Đáp án hóa học 11 chân trời sáng tạo Bài 11: Cấu tạo hóa học hợp chất hữu cơ

CHƯƠNG 3. ĐẠI CƯƠNG HÓA HỌC HỮU CƠ

BÀI 11: CẤU TẠO HÓA HỌC HỢP CHẤT HỮU CƠ

KHỞI ĐỘNG

Ngay từ khi hóa học hữu cơ mới ra đời, các nhà khoa học đã nỗ lực nghiên cứu vấn đề thứ tự và cách thức liên kết của các nguyên tử trong phân tử, người ta gọi đó là cấu tạo hóa học. Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ được biểu diễn như thế nào?

Đáp án:

Trong hợp chất hữu cơ các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng. Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa hai nguyên tử.

1. THUYẾT CẤU TẠO HOÁ HỌC

Bài 1: So sánh cấu tạo hóa học của ethanol và dimethyl ether. Nhận xét về một số tính chất cơ bản của hai chất này dựa vào dữ liệu đã cung cấp trong ví dụ 1

Đáp án:

Ethanol và dimethyl ether giống nhau về thành phần phân tử nhưng khác nhau về cấu tạo hóa học

Tính chất cơ bản của 2 chất này khác nhau.

Bài 2: Hãy cho biết dạng mạch carbon tương ứng với các chất có trong hình 11.1

Đáp án:

Mạch carbon tương ứng với các chất có trong hình 11.1 lần lượt là: Mạch thẳng, mạch nhánh, mạch vòng, mạch vòng.

Bài 3: Quan sát bảng 11.1 so sánh thành phần phân tử cấu tạo tạo hóa học và tính chất của các chất sau

1. a) CH₄và CCl₄
2. b) CH₃Cl và CHCl₃
3. c) CH₃OH, CH₃CH₂OH và CH₃OCH₃

Đáp án:

1. a) CH4 và CCl4 khác nhau về thành phần phân tử,cấu tạo hóa học và tính chất
2. b) CH3Cl và CHCl3 khác nhau về thành phần phân tử, cấu tạo hóa học và tính chất
3. c) CH3OH, CH3CH2OH khác nhau về thành phần phân tử, tương tự nhau cấu tạo hóa học và tính chất.

CH3OCH3 khác về thành phần phân tử, cấu tạo hóa học và tính chất so với CH3OH, CH3CH2OH 

Bài 4: Cho biết ý nghĩa công thức phân tử và công thức cấu tạo

Đáp án:

Công thức phân tử và công thức cấu tạo đều cho biết số lượng mỗi nguyên tố trong phân tử.

Khác nhau:

Bài 5: Công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn khác nhau điểm gì?

Đáp án:

Công thức cấu tạo thu gọn không biểu diễn liên kết đơn giữa nguyên tử Hydrogen và các nguyên tử khác.

Công thức cấu tạo đầy đủ, biểu diễn liên kết đơn giữa  nguyên tử Hydrogen và các nguyên tử khác.

Bài 6: Viết công thức khung phân tử của hợp chất hữu cơ sau

Đáp án:

Bài 7: Viết công thức cấu tạo đầy đủ của những hợp chất hữu cơ sau

CH₂Br - CH₂Br

CH₂ = CH₂

(CH₃)₂CHOH

HCH=O

Đáp án:

2. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN

Bài 1: Nhận xét đặc điểm cấu tạo (thành phần nguyên tử, số lượng nguyên tử của các nguyên tố, liên kết đơn, liên kết bội, nhóm chức) của các hợp chất hữu cơ trong hai nhóm chất ở ví dụ 3: nhóm 1(A, B, C) và nhóm 2 (X, Y, Z) Đáp án:

Nhóm 1: thành phần nguyên tố của chất A ít hơn chất B một nhóm CH₂, chất B ít hơn sơn chất C một nhóm CH₂

3 chất đều chỉ chứa liên kết đơn

Nhóm 2: chất X ít hơn chất Y một nhóm CH₂, chất Y ít hơn chất Z một nhóm CH₂

cả ba chất đều chỉ chứa liên kết đơn và có nhóm chức -OH

Bài 2: Hãy cho biết các chất: CH₂ = CH₂ , CH₂= CH - CH₃, CH₂ = CH - CH₂ - CH₃ có thuộc cùng dãy đồng đẳng không. Giải thích

Đáp án:

Các chất trên có thuộc cùng dãy đồng đẳng vì chúng đều chứa 1 liên kết đôi C = C, các chấ hơn kém nhau 1 hoặc nhiều nhóm CH₂

Bài 3: Hãy nhóm các chất hữu cơ theo đồng phân cấu tạo

Đáp án:

- Đồng phân mạch carbon: A và B; C và D

- Đồng phân vị trí nhóm chức: A và E; C và G; B và F

- Đồng phân loại nhóm chức: [A,B,E,F]; [C, D, G]

BÀI TẬP

Bài 1: Viết công thức cấu tạo đầy đủ, thu gọn của các chất có công thức phân tử sau C₄H₁₀, C₂H₆O

Đáp án:

Bài 2: Những công thức cấu tạo nào dưới đây biểu diễn cùng một chất?

Đáp án:

- Các công thức (1); (2); (3) cùng biểu diễn một chất CH₃CH₂OH.

- Các công thức (5) và (6) cùng biểu diễn một chất CH₂Cl₂.

Bài 3: Những chất nào sau đây là đồng đẳng của nhau, đồng phân của nhau?

Đáp án:

- Các chất là đồng đẳng của nhau: (a) và (b);

- Các chất là đồng phân của nhau:

+ (c) và (d);

+ (e) và (g).