Giáo án và PPT KHTN 9 chân trời Bài 26: Lipid và chất béo

CHỦ ĐỀ 9: LIPID. CARBOHYDRATE. PROTEIN. POLYMER

BÀI 26: LIPID VÀ CHẤT BÉO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy quan sát hình ảnh sau và trả lời câu hỏi:

Quan sát tháp dinh dưỡng, ta thấy nhóm dầu mỡ (lipid) là nhóm dinh dưỡng không thể thiếu trong khẩu phần ăn. Vậy lipid có vai trò gì đối với cơ thể chúng ta?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm về lipid - chất béo

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Lipid là gì? Lipid có tính chất vật lí như thế nào? Thế nào là chất béo? trình bày công thức chung của chất béo.

Sản phẩm dự kiến:

* Khái niệm lipid

- Mỡ, dầu đều có chứa chất béo; sáp ong có từ tổ một số loài ong,…

- Chất béo, sáp ong,… là những hợp chất hữu cơ phức tạp được gọi chung là lipid.

- Tính chất vật lí: Không tan trong nước, tan được trong một số dung môi hữu cơ (xăng, chloroform,…).

* Khái niệm chất béo

- Khái niệm: Chất béo là triester của glycerol và các acid béo.

- Công thức chung: (RCOO)₃C₃H₅, R là các gốc hydrocarbon

Hoạt động 2. Tìm hiểu về tính chất của chất béo

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy trình bày tính chất vật lí, tính chất hóa học của chất béo?

Sản phẩm dự kiến:

* Tính chất vật lí

- Ở điều kiện thường, chất béo tồn tại ở trạng thái:

- Các chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong một số dung môi hữu cơ (xăng, chloroform,…).

* Tính chất hóa học

- Phản ứng xà phòng hóa: Phản ứng của chất béo với dung dịch NaOH/KOH, đun nóng.

- Phương trình tổng quát:

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

……………………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đun 26,7 kg chất béo (C17H35COO)3C3H5 với dung dịch NaOH dư (hiệu suất 100%), khối lượng glycerol thu được là

A. 1,2 kg.

B. 2,76 kg.

C. 3,6 kg.

D. 4,8 kg.

Câu 2: Để làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo cần

A. Giặt quần áo bằng nước lạnh.

B. Giặt kỹ quần áo bằng xà phòng.

C. Dùng acid mạnh để tẩy.

D. Giặt quần áo bằng nước muối.

Câu 3: Thủy phân hoàn toàn 17,16 kg một loại chất béo cần vừa đủ 2,4 kg NaOH, sản phẩm thu được gồm 1,84 kg glycerol và hỗn hợp muối của các acid béo. Khối lượng hỗn hợp các muối là

A. 17,72 kg.

B. 19,44 kg.

C. 11,92 kg.

D. 12,77 kg. 

Câu 4: Thủy phân hoàn toàn 8,58 gam một loại chất béo cần vừa đủ 1,2 kg NaOH. Sản phẩm thu được gồm 0,92 kg glycerol và hỗn hợp muối của các acid béo. Khối lượng của hỗn hợp các muối thu được là: 

A. 9,72 kg.

B. 8,86 kg.

C. 5,96 kg.

D. 5 kg.

Câu 5: Phát biểu nào dưới đây không đúng?

A. Chất béo không tan trong nước.

B. Các acid béo là acid hữu cơ, có công thức chung là RCOOH.

C. Dầu ăn và dầu mỏ có cùng thành phần nguyên tố.

D. Chất béo tan được trong xăng, benzen…

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Vì sao cần phải đảm bảo đủ lượng lipid cho cơ thể?

Câu 2: Theo em, nên sử dụng chất béo như thế nào cho phù hợp trong việc ăn uống hằng ngày để có cơ thể khỏe mạnh, tránh được bệnh béo phì?