Nội dung chính Công nghệ 11 - Công nghệ cơ khí Cánh diều bài 1: Khái quát về cơ khí chế tạo

PHẦN I: CƠ KHÍ CHẾ TẠO

CHỦ ĐỀ 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CƠ KHÍ CHẾ TẠO

BÀI 1: KHÁI QUÁT VỀ CƠ KHÍ CHẾ TẠO

I. KHÁI NIỆM VỀ CƠ KHÍ CHẾ TẠO

- Cơ khí chế tạo là ngành chế tạo các loại máy móc, thiết bị, đồ dùng,.. phục vụ cho sản xuất và đời sống.

Các sản phẩm của cơ khí chế tạo rất đa dạng về chủng loại, kích thước, mẫu mã,…và có mặt ở hầu hết các lĩnh vực. Có  thể liệt kê một số sản phẩm tiêu biểu của cơ khí chế tọa như: máy bay, tàu thủy, nhà xưởng, máy phay, máy rửa bát, máy phát điện,…

II. VAI TRÒ CỦA CƠ KHÍ CHẾ TẠO

Vai trò của cơ khí chế tạo trong đời sống.

Việc sử dụng các sản phẩm của ngành cơ khí chế tạo để thay thế, hỗ trợ các hoạt động hằng ngày sẽ góp phần nâng cao chất lượng đời sống của con người.

- Sử dụng ô tô, tàu cao tốc sẽ giúp con người cải thiện được tốc độ, tiết kiệm thời gian, thích nghi với nhiều điều kiện địa hình, hạn chế ảnh hưởng xấu từ môi trường,... 

- Sử dụng máy giặt để thay thế công việc giặt bằng tay sẽ giúp chúng ta tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức,... Ngoài ra, việc sử dụng máy giặt sẽ hạn chế các bệnh lí về da liễu do da tay tiếp xúc với nước lạnh và các hoá chất tẩy rửa. 

- Sử dụng các dụng cụ nhà bếp (đồ dùng, vật dụng được sử dụng để cất giữ, chế biến, nấu nướng) sẽ nâng cao hiệu quả công việc bếp núc như: tiết kiệm được thời gian, cung cấp thêm các giải pháp chế biến, đơn giản hoá các công việc bếp núc,... Ngoài ra, khi sử dụng các dụng cụ nhà bếp thông minh có thể giúp người đầu bếp sáng tạo ra được nhiều món ăn mới đẹp mắt và ngon miệng hơn.

→ Các sản phẩm của cơ khí chế tạo góp phần nâng cao chất lượng đời sống con người.

Vai trò của cơ khí chế tạo trong sản xuất

+ Việc sử dụng các thiết bị, máy móc là sản phẩm của cơ khí chế tạo trong sản xuất sẽ giúp các ngành nghề khác giảm được sức lao động, tăng năng suất và tiết kiệm tài nguyên. 

+ Sử dụng máy thêu công nghiệp để thay thế cho phương pháp thêu thủ công ở trong ngành may mặc đã giúp các cơ sở sản xuất nâng cao được năng suất lao động, giảm thời gian vận hành, giảm giá thành sản phẩm và nâng cao độ chính xác của đường thêu. 

+ Sử dụng máy khai thác truyền thống giúp ngành khai khoáng nâng cao năng suất và đảm bảo an toàn lao động. 

+ Sử dụng máy thu hoạch nông sản để thay thế cho phương pháp thu hoạch thủ công giúp tăng hiệu quả gặt hái nông sản, giảm sức lao động cũng như rút ngắn thời gian thu hoạch. 

+ Sử dụng máy thi công đường bộ để thay thế cho phương pháp thi công thủ công giúp công nhân ngành cầu đường giảm bớt sức lao động mà lại nâng cao hiệu quả công việc cũng như chất lượng thi công.

→ Sự phát triển của cơ khí chế tạo vừa nâng cao chất lượng đời sống vừa thúc đẩy sản xuất giúp cho các ngành nghề giảm được sức lao động, tăng năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

III. ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ KHÍ CHẾ TẠO

Những đặc điểm giúp phân biệt cơ khí chế tạo với các ngành nghề khác:

+ Sử dụng bản vẽ kĩ thuật chế tạo sản phẩm cơ khí.

+ Các sản phẩm thường được chế tạo từ vật liệu kim loại và được thực hiện bởi những người đã được đào tạo kĩ năng cơ khí tại các cơ sở đào tạo chuyên nghiệp.

Bản vẽ kĩ thuật là một phần của hồ sơ thiết kế sản phẩm. Trong quá trình sản xuất, bản vẽ kĩ thuật cung cấp các thông tin cần thiết để tạo ra các sản phẩm cơ khí.

IV. MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ CƠ KHÍ CHẾ TẠO PHỔ BIẾN

Hình 1.4a: Kĩ sư thiết kế làm việc tại phòng thiết kế kĩ thuật cơ khí.

Hình 1.4b: Công nhân vận hành máy gia công cắt gọt tại phân xưởng sản xuất cơ khí.

Hình 1.4c: Các công nhân thực hiện quy trình lắp ráp xe đạp tại phân xưởng lắp ráp.

Thiết kế cơ khí

- Thiết kế cơ khí là công việc liên quan đến thiết kế sản phẩm ( thiết bị, máy móc, vật dụng,…) phục vụ cho quá trình sản xuất hoặc đời sống con người.

- Nghề nghiệp: Kĩ sư cơ khí.

- Kĩ năng nghề nghiệp: thành thạo công cụ phân tích, tính toán và thiết kế bản vẽ kĩ thuật sử dụng các phần mềm như AutoCad, SolidWork,…

Gia công cắt gọt kim loại

- Gia công cắt gọt kim loại là quá trình bóc tách các lớp kim loại trên bề mặt phôi để tạo ra các chi tiết máy có hình dạng, kích thước và có độ chính xác gia công theo yêu cầu của bản vẽ kĩ thuật.

- Nghề nghiệp: Thợ gia công cơ khí

- Kĩ năng: kĩ năng gia công.

Lắp ráp cơ khí

- Lắp ráp cơ khí là công việc liên quan đến thi công, lắp ráp, hiệu chỉnh,… các thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất,.. 

- Nghề nghiệp: Thợ lắp ráp.

- Kĩ năng: kĩ năng lắp ráp.