Nội dung chính Ngữ văn 11 kết nối tri thức Bài 4 Đọc 3: Thuyền và biển

THUYỀN VÀ BIỂN

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

• Xuân Quỳnh, nữ nhà thơ Việt Nam (1942-1988), nổi tiếng với thơ và văn xuôi đa dạng về tình yêu, gia đình, trẻ em.

• Thơ của bà phản ánh niềm khao khát yêu thương và lo âu về sự mong manh của tình yêu.

2. Tác phẩm

• Bài thơ nói về tình yêu, viết vào tháng 4/1963 tại biển Diêm Điền, thuộc tập "Không bao giờ là cuối".

• Hình ảnh "thuyền" và "biển" đại diện cho mối quan hệ đối trọng và vĩnh cửu trong tình yêu.

II. THUYỀN VÀ BIỂN TRONG SỰ ĐỐI TRỌNG VỀ TÌNH YÊU

1. Sự đối trọng trong mối quan hệ tình yêu

• "Thuyền" và "biển" là cặp tình nhân, tượng trưng cho mối quan hệ gắn bó xung đột.

• Sử dụng từ ngữ như nghe lời, khát vọng, tình, bao la, thì thầm, hiểu, biết để thể hiện đa dạng cảm xúc tình yêu.

1. Tình yêu trong sự “hiểu”, “biết” và “gặp”

• "Hiểu" và "biết" thể hiện sự thấu hiểu và chia sẻ.

• "Gặp" biểu lộ sự quấn quýt hoặc cách xa, làm thử thách và làm rõ bản chất của tình yêu.

1. Sự lồng ghép hai câu chuyện bên trong bài thơ

• Câu chuyện giữa "thuyền" và "biển" là khung, hình ảnh rõ nhất về tình yêu.

• Lồng ghép hai câu chuyện tạo ấn tượng mạnh về tình yêu, làm nổi bật những điều trữ tình của nhân vật.

III. NỖI NIỀM KHÁT VỌNG CỦA CHỦ THỂ TRỮ TÌNH

• Nhân vật trữ tình tả lại câu chuyện tình yêu chân thực, chung thủy và sâu sắc.

• Biểu hiện nỗi khát vọng chung tình, khám phá sự bao la và vĩnh cửu của tình yêu.

IV. KẾT LUẬN THEO THỂ LOẠI

• Thể loại

Bài thơ sáng tác theo thể thơ năm chữ. 

2. Hình ảnh

Lời thơ chân thật sâu sắc. Hình ảnh giàu gợi hình gợi cảm, giúp người đọc dễ hình dung và cảm thụ được tâm tư tình cảm thông điệp của tác giả gửi gắm qua câu thơ.

3. Biện pháp nghệ thuật

- Sử dụng biện pháp ẩn dụ hình ảnh thuyền và biển để nói về đôi lứa đang yêu xa

- Điệp cấu trúc “chỉ có…. Mới, những ngày không gặp nhau” nhấn mạnh thể hiện nỗi nhớ xa cách trong tình yêu.

- Giọng thơ nhẹ nhàng, trìu mến thân thương thể hiện nỗi buồn xót xa, nhớ thương khi 2 người yêu nhau phải cách xa.