Giáo án và PPT Lịch sử 8 cánh diều bài 13: Trung Quốc và Nhật Bản

BÀI 13: TRUNG QUỐC VÀ NHẬT BẢN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trình bày bối cảnh Trung Quốc thế kỉ XIX.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TRUNG QUỐC

Hoạt động 1. Quá trình các nước đế quốc xâm lược Trung Quốc

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Trình bày quá trình chiến tranh thuốc phiện?

Sản phẩm dự kiến:

- Bối cảnh Trung Quốc thế kỉ XIX: chế độ phong kiến suy yếu. 

→ Trở thành mục tiêu xâm lược của các nước đế quốc. 

- Chiến tranh thuốc phiện: 

+ Do thực dân Anh tiến hành những năm 1840 – 1842.

→ Mở đầu quá trình các nước đế quốc xâm lược Trung Quốc. 

+ Triều đình Mãn Thanh kí với Anh Hiệp ước Nam Kinh (T8/1842). 

- Các nước đế quốc tăng cường “xâu xé”, xâm lược Trung Quốc:

- Năm 1901, Trung Quốc trở thành nước nửa phong kiến, nửa thuộc địa (sau Điều ước Tân Sửu).

Hoạt động 2. Cách mạng Tân Hợi

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu hoàn cảnh ra đời cách mạng Tân hợi?

 Sản phẩm dự kiến:

- Hoàn cảnh ra đời: 

Tháng 5/1911, chính quyền Mãn Thanh ra Sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt”, thực chất là trao quyền kinh doanh đường sắt cho các nước đế quốc, bán rẻ quyền lợi quốc gia. 

→ Làn sóng căm phẫn công khai trong quần chúng. 

→ Châm ngòi cho Cách mạng Tân Hợi bùng nổ (1911). 

+ Lãnh đạo: Trung Quốc Đồng minh hội (Tôn Trung Sơn đứng đầu) 

+ Nhiệm vụ: 

• Lật đổ triều đình Mãn Thanh. 

• Thiết lập chế độ cộng hòa. 

- Diễn biến chính: 

+ 10/10/1911: cách mạng bùng nổ, thắng lợi ở Vũ Xương.

+ 10/12/1911: cách mạng thắng lợi ở Quảng Đông, Quảng Tây, Tứ Xuyên, miền Bắc Trung Quốc. 

+ 1/1/1912: 

• Chính phủ lâm thời thành lập ở Nam Kinh, tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân quốc. 

• Tung Trung Sơn được bầu làm Tổng thống. 

+ T2/1912: 

• Viên Thế Khải lên thay Tôn Trung Sơn làm Tổng thống. 

• Cách mạng kết thúc.

- Kết quả:

+ Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập nền cộng hòa. 

+ Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc. 

- Ý nghĩa lịch sử: Cổ vũ, khích lệ phong trào đấu tranh ở các nước thuộc địa, đặc biệt là phong trào đấu tranh chống phong kiến, chống thực dân Pháp ở Việt Nam. 

- Một số hạn chế (nội dung mở rộng): 

+ Không xoá bỏ giai cấp địa chủ phong kiến.

+ Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân. 

+ Không chống lại các nước đế quốc xâm lược.

…………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Sự kiện nào là mốc mở đầu cho quá trình xâm lược của thực dân phương Tây vào Trung Quốc? 

• A. Cuộc chiến tranh thuốc phiện của thực dân Anh 
• B. Đức xâm chiếm tỉnh Sơn Đông 
• C. Triều đình Mãn Thanh kí hiệp ước Nam Kinh 
• D. Triều đình Mãn Thanh kí hiệp ước Tân Sửu

Câu 2: Điểm nổi bật trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản ở đầu thế kỉ XX  là

• A. Gây chiến tranh với các nước tư bản phương Tây 
• B. Đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng   
• C. Đẩy mạnh xâm lược các quốc gia ở xung quanh
• D. Đẩy mạnh xuất khẩu tư bản để thu lợi nhuận

Câu 3: Sự kiện nào đánh dấu cách mạng Tân Hợi trên thực tế đã kết thúc? 

• A. Nền quân chủ Mãn Thanh sụp đổ. 
• B. Tôn Trung Sơn từ chức Đại tổng thống, Viên Thế Khải lên thay. 
• C. Khởi nghĩa Vũ Xương bị thất bại. 
• D. Triều đình Mãn Thanh câu kết với đế quốc đàn áp cách mạng.

Câu 4: Đại diện ưu tú nhất của phong trào cách mạng tư sản Trung Quốc đầu thế kỉ XX là ai? 

• A. Lương Khải Siêu 
• B. Khang Hữu Vi 
• C. Hồng Tú Toàn 
• D. Tôn Trung Sơn

Câu 5: Vua Minh Trị đã thực hiện biện pháp gì để đào tạo nhân tài?

• A. Cử học sinh đi du học Phương Tây.
• B. Giáo dục bắt buộc.
• C. Coi trọng khoa học – kỹ thuật.
• D. Đổi mới chương trình.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trình bày kết quả của cuộc Cách mạng Tân Hợi.

Câu 2: Cuộc Cách mạng Tân Hợi có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với phong trào đấu tranh của các nước thuộc địa trên Thế giới?