Giáo án và PPT KHTN 9 chân trời Bài 20: Giới thiệu về hợp chất hữu cơ

BÀI 20: GIỚI THIỆU VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ

A. KHỞI ĐỘNG

- GV nêu vấn đề: Hình trên là công thức phân tử của một số hợp chất chứa carbon, gồm những hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ.

- GV nêu câu hỏi: Dựa vào thành phần nguyên tố, ta có nhận biết được các hợp chất hữu cơ không? Hợp chất hữu cơ là gì? Chúng gồm những loại nào?

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu hợp chất hữu cơ, hoá học hữu cơ

- Các hợp chất hữu cơ nhất thiết phải có nguyên tố carbon.

- Khái niệm: hợp chất hữu cơ là hợp chất của carbon trừ một số hợp chất như các oxide của carbon, muối carbonate,...

Hoạt động 2: Tìm hiểu công thức phân tử, công thức cấu tạo

+ Trong hợp chất hữu cơ, hoá trị của H, C, O là bao nhiêu? Mỗi liên kết giữa hai nguyên tử được biểu diễn như thế nào? 

+ Mỗi công thức phân tử sẽ cho bao nhiêu công thức cấu tạo? Vì sao?

+  Loại liên kết trong phân tử hợp chất hữu cơ là loại liên kết gì? Giữa hai nguyên tử carbon, có thể tồn tại các liên kết nào?

+ Hãy phân loại các mạch carbon.

Sản phẩm dự kiến:

- Công thức phân tử là công thức cho biết thành phần nguyên tố và số nguyên tử của mỗi nguyên tố có tring hợp chất hữu cơ.

- Công thức cấu tạo là công thức biểu diễn liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử, cho biết trật tự liên kết và cách thức liên kết giữa các nguyên tử.

Hoạt động 3: Phân loại hợp chất hữu cơ.

Hợp chất hữu cơ được chia thành 2 loại

(1) Hydrocarbon: chỉ gôm hai nguyên tố carbon và hydrogen. 

VD: CH₄, C₃H₈,..

(2) Dẫn xuất của hydrocarbon: gồm carbon và nguyên tố khác (O, Cl, N,..).

VD: CH₃COOH, CCl₄, C₂H₅OH,..

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Thành phần các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ?

A. Nhất thiết phải có cacbon, thường có H, hay gặp O, N sau đó đến halogen, S, P...

B. Gồm có C, H và các nguyên tố khác.

C. Bao gồm tất cả các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

D. Thường có C, H hay gặp O, N, sau đó đến halogen, S, P.

Câu 2: Hợp chất hữu cơ là

A. Hợp chất khó tan trong nước.

B. Hợp chất của cacbon và một số nguyên tố khác trừ N, Cl, O.

C. Hợp chất của cacbon trừ CO, CO₂, H₂CO₃, muối cacbonat kim loại…

D. Hợp chất có nhiệt độ sôi cao.

Câu 3: Chất nào sau đây thuộc loại hợp chất hữu cơ?

A. CO₂.

B. CO.

C. K₂CO₃.

D. CH₄.

Câu 4: Dựa vào thành phần phân tử, hợp chất hữu cơ được chia thành mấy loại chính?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 5: Chất nào sau đây không thuộc loại chất hữu cơ?

A. CH₄.

B. CH₃Cl.

C. CH3COONa.

D. CO₂.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

Câu 3: D

Câu 4: B

Câu 5: D

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi vận dụng sau.

Khí thiên nhiên là nguồn nguyên liệu sạch. Thành phần chính là methane (CH₄), trong các khí còn lại còn có hydrocarbon X. Biết X có khối lượng phân tử bằng 58 amu và có 82,76% khối lượng là carbon.

a. Tìm công thức phân tử của X

b. Tìm hiểu qua internet, sách, báo,...em hãy cho biết các hydrocarbon còn lại có trong khí thiên nhiên và đặc điểm của nguồn năng lượng này.