Giáo án và PPT Lịch sử 8 cánh diều Bài 7: Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII

BÀI 7: PHONG TRÀO TÂY SƠN THẾ KỈ XVIII

(3 tiết)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em hãy kẻ bảng trình bày nguyên nhân thắng lợi, nêu ý nghĩa lịch sử và vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Nguyên nhân bùng nổ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn là?

Sản phẩm dự kiến:

- Về chính trị: 

+ Chính quyền Đàng Trong ngày càng suy yếu.

+ Quý tộc, quan lại vui chơi, hưởng thụ.

+ Trương Phúc Loan thâu tóm quyền hành, bạo ngược, nhũng nhiễu nhân dân.

- Về kinh tế: Nhân dân chịu thuế khóa nặng nề. 

- Về xã hội: 

+ Thiên tai, mất mùa.

+ Nạn đói thường xuyên xảy ra.

+ Trộm cắp khắp nơi. 

→ Năm 1771, ba anh em Tây Sơn (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ) tập hợp nhân dân khởi nghĩa.

II. NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN

Hoạt động 1. Lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy mô tả quá trình khởi nghĩa và những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê.

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 2. Đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm Thanh xâm lược 

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu bối cảnh lịch sử của cuộc chiến đánh bại quân Xiêm xâm lược 

 Sản phẩm dự kiến:

a. Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)

b. Đại phá quân Thanh xâm lược (1789)

* Thắng lợi tiêu biểu của phong Tây Sơn trong quá trình đánh bại quân Thanh xâm lược:

- Giữa năm 1788: vua Lê Chiêu Thống cầu viện nhà Thanh. Vua Thanh chỉ huy 29 vạn quân tiến vào nước ta.

- Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, tiến quân ra Bắc. 

- Đêm 30 Tết Kỷ Dậu (1789), 5 đạo quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long.

- Trưa ngày 5 Tết Kỷ Dậu, quân Tây Sơn đánh tan 29 vạn quân Thanh (thắng lợi tiêu biểu là trận Ngọc Hồi – Đống Đa). 

* Nét độc đáo trong nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ - Quang Trung:

- Trực tiếp chỉ huy.

- Sử dụng đàn voi đã được huấn luyện.

- Cho quân khiêng tấm ván (lấy rơm dấp nước phủ kín) mở đường tiến lên phía trước để chắn mũi tên do đối phương bắn ra.

………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế vào năm nào?

• A. Cuối năm 1768
• B. Cuối năm 1778
• C. Cuối năm 1788
• D. Đáp án khác

Câu 2: Sau khi lấy niên hiệu là Quang Trung, ông tiến quân ra Bắc đánh đuổi quân xâm lược nào?

• A. Quân Minh
• B. Quân Thanh
• C. Quân Mông - Nguyên
• D. Phương án khác

Câu 3: Nguyên nhân dẫn đến bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn là?

• A. Bộ máy quan lại các cấp rất cồng kềnh và tham nhũng
• B. Đời sống nhân dân khổ cực do: bị địa chủ, cường hào lấn chiếm ruộng đất; chế độ tô thuế, lao dịch nặng ền của nhà nước
• C. Sản xuất nông nghiệp suy giảm, thủ công nghiệp - thương nghiệp trì trệ
• D. Tất cả đáp án trên đúng

Câu 4:  Mâu thuẫn nào dâng cao  vào khoảng giữa thế kỉ XVIII,?

• A. Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong
• B. Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Trịnh ở Đàng Ngoài
• C. Mâu thuẫn giữa nhân dân với quan lại
• D. Đáp án khác

Câu 5: Phong trào nông dân tiêu biểu từ giữa thế kỉ XVIII là?

• A. Phong trào Tây Sơn
•  
• B. Phong trào Cần Vương
•  
• C. Phong trào Đồng Khởi
•  
• D. Phong trào nông dân

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình đánh bại quân Thanh xâm lược.

Câu 2: Nêu những nét độc đáo trong nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong quá trình đánh bại quân Thanh xâm lược.