Giáo án và PPT Sinh học 10 cánh diều Bài 14: Giảm phân

BÀI 14: GIẢM PHÂN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Một tế bào sinh dục giảm phân vào kì giữa của giảm phân I thấy có 96 sợi cromatit. Kết thúc giảm phân tạo các giao tử, trong mỗi tế bào giao tử có số NST là?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH

Hoạt động 1.  Quá trình giảm phân và thụ tinh

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Em hãy nêu nét chính  quá trình giảm phân và thụ tinh?

Sản phẩm dự kiến:

- Trong giảm phân, tế bào sinh dục ở thời kì chín có bộ NST lưỡng bội (2n) trải qua 2 lần phân bào liên tiếp: giảm phân I và giảm phân II.

+ Kì trung gian: gồm các pha G1, S và G2. NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 chromatid dính với nhau ở tâm động.

+ Giảm phân I: 

=> Giai đoạn phân chia thứ nhất của giảm phân làm giảm một nửa số lượng nhiễm sắc thể và tạo ra các tổ hợp nhiễm sắc thể mới. 

=> Đây là giai đoạn diễn ra sự phân li của các cặp nhiễm sắc thể tương đồng khác nhau và tổ hợp các nhiễm sắc thể không tương đồng.

+ Giảm phân II: Diễn ra tương tự như nguyên phân dẫn đến sự phân tách các chromatid và hoàn thành quá trình giảm phân.

- Giảm phân là cơ chế tạo ra các tổ hợp nhiễm sắc thể mới do sự phân li độc lập và tổ hợp ngẫu nhiên của các nhiễm sắc thể.

Hoạt động 2.  Sự phát sinh giao tử và thụ tinh

 GV đưa ra câu hỏi:  Em hãy nêu khái niệm giao tử?

 Sản phẩm dự kiến:

Sự phát sinh giao tử: 

- Giao tử là tế bào có bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n), có thể trực tiếp tham gia thụ tinh tạo thành hợp từ ở sinh vật đa bào. 

- Các tế bào con được sinh ra từ quá trình giảm phân sẽ trải qua quá trình phát sinh giao tử hình thành giao tử đực và giao tử cái.

• Sự thụ tinh:

- Là quá trình kết hợp giữa giao tử đực với giao tử cái.

- Kết quả của thụ tinh là sự dung hợp giữa giao tử đực với giao tử cái, từ đó tạo ra hợp tử, phát triển thành phôi rồi có thể phát sinh ra cơ thể mới (thế hệ con).

………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Ở thời kì đầu giảm phân 2 không có hiện tượng: 

1. NST co ngắn và hiện rõ dần
2. NST tiếp hợp và trao đổi chéo
3. màng nhân phồng lên và biến mất
4. thoi tơ vô sắc bắt đầu hình thành

Câu 2: Những phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về giảm phân?

1. Giai đoạn thực chất làm giảm đi một nửa số lượng NST ở các tế bào con là giảm phân I
2. Trong giảm phân có 2 lần nhân đôi NST ở hai kì trung gian
3. Giảm phân sinh ra các tế bào con có số lượng NST giảm đi một nửa so với tế bào mẹ
4. Bốn tế bào con được sinh ra đều có n NST giống nhau về cấu trúc

Những phương án trả lời đúng là

• (1), (2)
• (1), (3)
• (1), (2), (3)
• (1), (2), (3), (4)

Câu 3: Khi nói về phân bào giảm phân, phát biểu nào sau đây là đúng? 

1. Tất cả mọi tế bào đều có thể tiến hành giảm phân
2. Từ 1 tế bào 2n qua giảm phân bình thường sẽ tạo ra bốn tế bào n
3. Quá trình giảm phân luôn tạo ra tế bào con có bộ NST đơn bội
4. Sự phân bào giảm phân luôn dẫn tới quá trình tạo giao tử

Câu 4: Đặc điểm nào sau đây có ở giảm phân mà không có ở nguyên phân?

1. Xảy ra sự tiếp hợp và có thể có hiện tượng trao đổi chéo
2. Có sự phân chia của tế bào chất
3. Có sự phân chia nhân
4. NST tự nhân đôi ở kì trung gian thành các NST kép

Câu 5: Có x tế bào chín sinh dục tiến hành giảm phân, trong quá trình đó có bao nhiêu thoi phân bào được hình thành?

1. x   
2. 2x   
3. 3x   
4. 4x

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Một tế bào có hàm lượng ADN nhân là 3,8 pg. Tế bào này qua một lần phân bào bình thường tạo ra hai tế bào con đều có hàm lượng ADN nhân là 3,8 pg. Tế bào trên đã không trải qua quá trình phân bào nào sau đây? 

Câu 2: Đặc điểm của phân bào II trong giảm phân là?