Giáo án và PPT Lịch sử và Địa lí 4 chân trời Bài 3: Lịch sử và văn hoá truyền thống địa phương em

BÀI 3: LỊCH SỬ VÀ VĂN HOÁ TRUYỀN THỐNG ĐỊA PHƯƠNG EM

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Kể tên một số món ăn đặc trưng ở địa phương em đang sinh sống.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Một số nét văn hoá của địa phương em

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Mô tả khái quát một số đặc điểm văn hoá: ẩm thực, trang phục, nhà ở, phong tục tập quán, lễ hội. 

• Tìm hiểu một món ăn (tên, nguyên liệu, quy trình chế biến, cảm nhận); lễ hội (tên, thời gian, địa điểm, các hoạt động chính, ý nghĩa và chia sẻ cảm nhận),...

Sản phẩm dự kiến:

* Địa phương Hà Nội:

- Ẩm thực: 

+ Phong phú, đa dạng, mang nhiều nét tinh tế và đặc trưng riêng. 

+ Nhiều món ăn nổi tiếng, như: phở, bún chả, bún riêu, bún ốc nguội, chả rươi,... 

- Lễ hội: có nhiều lễ hội đặc sắc, như: lễ hội chùa Thầy (huyện Quốc Oai); lễ hội chùa Hương (huyện Mỹ Đức); hội Gióng ở đền Sóc (huyện Sóc Sơn); hội làng Triều Khúc (huyện Thanh Trì),...

* Món ăn phở:

- Thành phần chính: bánh phở, nước dùng (ninh từ xương bò cùng các loại thảo mộc) và thịt bò hoặc gà.

- Ăn kèm các gia vị như: hạt tiêu, chanh, ớt, hành lá, rau thơm…

* Lễ hội chùa Hương:

- Diễn ra trên địa bàn xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. 

- Bắt đầu từ ngày 6 tháng Giêng và thường kéo dài đến hết tháng Ba âm lịch hằng năm.

- Phần lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến,... Bên cạnh phần lễ.

- Phần hội là nơi hội tụ nhiều nét sinh hoạt văn hoá dân tộc độc đáo như hát chèo, hát văn,... 

Hoạt động 2: Danh nhân ở địa phương em

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Danh nhân là gì?

• Em hãy kể tên một danh nhân tiêu biểu ở địa phương em.

Sản phẩm dự kiến:

- Danh nhân là những người có công trạng với đất nước và được đất nước vinh danh. Họ có thể là những nhà văn hóa, nhà quân sự, nhà khoa học,...

- Danh nhân: Ngô Quyền

+ Tiểu sử:

• Quê ở tại Đường Lâm (Sơn Tây - Hà Nội).

• Ngô Quyền thông minh, văn võ song toàn, được Dương Đình Nghệ gả con gái và cho cai quản đất Ái Châu (Thanh Hóa). 

• Năm 938, quân Nam Hán theo đường biển ồ ạt tiến sang xâm lược nước ta, Ngô Quyền đã gấp rút chuẩn bị kế hoạch đối phó với quân Nam Hán. Vùng cửa sông Bạch Đằng được lựa chọn để bố trí trận địa đánh giặc.

• Sau chiến thắng vang dội trên sông Bạch Đằng, Ngô Quyền lên ngôi vua, đóng đô ở Cổ Loa (Hà Nội), mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Những món ăn nào sau đây được cho là ăn ngày đầu năm sẽ không may mắn

A. Bánh rán

B. Bánh trưng, bánh dày

C. Chả, giò, nem

D. Mực, trứng vịt lộn, tôm

Câu 2: Vào ngày 23 của tháng 12 âm lịch nước ta thường hay

A. Thả cá ra sông

B. Cúng bái tổ tiên

C. Cúng để tiễn ông công, ông táo về trời

D. Thả cá cầu bình an

Câu 3: Danh nhân là gì?

A. Là người được xứng danh

B. Người có danh tiếng và được xã hội công nhận

C. Người không có danh tiếng

D. Là người có danh phận

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: C

Câu 3: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Những phong tục đặc trưng ở địa phương em là gì?

Câu 2: Nếu được giới thiệu với bạn bè về địa phương em, em sẽ giới thiệu điều gì?