Giáo án và PPT Mĩ thuật 7 kết nối Bài 9: Tìm hiểu nguồn sáng trong tranh

BÀI 9: TÌM HIỂU NGUỒN SÁNG TRONG TRANH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS quan sát bức tranh tĩnh vật và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Theo em, ánh sáng chính chiếu vào vật mẫu từ đâu? Phía nào tối, phía nào sáng?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát

- GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm, HS quan sát Hình 1 SGK tr.38 và thực hiện nhiệm vụ:

+ Xác định nguồn sáng chính chiếu vào mẫu vật từ hướng nào.

+ Nêu độ sáng nhất, độ tối nhất của đố vật khi nguồn sáng chiếu vào.

Sản phẩm dự kiến:

Tìm hiểu về sánh trong bức ảnh

- Phân tích nguồn sáng trong bức ảnh trong SGK tr.38:

+ Nguồn sáng chiếu vào mẫu vật từ hướng bên phải.

+ Mặt của mẫu vật nhận được ánh sáng có độ sáng mạnh nhất. Mặt không nhận được ánh sáng và phần đổ bóng của đồ vật có độ tối nhất.

- Quan sát lọ hoa tại lớp:

+ Lọ hoa là vật được chiếu sáng, có nguồn sáng xác định từ phía cửa sổ. 

+ Phần sáng nhất trên lọ hoa là phần được chiếu sáng, ở đó các chi tiết rõ ràng. 

+ Phần tối nhất trên lọ hoa nằm phía sau phần được chiếu sáng, ở đó các chi tiết không rõ ràng. 

Tìm hiểu về nguồn sáng trong một số tác phẩm nghệ thuật

- Bức tranh Đống cỏ khô trên tuyết

+ Nguồn sáng đến từ phía sau đống cỏ.

+ Bức tranh có màu trắng của tuyết, màu vàng của đống cỏ khô và màu xanh của những rặng núi phía xa. Hình ảnh được tái hiện một cách chân thực khi họa sĩ Clô-đơ Mô-nê phác họa rõ chiếc bóng của đống cỏ trên nền tuyết trắng.

- Bức tranh Qua bản cũ: Khu vực ngoài sáng tạo sự chú ý với người xem nhất. Những cử chỉ thân tình của người chiến sĩ với dân bản dưới lũy tre làng, dưới ánh trăng sáng thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa người lính - người dân, gợi nhớ về một thời kì gian khổ đã qua.

Hoạt động 2. Thể hiện

- GV cho HS tìm hiểu về cách thể hiện về bức tranh phong cảnh diễn tả về nguồn sáng SGK tr.40:

+ Xác định nguồn sáng đến từ đâu?

+ Hòa sắc chung trong tranh, trong đó ý thức về màu trong vùng tối và màu trong vùng sáng. 

+ Thực hiện nguyên tắc vùng thuận chiếu sáng rõ ràng, màu sắc tươi sáng, vùng  ngược chiều sáng thì tối.

Sản phẩm dự kiến:

HS quan sát và phân tích bức tranh theo gợi ý của GV.

Thể hiện một bức tranh diễn tả được nguồn sáng bằng chất liệu em yêu thích

- Các bước thực hiện một bức tranh diễn tả được nguồn sáng bằng chất liệu em yêu thích:

+ Bước 1: Phác hình và xây dựng bố cục.

+ Bước 2: Thể hiện chi tiết cho sinh độn. 

+ Bước 3: Lựa chọn màu theo nguồn sáng, gần đậm – xa mờ.

+ Bước 4: Vẽ chi tiết và hoàn thiện sản phẩm.

Hoạt động 3. Thảo luận

- GV hướng dẫn, tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm theo các câu hỏi gợi ý:

+ Bạn đã sử dụng sắc độ đậm – nhạt, sáng – tối như thế nào để thể hiện về nguồn sáng? 

+ Nguồn sáng trong tranh đến từ phía nào? 

Sản phẩm dự kiến:

- “Nói về điểm cốt lõi thì sử dụng ánh sáng chính là khả năng kiểm soát được thế nào là sáng và thế nào là tối, từ đó khiến cho các tác phẩm nghệ thuật có khả năng truyền tải được câu chuyện của chính nó.” – HannaH Crowell. 

- Nếu coi nghệ thuật là ngôn ngữ giao tiếp thì ánh sáng là một trong những phương tiện để ta trao đổi ngôn ngữ ấy. Không có ánh sáng mọi thứ chìm trong màu đen, và mọi vật sẽ chỉ như nằm trên mặt phẳng 2D. 

- Với nghệ thuật, ánh sáng là nguồn cội cho màu sắc và hình khối xuất hiện. Ánh sáng quyết định màu sắc, bóng tối và cấu trúc vật thể. Vậy nên nó không chỉ giới hạn trong trường phái hiện thực, trừu tượng mà còn cần thiết trong mọi phong cách trong hội họa. Vẻ đẹp của ánh sáng được sử dụng như công cụ để xây dựng biểu tượng. Bằng cách chiếu sáng vào một yếu tố trong tranh như bàn tay, bông hoa hoặc vật dụng cũng đã tạo nên câu chuyện đằng sau đó.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1. Nguồn sáng trong tranh có thể ảnh hưởng đến yếu tố nào của tác phẩm?

A. Màu sắc

B. Độ tương phản

C. Chiều sâu

D. Tất cả các phương án trên

Câu 2. Trong bức tranh “Đêm đầy sao” của Vincent van Gogh, nguồn sáng chính đến từ đâu?

A. Mặt trời

B. Mặt trăng và các ngôi sao

C. Đèn đường

D. Nến

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết một đoạn văn (khoảng 5-8 câu) giới thiệu về nguồn sáng trong TPMT.

Câu 2: Sưu tầm tác phẩm mĩ thuật thể hiện rõ nguồn sáng.