Đáp án KHTN 8 chân trời sáng tạo bài 1: Sử dụng hóa chất, dụng cụ và các thiết bị điện an toàn

BÀI 1: SỬ DỤNG HÓA CHẤT, DỤNG CỤ VÀ CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN AN TOÀN

1. MỘT SỐ DỤNG CỤ, HÓA CHẤT

Giới thiệu một số dụng cụ thực hành, thí nghiệm

CH: Hãy cho biết một số dụng cụ thường dùng trong thực hành thí nghiệm.

Trả lời:

Một số dụng cụ thường dùng trong thực hành thí nghiệm:

• Dụng cụ đo thể tích (cốc chia vạch, ống đong…)
• Dụng cụ chứa hoá chất (lọ thuỷ tinh có nút nhám, bình tam giác, ống nghiệm, …)
• Dụng cụ đun nóng (đèn cồn, bát sứ …)
• Dụng cụ lấy hoá chất (thìa thuỷ tinh, ống hút nhỏ giọt, …)
• Một số dụng cụ thí nghiệm khác (giá thí nghiệm bằng sắt, giá ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, ống dẫn khí …)

CH: Để đọc được giá trị chính xác khi đo thể tích chất lỏng, em cần chú ý điều gì? Giải thích.

Trả lời:

Để đọc được giá trị chính xác khi đo thể tích chất lỏng cần:

• Đặt dụng cụ đo thẳng đứng (để đo được thể tích chất lỏng một cách chính xác).
• Đặt tầm mắt ngang bằng với phần đáy lõm dung dịch, dóng đến vạch chỉ thị và đọc chỉ số (để đọc được giá trị thể tích chính xác).

CH: Để bảo quản các hoá chất rắn nên dùng dụng cụ nào trong Hình 1.2? Giải thích.

Trả lời:

Để bảo quản hoá chất rắn nên dùng lọ thuỷ tinh có nút nhám, do dụng cụ này kín (có nắp) giúp hạn chế tạp chất lẫn vào hoá chất rắn, ngoài ra còn giúp làm chậm sự oxi hoá của hoá chất.

CH: Tại sao không lấy đầy hoá chất lỏng vào ống nghiệm khi làm thí nghiệm?

Trả lời:

Không lấy đầy hoá chất lỏng vào ống nghiệm khi làm thí nghiệm, chỉ nên lấy hoá chất lỏng dưới 12 ống nghiệm, để:

• Thuận lợi cho quá trình thao tác;
• Ngăn ngừa rơi vãi hoá chất, gây nguy hiểm cho người thí nghiệm và mọi người xung quanh.

CH: Vì sao tắt lửa đèn cồn ta nên đậy nhanh nắp?

Trả lời:

Do cồn dễ bay hơi, dễ bắt lửa (dễ cháy) do đó để tắt lửa đèn cồn ta nên đậy nhanh nắp và tuyệt đối không dùng miệng thổi để tắt lửa đèn cồn.

CH: Hãy nêu cách sử dụng ống hút nhỏ giọt.

Trả lời:

Cách sử dụng ống hút nhỏ giọt: Ống hút nhỏ giọt dùng để lấy hoá chất ở dạng lỏng. Khi sử dụng, bóp quả bóp cao su và nhúng đầu nhọn của ống vào trong chất lỏng hoặc dung dịch, từ từ nhả quả bóp cao su để chất lỏng hoặc dung dịch đi vào bên trong thân ống, sau đó cho ống hút nhỏ giọt vào dụng cụ thí nghiệm, nhẹ nhàng bóp quả bóp cao su để lấy chất lỏng hoặc dung dịch ra ngoài.

CH: Hãy nêu một số dụng cụ hỗ trợ thí nghiệm và công dụng của chúng.

Trả lời:

Một số dụng cụ hỗ trợ thí nghiệm:

• Giá thí nghiệm bằng sắt: dùng để giữ cố định bình cầu, bình tam giác, ống nghiệm, … trong các thí nghiệm đun, chiết, tách …
• Giá để ống nghiệm: dùng để đặt các ống nghiệm trong quá trình thí nghiệm.
• Kẹp ống nghiệm: dùng để hỗ trợ giữ chặt ống nghiệm giúp ta thực hiện an toàn các thí nghiệm.
• Đĩa thuỷ tinh: dùng để đựng các mẩu chất, mẩu vật, …
• Ống dẫn khí: được sử dụng để dẫn khí qua các bình hay ống nghiệm trong các thí nghiệm liên quan đến chất khí.
• Đũa thuỷ tinh: thường dùng để khuấy khi hoà tan các chất rắn trong dung dịch.

CH: Để đảm bảo an toàn, người làm thí nghiệm không được trực tiếp cầm ống nghiệm bằng tay mà phải dùng kẹp gỗ. Kẹp ống nghiệm ở vị trí nào là đúng? Giải thích.

Trả lời:

Kẹp ống nghiệm bằng kẹp ở khoảng 1/3 ống nghiệm tính từ miệng ống.

Mục đích:

• Thuận lợi cho thao tác thí nghiệm;
• Hạn chế rơi ống nghiệm, hoặc rơi vãi hoá chất trong ống nghiệm ra ngoài gây nguy hiểm.

Vận dụng: Để thực hiện thí nghiệm tách muối ăn ra khỏi nước biển, em cần dùng những dụng cụ nào? Giải thích.

Trả lời:

Để thực hiện thí nghiệm tách muối ăn ra khỏi nước biển cần các dụng cụ: bát sứ, đèn cồn, giá để đèn cồn.

Giải thích bằng các bước tiến hành thí nghiệm: Cho nước biển ra bát sứ rồi đun trên ngọn lửa đèn cồn đến khi nước bay hơi hết ta được muối ở đáy bát sứ.

Giới thiệu một số hóa chất thường dùng

CH: Quan sát Hình 1.6, hãy chỉ ra hoá chất ở thể rắn, lỏng và khí.

Trả lời:

• Hoá chất ở thể rắn: kẽm (zinc, Zn); lưu huỳnh (sulfur, S); calcium carbonate (CaCO₃).
• Hoá chất ở thể lỏng: dung dịch copper(II) sulfate (CuSO₄); dung dịch bromine (Br₂).
• Hoá chất ở thể khí: oxygen (O₂).

CH: Tại sao phải phân biệt hoá chất nguy hiểm và hoá chất dễ cháy nổ?

Trả lời:

Dựa vào tính chất và mức độ ảnh hưởng của hoá chất đến con người và môi trường mà phân biệt hoá chất nguy hiểm và hoá chất dễ cháy nổ.

• Hoá chất nguy hiểm là hoá chất có những đặc tính nguy hiểm như: oxi hoá mạnh, ăn mòn mạnh, gây độc với con người, ảnh hưởng đến môi trường, …
• Hoá chất dễ cháy nổ là những hoá chất có thể gây cháy, nổ hoặc cùng các chất khác tạo thành hỗn hợp cháy, nổ, trong điều kiện nhất định về thành phần, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất.

2. QUY TẮC SỬ DỤNG HÓA CHẤT AN TOÀN

Tìm hiểu quy tắc sử dụng hóa chất an toàn

CH: Quan sát Hình 1.9, hãy giải thích những việc được làm và không được làm để sử dụng hoá chất an toàn.

Trả lời:

CH: Tại sao em không nên lấy hoá chất trong những lọ không có nhãn ghi tên hoá chất?

Trả lời:

CH: Sau buổi thực hành thí nghiệm, em được phân công dọn dẹp vệ sinh lớp cùng với giáo viên, nếu thấy hoá chất rơi vãi trên bàn và còn thừa lại trong ống nghiệm em sẽ xử lí như thế nào?

Trả lời: