Nội dung chính Tin học 11 theo định hướng Tin học ứng dụng cánh diều Chủ đề A Bài 3: Khái quát về hệ điều hành

BÀI 3. KHÁI QUÁT VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH

1. HỆ ĐIỀU HÀNH, VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ ĐIỀU HÀNH

- Hệ điều hành (Operating System) là tập các chương trình điều khiển và xử lí tạo giao diện trung gian giữa các thiết bị của hệ thống với phần mềm ứng dụng, đồng thời quản lí các thiết bị của hệ thống, phân phối tài nguyên và điều khiển các quá trình xử lí trong hệ thống

Hình 1. Mối quan hệ giữa hệ điều hành, phần cứng và phần mềm của máy tính

- Các chức năng cơ bản của hệ điều hành:

+ Quản lí tệp

+ Quản lí, khai thác các thiết bị của hệ thống

+ Quản lí tiến trình

+ Cung cấp phương thức giao tiếp để người dùng điều khiển máy tính bằng câu lệnh hoặc qua giao diện đồ họa hay dùng tiếng nói.

+ Bảo vệ hệ thống

2. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA HỆ ĐIỀU HÀNH QUA CÁC THẾ HỆ MÁY TÍNH

- Máy tính thế hệ thứ nhất không có hệ điều hành

- Hệ điều hành của các máy tính thế hệ thứ hai: tại mỗi thời điểm chỉ cho phép thực hiện một chương trình của người dùng.

- Hệ điều hành của máy tính thế hệ thứ ba: theo chế độ đa nhiệm, cho phép tại mỗi thời điểm có nhiều chương trình được thực hiện

- Hệ điều hành của máy tính thế hệ thứ tư: có hai khuynh hướng phát triển máy tính: máy tính cá nhân và siêu máy tính, với mỗi loại máy tính có loại

3. MỘT SỐ HỆ ĐIỀU HÀNH TIÊU BIỂU

Ngoài hệ điều hành Windows, còn có một số hệ điều hành khác như: Android, iOS, Linux

a) Hệ điều hành cho máy tính cá nhân

 Một số hệ điều hành thương mại tiêu biểu:

+ MS DOS trước đây và Windows ngày nay dùng cho phần lớn máy tính cá nhân

+ macOS từ trước đến nay đều dùng cho máy Apple

b) Hệ điều hành cho máy tính lớn

- UNIX là hệ điều hành đa nhiệm, nhiều người dùng dựa trên cơ chế phân chia thời gian, kiểm soát người dùng rất nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn cho các chương trình cùng thực hiện đồng thời trên một máy tính

- Nhờ có chế độ vận hành bộ nhớ ảo nên UNIX cho phép máy tính thực hiện các chương trình lớn hơn bộ nhớ của nó.

4. HỆ ĐIỀU HÀNH NGUỒN MỞ 

a) Hệ điều hành LINUX

 LINUX là hệ điều hành nguồn mở theo kiểu UNIX, viết trên ngôn ngữ C và được cung cấp miễn phí toàn bộ mã nguồn các chương trình hệ thống.

b) Hệ điều hành Android

 Android là hệ điều hành nguồn mở, dựa trên nền tảng của LINUX dành cho các thiết bị di động có màn hình cảm ứng như điện thoại thông minh, máy tính bảng.

5. THỰC HÀNH TÌM HIỂU HỆ ĐIỀU HÀNH

*Tìm hiểu các khả năng của máy tính hay điện thoại (ưu tiên tìm hiểu hệ điều hành Android hay Ios)

a) Khả năng phát âm thanh và video

b) Thử nghiệm chụp ảnh ở chế độ chụp ảnh toàn cảnh, ghi ảnh, xem lại và chia sẻ cho người khác

* Khám phá tác dụng của một số phím tắt dưới đây và mô tả các bước thao tác bằng chuột để có kết quả tương tự

a) Ctrl + Win + O: bật/tắt bàn phím ảo trên màn hình

b) Alt + Tab: chuyển cửa sổ đang hoạt động

c) Win + D: chuyển sang màn hình nền

d) Win + H: bật/tắt micro

e) Win + . (hoặc ;): bật cửa sổ chứa các biểu tượng cảm xúc