Giáo án và PPT Lịch sử 8 chân trời Bài 7: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

BÀI 7: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN Ở ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII

(1 tiết)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: 

Sự mục nát của chính quyền họ Trịnh Đàng Ngoài đã dẫn đến những hậu quả gì? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Một số nét chính của phong trào nông dân ở đàng ngoài thế kỉ XVIII

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Hãy nêu những nét chính về bối cảnh lịch sử Đàng Ngoài của Đại Việt nửa đầu thế kỉ XVIII? 

Sản phẩm dự kiến:

* Bối cảnh lịch sử:

- Sự khủng hoảng của chính quyền phong kiến:

+ Vua Lê bạc nhược.

+ Chúa Trịnh chỉ lo hưởng thụ.

+ Tận thu thuế.

+ Bóc lột nhân dân.

- Các ngành kinh tế đình đốn, suy thoái:

+ Sản xuất nông nghiệp đình đốn.

+ Thủ công nghiệp ngày càng sa sút.

+ Đô thị suy tàn.

- Đời sống nhân dân khó khăn: dắt dìu nhau đi kiếm ăn một cách tuyện vọng. 

* Diễn biến chính của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

Diễn biến: 

- Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất (1739 – 1769):

+ Xây dựng căn cứ ở Điện Biên.

+ Bảo vệ vùng biên giới, giúp dân ổn định cuộc sống.

+ Năm 1769, khởi nghĩa bị dập tắt.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương (1740 – 1751):

+ Tập hợp nghĩa quân, xây dựng căn cứ ở Vĩnh Phúc, mở rộng sang Sơn Tây, Tuyên Quang, Việt Trì, Thái Nguyên.

+ Năm 1751, Nguyễn Danh Phương bị bắt, khởi nghĩa thất bại.

- Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741 – 1751):

+ Địa bàn khởi nghĩa ở Đồ Sơn, Vân Đồn, mở rộng vào Sơn Nam, Thanh Hóa, Nghệ An.

+ Năm 1751, quân Trịnh tấn công, khởi nghĩa thất bại.

Nguyên nhân thất bại:

- Rời rạc, không có sự liên kết thống nhất.

- Thành phần chủ yếu là người nông dân, kĩ năng hành quân, đánh trận hạn chế.

- Chúa Trịnh thẳng tay đàn áp (lực lượng quân đội chính quy), chia rẽ nhân dân (giảm vài thứ tô thuế, giảm lao dịch cho dân phiêu tán).

Hoạt động 2. Tác động của phong trào nông dân ở Đàng ngoài đối với xã hội Đại Việt thế kỉ XVIII

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu một vài nét chính về  sự tác động của phong trào nông dân ở Đàng ngoài đối với xã hội Đại Việt thế kỉ XVIII

Sản phẩm dự kiến:

- Buộc chính quyền Đàng Ngoài phải thực hiện một số chính sách: khuyến khích khai hoang, cho nông dân lưu tán trở về quê.

- Làm lung lay chính quyền “vua Lê – chúa Trịnh”.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Cuộc khởi nghĩa nào mở đầu cho phong trào nông dân ở Đàng Ngoài?

1. Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
2. Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng
3. Khởi nghĩa Lê Duy Mật
4. Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương

Câu 2: Cuộc khởi nghĩa nào mở đầu cho phong trào nông dân ở Đàng Ngoài?

1. Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
2. Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng
3. Khởi nghĩa Lê Duy Mật
4. Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương

Câu 3:  Điểm chung của các phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII là?

1. Các cuộc khởi nghĩa diễn ra sôi nổi, quyết liệt
2. Cuối cùng đều thất bại
3. Nhiều thủ lĩnh bị bắt, bị xử tử
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Năm 1740, Nguyễn Danh Phương tập hợp nghĩa quân, xây dựng căn cứ ở?

1. Tam Đảo ( Vĩnh Phúc)
2. Tuyên Quang
3. Điện Biên
4. Vân Đồn

Câu 5: Ý nghĩa và tác động của phong trào nông dân Đàng Ngoài đối với xã hội Đại Việt thế kỉ XVIII là?

1. Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, bất công của nhân dân
2. Chính quyền phong kiến Họ Trịnh bị lung lay
3. Tạo điều kiện cho nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Bắc
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy nêu những nét chính về bối cảnh lịch sử Đàng Ngoài của Đại Việt nửa đầu thế kỉ XVIII? 

Câu 2: Hãy nêu những diễn biến chính của các cuộc khởi nghĩa. Tại sao các cuộc khởi nghĩa này lại thất bại?