Nội dung chính Ngữ văn 11 chân trời sáng tạo Bài 7: Ôn tập

ÔN TẬP

I. ÔN TẬP VĂN BẢN ĐỌC

1. Bảng SGK trang 58

GV gợi mở theo PHỤ LỤC 12.

2. Một số nét đặc sắc nghệ thuật của “Truyện Kiều” qua các văn bản đã học.

- Tạo được những tình huống xoay quanh các sự kiện giàu kịch tính và dẫn dắt câu

chuyện tự nhiên, hấp dẫn. - Xây dựng và sử dụng kết hợp ngôn ngữ đối thoại, “độc thoại hoá đối thoại”, “độc thoại nội tâm” với lời của người kể chuyện, để miêu tả tâm lí, tính cách của nhân vật một cách sinh động.

- Phát huy được sức mạnh tự sự, trữ tình của câu thơ lục bát dân tộc. 

3. Một số lưu ý gì khi đọc một đoạn trích trong một truyện thơ Nôm như Truyện Kiều hoặc một bài thơ chữ Hán của Nguyễn Du.

- Việc đọc hiểu tác phẩm của tác giả Nguyễn Du, cũng như đọc hiểu tác phẩm của một tác giả lớn nói chung, cần trang bị, vận dụng một số tri thức nền về tác giả có tác dụng định hướng, soi sáng cho việc đọc hiểu tác phẩm (như tri thức về tiểu sử, con người, cuộc đời của tác giả, các thể loại chính trong sáng tác của tác giả,...).

- HS tự trang bị và vận dụng được các tri thức này, tìm hiểu kĩ mục từ Cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du (ngoài ra, cũng khuyến khích tìm hiểu thêm từ những nguồn khác khi có điều kiện).

- Với việc đọc một VB (trích) Truyện Kiều, cần lưu ý HS hiểu rõ vị trí của VB trong tác phẩm; vận dụng được tri thức về nghệ thuật truyện thơ Nôm của Nguyễn Du (như nghệ thuật kể chuyện bằng thơ lục bát, bút pháp miêu tả nội tâm nhân vật,...) để đọc, phân tích, đánh giá VB một cách có cơ sở. Với việc đọc hiểu một VB tác phẩm khác (thơ chữ Hán như Độc “Tiểu Thanh kí”, thơ văn chữ Nôm như Văn chiều hôn,...), cũng cần nắm vững đặc điểm thể loại của từng tác phẩm cụ thể.

- Nhan đề “Những điều trông thấy” của bài học này (trích câu thơ của Nguyễn Du: Những điều trông thấy mà đau đớn lòng) nhằm gợi nhắc bao quát giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo, thể hiện “con mắt nhìn suốt sáu cõi, tấm lòng nghỉ suốt ngàn đời” của Nguyễn Du. Vì thế, khi đọc, phân tích, đánh giá bất kì một VB nào của ông, cũng đều nên xem xét ở cả trên hai giá trị không tách rời nhau là giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo.

II. NHỮNG LƯU Ý GÌ KHI VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI TRONG TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT HOẶC TÁC PHẨM VĂN HỌC

- Cần đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận.

- Các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng đưa ra cần phải thuyết phục, hợp lí.

- Cần bàn luận với những ý kiến trái chiều, nhìn vấn đề ở những khía cạnh khác nhau.

III. TRÌNH BÀY MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

- Việc quan sát, trải nghiệm thực tế trong học tập có vai trò, tác dụng rất quan trọng và 5 trong khi thực hiện các nhiệm thiết thực: bổ sung kiến thức, tư liệu thực tế trong khi thực hiện các nhiệm vụ học tập; giúp cho việc học tập gắn với thực tế đời sống...

- Việc quan sát, trải nghiệm thực tế cũng có vai trò, tác dụng rất quan trọng đối với mọi hoạt động trong đời sống của con người. Đúng như người xưa đã đúc kết: “đi một ngày đàng học một sàng khôn”...