đầu bên kia.
• C. Đòn bẩy có điểm tựa ở một đầu, vật ở đầu bên kia và lực tác dụng ở trong khoảng giữa hai đầu.
• D. Tất cả các đáp án trên đều đúng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trình bày một số ví dụ dùng đòn bẩy làm thay đổi hướng tác dụng của lực.

Câu 2: Các em có thể sử dụng các dụng cụ học tập để làm một đòn bẩy. Lấy ví dụ phương án và những dụng cụ được sử dụng.