Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

Đặc điểm

Ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội

1. Địa hình và đất đai

- Địa hình đồi núi chiếm khoảng 3/4 diện tích lãnh thổ.

- Nhiều núi lửa.

- Phần lớn núi có độ cao trung bình.

- Các đồng bằng nằm ven biển, nhỏ và hẹp.

- Nhiều loại đất: đất pốt dôn, đất nâu, đất đỏ.

- Thuận lợi: phát triển trồng cây lương thực.

- Khó khăn:

+ Khó khăn phát triển giao thông.

+ Ảnh hưởng của thiên tai: động đất, sóng thần…

+ Diện tích đất canh tác hạn chế.

2. Khí hậu

- Nhật Bản nằm trong khí hậu ôn đới gió mùa và cận nhiệt đới gió mùa.

- Nhật Bản có mưa nhiều.  

- Thuận lợi: phát triển sản xuất và sinh hoạt của người dân ảnh hưởng đến cơ cấu cây trồng, vật nuôi mùa vụ, loại hình du lịch.

3. Sông, hồ

- Mạng lưới sông ngòi khá dày, ngắn, dốc, tốc độ dòng chảy lớn.

- Có nhiều thác nước và suối nước nóng. 

- Thuận lợi: giá trị về thủy điện và cung cấp nước.

- Khó khăn:

+ Hạn chế giao thông.

+ Nguy cơ xảy ra lũ lụt vào mùa mưa.

4. Biển

- Đường bờ biển dài, khúc khuỷu, ăn sâu vào đất liền tạo thành vũng vịnh rộng.

- Giàu hải sản.

- Nhiều ngư trường lớn với nhiều loài cá như: cá ngừ, cá thu, cá mòi, cá trích. 

- Thuận lợi:

+ Lí tưởng xây dựng cảng biển.

+ Phát triển ngành đánh cá.

5. Sinh vật

- Nhiều loại rừng: rừng lá kim, rừng lá rộng…

- Nhiều vườn quốc gia có giá trị nổi bật về thiên nhiên.   

- Thuận lợi: Phát triển ngành lâm nghiệp và du lịch.  

6. Khoáng sản

- Nghèo khoáng sản, trữ lượng nhỏ.  

- Khó khăn phát triển kinh tế. 

Năm

1970

1980

1990

2000

2010

2020

Số dân (triệu người)

103,4

116,8

123,5

126,9

128.0

126,2

Tỉ lệ gia tăng dân số (%)

1,2

0,8

0.3

0.18

0,03

-0,3

Dân cư

Đặc điểm

Ảnh hưởng

Số dân

Đông dân, số dân năm 2020 là 126,2 triệu người.

Thị trường tiêu thụ nội địa mạnh.

Tỉ lệ gia tăng

Thấp và xu hướng giảm

Thiếu lực lượng lao động.

Cơ cấu dân số

- Cơ cấu dân số già: số dân ở nhóm từ 65 tuổi trở lên chiếm 29,0%.

- Tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới

Gây ra thiếu hụt về lực lượng lao động, gây sức ép lên chi phí an ninh xã hội, giảm khả năng cạnh tranh kinh tế.

Phân bố dân cư

- Phân bố dân cư không đồng đều.

- Tập trung ở ven bờ Thái Bình Dương của cả hai đảo Hôn su  và Xi – cô – cư.

Kinh tế phát triển không đều giữa các khu vực.

Đô thị hóa

- Tỉ lệ dân thành thị cao và tăng nhanh.

- Nhiều đô thị nối với nhau tạo thành dải đô thị: Ô – xa – ca, Kô – be, Ky – ô – tô, I – ô – koo – ha - ma

Mức sống cao nảy sinh nhiều vấn đề nhà ở, việc làm. 

Dân tộc

- Có các dân tộc Yu – ma – tô và hai dân tộc ít người: Riu – kiu, Ai – nu.

- Có hai tôn giáo chính là Shin – tô, đạo Phật.

Ảnh hưởng đến xã hội và đời sống hàng ngày của người dân.