Giáo án và PPT Lịch sử 8 chân trời Bài 14: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

BÀI 14: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC, KĨ THUẬT, VĂN HỌC,

NGHỆ THUẬT TRONG CÁC THẾ KỈ XVIII – XIX

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: 

Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời đã đem đến tác động gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Thành tựu về khoa học kĩ thuật

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Theo em, những thành tựu chủ yếu về khoa học và kĩ thuật là?

Sản phẩm dự kiến:

a. Những thành tựu chủ yếu về khoa học và kĩ thuật

- Các phát minh về kĩ thuật:

+ Tàu thủy của R.Phơn-tơn.

+ Máy thu hoạch lúa mì của Mác Cây.

+ Máy điện thoại của A.G.Beo.

+ Máy đĩa nghe nhạc và bóng đèn của T.Ê-đi-xơn.

+ Xuất hiện đại bác, súng trường, tàu vỏ thép trọng tải lớn, ngư lôi,…

- Phát minh trong ngành khoa học tự nhiên:

+ Năm 1859: Thuyết tiến hóa của Đác-uyn.

+ Năm 1860: Nghiên cứu về di truyền thông qua các thí nghiệm trên thực vật của Men-đen.

+ Năm 1869: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học của Men-đê-lê-ép.

+ Năm 1898: Pi-e Quy-ri và Ma-ri Quy-ri tìm ra năng lượng phóng xạ, đặt nền tảng cho ngành nguyên tử học. 

- Phát minh trong ngành khoa học xã hội:

+ Khảo cổ học, Nhân chủng học, Xã hội học có bước phát triển vượt bậc.

+ Tâm lí học mới xuất hiện. Tiên phong là Páp-lốp và Dích-mum.

+ Phát minh lớn nhất là Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học của C.Mác và Ph.Ăng-ghen.

b. Tác động của sự phát triển khoa học, kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

* Tích cực: 

- Mang đến hiểu biết sâu sắc về thế giới tự nhiên và xã hội loài người.

- Đưa nhân loại bước vào thời đại văn minh công nghiệp:

+ Máy móc thay thế lao động chân tay.

+ Cuộc sống tiện nghi hơn.

+ Dân số phát triển.

- Các nước Tây Âu trở nên thịnh vượng, tầng lớp người giàu xuất hiện.

* Tiêu cực:

- Người nghèo trong xã hội ngày càng đông hơn.

- Khói bụi của công nghiệp tác động trực tiếp đến môi trường sống của con người.

Hoạt động 2. Thành tựu văn học và nghệ thuật

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu một vài nét chính về các thành tựu chủ yếu về văn học và nghệ thuật?

Sản phẩm dự kiến:

a. Những thành tựu chủ yếu về văn học và nghệ thuật

- Thành tựu về văn học:

+ Xuất hiện những nhà văn, nhà thơ vĩ đại.

+ Một số tác phẩm kinh điển: Đông Gioăng (Lo Bai-rơn), Ai-van-hô (Oan-tơ Xcốt), Tấn trò đời (Ban-dắc), Những người khốn khổ (Vích-to Huy-gô), Chiến tranh và hòa bình (Lép Tôn-xtôi).

- Thành tựu về âm nhạc:

+ Là thời kì đỉnh cao của dòng nhạc cổ điển.

+ Những nhà soạn nhạc thiên tài: Mô-da, L.Bét-tô-ven, Trai-cốp-xki,…

- Thành tựu về hội họa:

+ Các nghệ sĩ khắc họa hiện thực xã hội của thời đại công nghiệp.

+ Trường phái Ấn tượng phát triển mạnh mẽ (1860 – 1870) ở Pháp.

b. Tác động của sự phát triển văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

- Phản ánh chân thực thế giới tự nhiên – xã hội, đời sống, khát vọng con người trong thời đại công nghiệp. 

- Tác động trực tiếp đến sự hình thành quan điểm tư tưởng của tầng lớp tư sản.

- Cho thấy mặt trái của chủ nghĩa tư bản, góp tiếng nói bênh vực người nghèo khổ.

- Tác động trực tiếp đến cuộc đấu tranh của nhân dân lao động.

- Góp phần tạo nên những cải cách xã hội. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Chủ nghĩa xã hội không tưởng gắn liền với tên tuổi của?

1. C. H. Xanh Xi-mông
2. S. Phu-ri-ê (Pháp)
3. R. Ô-oen (Anh)
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Ai đã chế tạo được tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên?

1. M.Lô-mô-nô-xốp
2. I.Niu-tơn 
3. Phơn-tơn (người Mỹ)
4. S.Đacuyn

Câu 3: Những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX là?

1. Với việc phát minh ra phương pháp sử dụng lò cao trong luyện kim đã dẫn đến sự ra đời của các nguyên liệu mới (thép, nhôm)
2. Những khám phá về điện là cơ sở cho sự ra đời và phát triển của động cơ điện, điện thoại, vô tuyến điện và thúc đẩy việc ứng dụng nguồn năng lượng điện vào cuộc sống
3. Việc phát minh ra động cơ đốt trong tạo tiền đề cho sự ra đời và phát triển của ô tô, máy bay, đồng thời thúc đẩy ngành khai thác dầu mỏ
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Người đã chế tạo được tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên là?

1. Tônxtôi (Nga)
2. Vích-to Huy-gô (Pháp)
3. Phơn-tơn (người Mỹ)
4. Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức)

Câu 5: Tác động của những thành tựu kĩ thuật trong thế kỉ XIX đối với xã hội loài người là?

1. Tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp
2. Làm tăng năng suất lao động
3. Nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy lựa chọn hai phát minh mà em cho rằng có tác động mạnh mẽ đến đời sống và nhận thức của con người trong thế kỉ XVIII - XIX. Phân tích sự tác động đó?

Câu 2: ​​Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng do ai sáng tạo ra?