Nội dung chính sinh học 10 cánh diều Bài 14: Giảm phân

BÀI 14: GIẢM PHÂN

I. QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH

1. Cơ chế nhân đôi và phân li của nhiễm sắc thể trong giảm phân

- Trong giảm phân, tế bào sinh dục ở thời kì chín có bộ NST lưỡng bội (2n) trải qua 2 lần phân bào liên tiếp: giảm phân I và giảm phân II.

+ Kì trung gian: gồm các pha G1, S và G2. NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 chromatid dính với nhau ở tâm động.

+ Giảm phân I: 

=> Giai đoạn phân chia thứ nhất của giảm phân làm giảm một nửa số lượng nhiễm sắc thể và tạo ra các tổ hợp nhiễm sắc thể mới. 

=> Đây là giai đoạn diễn ra sự phân li của các cặp nhiễm sắc thể tương đồng khác nhau và tổ hợp các nhiễm sắc thể không tương đồng.

+ Giảm phân II: Diễn ra tương tự như nguyên phân dẫn đến sự phân tách các chromatid và hoàn thành quá trình giảm phân.

- Giảm phân là cơ chế tạo ra các tổ hợp nhiễm sắc thể mới do sự phân li độc lập và tổ hợp ngẫu nhiên của các nhiễm sắc thể.

2. Sự phát sinh giao tử và thụ tinh

• Sự phát sinh giao tử: 

- Giao tử là tế bào có bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n), có thể trực tiếp tham gia thụ tinh tạo thành hợp từ ở sinh vật đa bào. 

- Các tế bào con được sinh ra từ quá trình giảm phân sẽ trải qua quá trình phát sinh giao tử hình thành giao tử đực và giao tử cái.

• Sự thụ tinh:

- Là quá trình kết hợp giữa giao tử đực với giao tử cái.

- Kết quả của thụ tinh là sự dung hợp giữa giao tử đực với giao tử cái, từ đó tạo ra hợp tử, phát triển thành phôi rồi có thể phát sinh ra cơ thể mới (thế hệ con).

II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN

1. Nhân tố bên trong

- Di truyền

- Hormone sinh dục (ở động vật)

2. Nhân tố bên ngoài

- Nhiệt độ

- Các hóa chất bức xạ

- Các chất dinh dưỡng có trong tế bào

- Căng thẳng