Giáo án và PPT Lịch sử 8 cánh diều Bài 9: Các nước Âu – Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

BÀI 9: CÁC NƯỚC ÂU – MỸ TỪ CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẾN

ĐẦU THẾ KỈ XX

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Các tổ chức độc quyền ra đời có tác động như thế nào đối với đất nước? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC

Hoạt động 1. Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản độc quyền

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nguyên nhân nào dẫn đến việc xuất hiện các tổ chức độc quyền ở các nước  Âu - Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên nhân xuất hiện các tổ chức độc quyền:

+ Nhờ ứng dụng thành tựu cách mạng công nghiệp, kinh tế tư bản các nước Âu – Mỹ phát triển nhanh chóng.

+ Các nhà tư bản có xu hướng tập trung sản xuất, tập trung tư bản. 

→ Các tổ chức độc quyền ra đời, từng bước chi phối và lũng đoạn đất nước. 

Tổ chức độc quyền: là liên minh giữa những nhà tư bản to để tập trung vào trong tay một phần to (thậm chí toàn bộ) món hàng của một ngành, cho phép liên minh này phát huy ảnh hưởng quyết định đến quá trình sản xuất và lưu thông của lĩnh vực đó.

- Các hình thức và tác động của tổ chức độc quyền:

+ Hình thức: các-ten, xanh-đi-ca (ở Anh, Pháp, Đức), tơ-rớt (ở Mỹ),…

+ Tác động: các nhà tư bản thỏa thuận ở những mức độ khác nhau về vốn, số lượng sản xuất, thị trường,…

- Đặc điểm của các tổ chức độc quyền trong lĩnh vực ngân hàng:

+ Từ việc cho vay vốn, các nhà tư bản ngân hàng đã tham gia vào sản xuất, kinh doanh.

+ Tư bản công nghiệp cũng góp vốn vào ngân hàng.

→ Hình thành tầng lớp tư bản tài chính, thao túng về kinh tế, tài chính,… của quốc gia.

Hoạt động 2. Sự mở rộng thị trường và xâm chiếm thuộc địa

GV đưa ra câu hỏi: Lí do các nước tư bản đẩy mạnh mở rộng thị trường, xâm chiếm thuộc địa là gì?

 Sản phẩm dự kiến:

- Lí do các nước tư bản đẩy mạnh mở rộng thị trường, xâm chiếm thuộc địa:

+ Cuối thế kỉ XIX, các nước tư bản Âu – Mỹ đẩy mạnh mở rộng thị trường, xâm chiếm thuộc địa:

• Anh, Pháp: đã có nhiều thuộc địa nhưng vẫn muốn mở rộng thêm.

• Đức, Mỹ: đang trên đà phát triển, nhưng lại có quá ít thuộc địa, khao khát thị trường. 

→ Mâu thuẫn giữa các nước tư bản trong giai đoạn này diễn ra gay gắt. 

- Thuộc địa của các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức và Mỹ vào đầu thế kỉ XX:

+ Đế quốc Anh: Bắc Mỹ, Nam Phi, Ấn Độ, Ô-xtrây-li-a,…

+ Đế quốc Pháp: Bắc Phi, Việt Nam, Ấn Độ Dương,…

+ Đế quốc Đức: Tây Phi, Tây Nam Phi, Đông Phi,…

+ Đế quốc Mỹ: Bắc Mỹ.

……………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

 Câu 1: Chủ nghĩa tư bản dần chuyển sang chủ nghĩa đế quốc vào khoảng thời gian nào?

• A. Vào khoảng 20 năm cuối thế kỉ XIX
• B. Vào khoảng 20 năm cuối thế kỉ XX
• C. Vào khoảng 30 năm cuối thế kỉ XVIII
• D. Vào khoảng 30 năm cuối thế kỉ XVII

Câu 2: Chủ nghĩa tư bản độc quyền ra đời như thế nào?

• A. Nhờ ứng dụng thành tựu cách mạng công nghiệp
• B. Các nhà tư bản có xu hướng tập trung sản xuất, tập trung tư bản
• C. Tổ chức độc quyền ra đời, từng bước chi phối và lũng đoạn đất nước
• D. Tất cả phương án trên đúng

Câu 3: Khoảng 30 năm cuối của thế kỉ XIX, nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển với tốc độ như thế nào?

• A. Nhanh chóng
• B. Vượt bậc
• C. Chậm rãi
• D. Phương án khác

Câu 4: Các nước tư bản Âu - Mỹ đẩy mạnh mở rộng thị trường xâm chiếm thuộc địa vào khoảng thời gian nào?

• A. Cuối thế kỉ XV
• B. Cuối thế kỉ XVI
• C. Cuối thế kỉ XIX
• D. Cuối thế kỉ XVIII

Câu 5: Hoàn cảnh Đế quốc Anh trước năm 1870 là?

• A. Từ vị trí dẫn đầu thế giới về sản xuất công nghiệp, Anh phát triển chậm lại, tụt xuống vị trí thứ ba (sau Mĩ và Đức)
• B. Có hệ thống thuộc địa rộng ít nhất thế giới
• C. Vị trí số một thế giới
• D. Tất cả phương án trên đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tổ chức độc quyền gồm những thành phần nào? 

Câu 2: Em hãy trình bày các hình thức và tác động của tổ chức độc quyền.