Giáo án và PPT KHTN 8 cánh diều Bài 22: Tác dụng của dòng điện

BÀI 22: TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình ảnh tia sét (hình 22.1) cho HS quan sát và yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, trả lời các câu hỏi sau:

+ Khi nào có sét?

+ Sét có biểu hiện gì?

+ Sét có thể gây ra những gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về nguồn điện để tạo ra dòng điện

GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và trả lời các câu hỏi sau:

+ Nêu vai trò của nguồn điện trong mạch điện.

+ Nêu sơ bộ cách dùng nguồn điện để tạo ra mạch điện.

+ Nêu ra những cách để nhận biết việc trong mạch điện đã có hay không có dòng điện.

………………….

Sản phẩm dự kiến:

- Nguồn điện cung cấp năng lượng để tạo ra và duy trì dòng điện.

- Để sử dụng, cần dùng dây dẫn điện để nối hai cực của nguồn điện với các thiết bị dùng điện. Để thuận tiện, cần nối qua một công tắc để có thể đóng hoặc ngắt dòng điện.

- Để nhận biết dòng điện, cần dựa trên việc dòng điện gây ra các tác dụng nào đó. Có một số tác dụng điển hình: nhiệt,  phát sáng, hóa học, sinh lí..

…………………

Hoạt động 2. Tiến hành thực hiện thí nghiệm minh họa các tác dụng của dòng điện

GV chia lớp thành 6 – 8 nhóm.

- GV phát dụng cụ thí nghiệm minh họa tác dụng phát sáng của dòng điện cho HS, giới thiệu bộ thí nghiệm và yêu cầu HS thực hiện theo hướng dẫn SGK.

- GV yêu cầu HS trả lời nội dung Câu hỏi 2,3,4 (SGK – tr107)

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác dụng phát sáng

*Trả lời Câu hỏi 2 (SGK – tr107)

- Các trường hợp đóng công tắc nhưng trong mạch vẫn không có dòng điện:

+ Nguồn pin hết điện.

+ Nối sai cực đèn LED vì đèn LED chỉ cho dòng điện một chiều đi qua.

+ Khi để biến trở có giá trị điện trở lớn nhất làm cản trở dòng điện nhiều nhất, dòng điện chạy qua mạch quá nhỏ dẫn tới bóng đèn không sáng được. Trong trường hợp này có thể coi trong mạch không có dòng điện.

*Kết luận:

- Khi có dòng điện chạy qua thì đèn phát sáng.

2. Tác dụng nhiệt

*Trả lời Câu hỏi 3 (SGK – tr107)

- Các dụng cụ điện có tác dụng nhiệt như: bếp điện, tủ lạnh, điều hòa nhiệt độ, nồi cơm điện, ấm điện,…

- Các dụng cụ điện có tác dụng phát sáng như: đèn sưởi điện, đèn LED, đèn huỳnh quang, đèn sợi đốt…

*Kết luận:

- Thông thường, dòng điện chạy qua các đèn, ngoài tác dụng phát sáng thì thường kèm theo tác dụng nhiệt. Khi đó, năng lượng điện chuyển hóa thành năng lượng ánh sáng và năng lượng nhiệt.

Ví dụ: Các bóng đèn sẽ sáng khi có dòng điện chạy qua thì tác dụng chính là tác dụng phát sáng, kèm theo đó, bóng đèn thường nóng lên là do tác dụng nhiệt.

3. Tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí

*Trả lời Câu hỏi 4 (SGK – tr108)

Một số cách để đảm bảo an toàn điện, tránh bị điện giật trong gia đình:

- Lựa chọn thiết bị đóng ngắt điện phù hợp và lắp đặt đúng cách.

- Giữ khoảng cách an toàn với nguồn điện trong gia đình.

- Tránh sử dụng thiết bị điện khi đang sạc.

- Khi sửa chữa điện trong gia đình cần sử dụng đồ bảo hộ, các vật dụng cách điện và ngắt điện.

*Kết luận

- Cơ thể người có phần lớn (cỡ 70%) nước ở dạng dẫn được điện (do có nhiều loại muối khoáng) nên khi có dòng điện chạy qua sẽ gây ra tác dụng nhiệt và tác dụng hóa học ở cơ thể người. Trong trường hợp này, ta nói dòng điện có tác dụng sinh lí. Nếu các tác dụng diễn ra mạnh, cơ thể người sẽ bị “điện giật”.

- Trong y học, dòng điện phù hợp được sử dụng để cấp cứu hay chữa bệnh.

………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào biểu hiện tác dụng sinh lý của dòng điện?

A. Chạy qua quạt làm cánh quạt quay.

B. Chạy qua bếp điện làm nó nóng lên.

C. Chạy qua bóng đèn làm bóng đèn sáng lên.

D. Chạy qua cơ thể gây co giật các cơ.

Câu 2: Khi cho dòng điện chạy qua dung dịch muối đồng, sau một thời gian thấy có một lớp đồng mỏng bám vào thỏi than nối với điện cực âm của nguồn điện. Có thể giải thích hiện tượng này dựa vào tác dụng nào của dòng điện?

A. Tác dụng hóa học.

B. Tác dụng sinh lí.

C. Tác dụng phát sáng.

D. Tác dụng sinh lí và tác dụng hóa học.

Câu 3: Hoạt động của dụng cụ nào dưới đây không dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện?

A. Bàn là điện.                                                      B. Máy sấy tóc.

C. Đèn LED.                                                                  D. Ấm điện đang đun nước.

Câu 4: Tác dụng nhiệt của dòng điện trong các dụng cụ nào dưới đây là có lợi?

A. Nồi cơm điện.                                                   B. Quạt điện.

C. Máy thu hình (tivi).                                           D. Máy bơm nước.

Câu 5: Điền vào chỗ trống: "Nguồn điện cung cấp ... để tạo ra và duy trì ..."

A. dòng điện, năng lượng.                                     B. điện tích, năng lượng.

C. năng lượng, dòng điện.                                     D. điện tích, dòng điện.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

HS làm việc theo nhóm để thảo luận nội dung Vận dụng (SGK – tr108).

Em hãy tìm hiểu nội dung mục Em có biết (SGK – tr108).