Đáp án công nghệ 9 - Trồng cây ăn quả cánh diều Bài 9: kĩ thuật trồng và chăm sóc cây chuối

 BÀI 9: KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY CHUỐI

KHỞI ĐỘNG       

Em hãy cho biết các sản phẩm trong Hình 9.1 làm từ bộ phận nào sau đây của cây chuối: hoa chuối, quả chuối xanh, lá chuối, thân cây chuối?

Hướng dẫn chi tiết:

a) Vải làm từ thân cây chuối

b) Bột làm từ quả chuối

c) Nguyên liệu làm vỏ bánh làm từ lá chuối

d) Món nộm làm từ hoa chuối

I. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC

Câu hỏi: Em hãy cho biết rễ và thân của cây chuối có đặc điểm gì khác so với cây xoài, cây nhãn?

Hướng dẫn chi tiết:

• Rễ: rễ nhánh, phát triển mạnh mẽ và sâu vào trong đất. Rễ của cây chuối có thể hình thành một hệ thống rễ sâu và mạnh mẽ để hấp thụ nước và dinh dưỡng từ đất. Rễ của cây xoài và cây nhãn thường phân bố nông hơn và không cần sâu vào đất như cây chuối.

• Thân của cây chuối thường mềm, không có lõi gỗ. Phần nằm dưới đất là thân thật. Phần nằm trên mặt đất được gọi là thân giả. Thân của cây xoài và cây nhãn thường có lõi gỗ, cứng cáp hơn so với cây chuối. Thân của chúng có thể cao lớn hơn và có khả năng chịu đựng tốt hơn trong điều kiện môi trường khắc nghiệt.

Câu hỏi: Vì sao gọi phần thân trên mặt đất của cây chuối là thân giả?

Hướng dẫn chi tiết:

Vì đó là một cấu trúc hỗ trợ không phải là thân chính của cây, và có chức năng chủ yếu là để hỗ trợ sự phát triển của cây chuối. Phần nằm dưới đất là thân thật; thân thật có khả năng hình thành chồi mới và rễ mới.

Câu hỏi: Hãy nêu đặc điểm của hoa chuối và quả chuối.

Hướng dẫn chi tiết:

• Cây chuối có thể ra hoa khi cây đạt 25 - 50 lá. Cụm hoa phát triển từ thân ngầm, khi đậu quả hình thành buồng chuối. Cụm hoa có hoa cái sẽ tạo thành quả, hoa lưỡng tính và hoa đực sẽ không hình thành quả. Cụm hoa gồm những lá bắc màu đỏ tía xếp úp lên nhau thành hình nón dài, ở kẽ mỗi lá bắc có 8 - 15 hoa xếp thành hai hàng tạo thành nải chuối.

• Quả: Quả chuối có vỏ màu xanh và chuyển sang vàng khi chín. Tuỳ thuộc vào các giống, mỗi buồng chuối có 4 - 15 nải, mỗi nải có mức độ chín khác nhau 12- 30 quả, khối lượng mỗi quả khoảng 50 - 300 g, quả có chiều dài 10 - 25 cm, đường kính quả khoảng 2.5 - 4.0 cm.

II. YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

Câu hỏi: Hãy phân tích các yêu cầu ngoại cảnh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây chuối.

Hướng dẫn chi tiết:

• Nhiệt độ: Cây chuối sinh trưởng và phát triển tốt ở nhiệt độ 25 - 36°C. Nhiệt độ thuận lợi cho thân và lá chuối phát triển là 30°C và thích hợp cho quả chín là 20°C. 

• Ánh sáng: Cây chuối sinh trưởng và phát triển tốt ở cường độ ánh sáng mạnh. 

• Độ ẩm: Cây chuối cần lượng nước lớn, thích hợp trồng ở khu vực có lượng mưa trung bình khoảng 1 000 - 1 600 mm/năm.

• Đất: đất trồng cây chuối cần tơi xốp. thoáng khí, thoát và giữ nước tốt, có tầng canh tác đạt 100 - 120 cây. 

Câu hỏi: Liên hệ đặc điểm khí hậu địa phương em với yêu cầu ngoại cảnh của câu chuối, cho biết cây chuối có trồng được ở địa phương em không? Vì sao?

Hướng dẫn chi tiết:

• Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Việt Nam thường có khí hậu nhiệt đới gió mùa, có hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. Đặc điểm khí hậu này thường đi kèm với nhiệt độ cao, độ ẩm cao và lượng mưa phong phú, đặc biệt là trong mùa mưa.

• Cây chuối thường phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm, nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 20-30°C và độ ẩm cao. Vùng đồng bằng sông Cửu Long có đặc điểm khí hậu này phù hợp với sự phát triển của cây chuối.

III. QUY TRÌNH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĂN QUẢ CÓ MÚI

Câu hỏi: Hãy kế tên một số giống chuối mà em biết và đặc điểm nổi bật của chúng.

Hướng dẫn chi tiết:

• Chuối tây: là một loại chuối lùn, vỏ dày, khi chín có màu vàng nhạt, ruột màu trắng. Chuối tây xen lẫn vị ngọt và chua nhẹ, có độ dẻo.

• Chuối ngự: chuối ngự khi chín vẫn còn râu, có mùi rất thơm, ngọt sắc cực kỳ ngon.

• Chuối tiêu: Chuối tiêu thường có hai loại là chuối tiêu lùn và chuối tiêu cao. Nải chuối tiêu thường có khoảng 12 trái, quả chuối tiêu có hình dáng cong như lưỡi liềm, chưa chín có màu xanh đậm, chín thì chuyển sang màu vàng, phần thịt vàng nõn, rất thơm và ngọt.

Câu hỏi: Nêu tên các bước của quy trình trồng và chăm sóc cây chuối.

Hướng dẫn chi tiết:

Quy trình: Lựa chọn thời vụ trồng cây, xác định mật độ trồng cây, chuẩn bị hố trồng cây, trồng cây, bón phân, tưới nước, phòng trừ sâu bệnh, cắt tỉa và chống đổ, điều khiển ra hoa, đậu quả.

Câu hỏi: Em hãy cho biết ưu điểm và nhược điểm của việc bón phân cho cây chuối thành nhiều đợt trong 1 năm.

Hướng dẫn chi tiết:

• Ưu điểm: giúp cung cấp dinh dưỡng liên tục cho cây chuối; tối ưu hóa sử dụng phân, tránh tình trạng lãng phí phân bón và cân nhắc hơn về lượng phân cần sử dụng cho mỗi đợt bón; cho phép điều chỉnh lượng và loại phân tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của cây, từ giai đoạn cây non đến giai đoạn ra hoa và đậu quả.

• Nhược điểm: tốn công sức và chi phí, đòi hỏi sự quan sát và theo dõi

Câu hỏi: Hãy nêu lợi ích của việc bao buồng chuối.

Hướng dẫn chi tiết:

Lợi ích:

• Bảo vệ trái chuối khỏi sâu bệnh: Bao buồng chuối giúp bảo vệ trái chuối khỏi sự tấn công của côn trùng và vi khuẩn gây bệnh từ môi trường bên ngoài, như ruồi chuối và nấm mốc.

• Bảo quản độ chín của trái chuối: Bao buồng chuối giúp bảo quản độ ẩm và nhiệt độ xung quanh trái chuối, giúp trái chuối chín đều và ngon.

Câu hỏi: Vì sao cần tỉa bỏ chồi của cây chuối?

Hướng dẫn chi tiết:

• Tạo điều kiện cho sự phát triển của cây: Tỉa bỏ chồi giúp loại bỏ những chồi yếu, bị hại hoặc không cần thiết, giúp cây dành năng lượng và dinh dưỡng cho các chồi khỏe mạnh và sản xuất trái tốt hơn.

• Kiểm soát chiều cao của cây: Tỉa bỏ chồi cũng giúp kiểm soát chiều cao của cây chuối, đảm bảo rằng cây không quá cao hoặc quá rậm, dễ quản lý và thu hoạch.

• Giảm bớt sự cạnh tranh giữa các chồi và tối ưu hóa năng suất của cây chuối.

Câu hỏi: Vì sao cần cắt bỏ bắp (bi) chuối và nhụy hoa cái?

Hướng dẫn chi tiết:

• Cắt bỏ bắp (bi) chuối:

• Loại bỏ nguồn lây nhiễm bệnh: Bắp chuối thường chứa nhiều vi khuẩn và nấm gây bệnh, có thể là nguồn lây nhiễm cho các cây chuối khác trong vườn. Việc cắt bỏ bắp chuối sau khi thu hoạch giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh trong vườn.
• Ngăn chặn sự lan truyền của sâu bệnh: Cắt bỏ bắp chuối cũng có thể loại bỏ sâu bệnh như sâu chuối và sâu hại khác, ngăn chặn sự lan truyền và phát triển của chúng.

• Cắt bỏ nhụy hoa cái:

• Ngăn chặn sự phát triển của quả trái không mong muốn: Nếu không cắt bỏ nhụy hoa cái, quả chuối sẽ phát triển mà không mong muốn, dẫn đến sự lãng phí năng lượng và dinh dưỡng của cây, làm giảm chất lượng của trái chuối.

• Tối ưu hóa năng suất: Bằng cách loại bỏ nhụy hoa cái, cây chuối có thể tập trung sức mạnh vào việc phát triển trái chuối chính, từ đó tối ưu hóa năng suất và chất lượng của trái.

Câu hỏi: Em hãy lấy một số ví dụ về điều khiển thời vụ thu hoạch chuối ở địa phương em.

Hướng dẫn chi tiết:

Ví dụ: Trong miền Nam, thời vụ thu hoạch chuối thường diễn ra vào tháng 6 đến tháng 9, khi cây chuối đã phát triển đủ trái và trái chuối đã chín đỏ. Quá trình thu hoạch thường được điều chỉnh để đảm bảo rằng trái chuối đạt chất lượng và kích thước mong muốn trước khi thu hoạch.