BÀI 16: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ BẢO VỆ TỔ QUỐC

MỞ ĐẦU 

Câu hỏi: Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của công dân ?

"Bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Bảo vệ Tổ quốc được Hiến pháp và pháp luật quy định và là quyền cao quý của công dân. 

Trả lời:

- Nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc là một trong những nhiệm vụ quan trọng của mỗi công dân Việt Nam; là nhiệm vụ đòi hỏi sự sẵn sàng và trách nhiệm cao đối với đất nước và nhân dân, đồng thời là một trong những điểm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc Việt Nam.

- Nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc của công dân Việt Nam là một nhiệm vụ pháp lý, được quy định trong Hiến pháp và các luật, điều lệ của nhà nước. Theo đó, mỗi công dân đều có trách nhiệm bảo vệ độc lập, chủ quyền, an ninh, toàn vẹn lãnh thổ và sự sống của dân tộc, đồng thời thực hiện các nghĩa vụ quân sự và bảo vệ môi trường. 

=> Như vậy: nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc không chỉ đòi hỏi sự sẵn sàng và trách nhiệm cao đối với đất nước và nhân dân, mà còn đòi hỏi kiến thức và nhận thức về đất nước và lịch sử Việt Nam, cũng như sự chuẩn bị vật chất và tinh thần để đáp ứng các yêu cầu của công tác bảo vệ tổ quốc.

KHÁM PHÁ

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc 
2. Quyền của công dân về bảo vệ Tổ quốc 

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Luật Quốc phòng năm 2018...Tuy bận rộn nhưng chị V cảm thấy rất vinh dự, tự hào vì mình đã đóng góp được một phần công sức nhỏ vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc."

(1) Các chủ thể trong trường hợp 3 và 4 đã thực hiện quyền bảo vệ Tổ quốc của công dân như thế nào ?

(2) Theo em, công dân có quyền gì về bảo vệ Tổ quốc ? Nêu ví dụ minh họa việc thực hiện tốt các quyền đó trong cuộc sống.

Trả lời:

(1)

- Thông tin 3, hơn 4 300 công dân Hà Nội đã thực hiện quyền bảo vệ Tổ quốc của mình bằng việc lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ công an nhân dân.

- Trường hợp 4, chị V thực hiện quyền bảo vệ Tổ quốc của mình bằng việc nhiều lần tham gia hỗ trợ các cơ quan nhà nước điều tra, ngăn chặn, đấu tranh với các hoạt động tội phạm công nghệ cao chống phá Nhà nước, gây rối trật tự an toàn xã hội, xâm phạm an ninh quốc gia.

(2) Công dân có các quyền về bảo vệ Tổ quốc như: 

• Tham gia lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia theo quy định của pháp luật; 
• Tổ cáo các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ Tổ quốc; bình đẳng về bảo vệ Tổ quốc; 
• Kiến nghị với chính quyền hoặc cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia khắc phục sơ hở, thiếu sót trong việc thực hiện pháp luật về bảo vệ an ninh quốc gia;...

- Ví dụ: Người dân báo cơ quan chức năng khi phát hiện hành vi xâm phạm chủ quyền lãnh thổ quốc gia; thanh niên chủ động đăng kí tham gia lực lượng dân quân tự vệ;...

1. Nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc 

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Hiến pháp năm 2013...tạo điều kiện và phối hợp với lực lượng chức năng đập tan âm mưu phá hoại của các thế lực phản động, bảo vệ sự bình yên của đất nước."

(1) Các chủ thể trong trường hợp 3 và 4 đã thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của công dân như thế nào ? 

(2) Theo em, công dân có nghĩa vụ gì về bảo vệ Tổ quốc ? Nêu ví dụ minh họa việc thực hiện tốt các nghĩa vụ đó trong cuộc sống.

Trả lời:

(1)

- Trong trường hợp 2, ông Q đã thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của công dân bằng việc chủ động theo dõi, đánh dấu vị trí và trình báo kịp thời hành vi chôn giấu vũ khí của nhóm người khả nghi với các cán bộ biên phòng trên địa bàn.

- Trong trường hợp 3, người dân trên địa bàn tỉnh A đã thực hiện nghĩa vụ về bảo vệ Tổ quốc của công dân bằng cách chủ động cung cấp thông tin, tạo điều kiện và phối hợp với lực lượng chức năng đập tan âm mưu phá hoại của các thế lực phản động, bảo vệ sự bình yên của đất nước.

(2) Công dân có các nghĩa vụ về bảo vệ Tổ quốc như: 

• Tuân theo các quy định của Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ Tổ quốc; 
• Thực hiện nghĩa vụ quân sự; tham gia dân quân tự vệ, xây dựng nền quốc phòng toàn dân;
• Giúp đỡ, tạo điều kiện cho cơ quan và người có trách nhiệm tiến hành các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh với hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia; 
• Vận động, tuyên truyền người thân tuân theo các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc;...

Ví dụ: Người dân chấp hành quyết định trưng dụng đất vì mục đích quốc phòng của Nhà nước; thanh niên đi khám tuyển nghĩa vụ quân sự theo quyết định của cơ quan chức năng…

2. Hậu qủa của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc 

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

"Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)...các thiệt hại về người và tài sản có thể xảy ra."

(1) Các thông tin, trường hợp trên đề cập đến những hậu quả gì của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc?

(2) Em hãy kể tên một số hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc. Theo em, các hành vi đó sẽ dẫn đến những hậu quả gì ?

(3) Em hãy chia sẻ về một số trường hợp vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc mà em biết và rút ra bài học cho bản thân.

Trả lời:

(1)

- Thông tin 1 đề cập đến hậu quả pháp lí đối với người thực hiện hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc: có thể bị phạt tù, tử hình.

- Trường hợp 2 đề cập đến hậu quả pháp lí nếu công dân thực hiện hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc. Công dân sẽ không được nhập ngũ…

- Trường hợp 3 đề cập đến hậu quả gây mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; thiệt hại về người và tài sản của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

(2) Một số hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc: 

• Tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân; tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lí, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân; 
• Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tải liệu, văn hoá phẩm có nội dung chống phá Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; 
• Không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng kí nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện; 
• Ngăn cấm không cho người khác đi khám sức khoẻ thực hiện nghĩa vụ quân sự; 
• Quay phim, chụp ảnh, đo, vẽ vành đai an toàn của công trình quốc phòng và khu quân sự khi không được sự cho phép của cấp có thẩm quyền;...

- Hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc gây nên những hậu quả nghiêm trọng đối với xã hội và đất nước như: 

• Gây rối loạn an ninh trật tự xã hội, bất ổn về chính trị; 
• Gây tổn thất về người và của; 
• Chia rẽ sự đoàn kết dân tộc;
• Cản trở sự phát triển của đất nước, thậm chí có thể khiến đất nước suy vong... 
• Ngoài ra, người thực hiện hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, tuỳ theo mức độ vi phạm, có thể bị xử lí với các mức tương ứng như: cảnh cáo, kỉ luật, phạt hành chính, phạt tù hoặc cao nhất là tử hình.

(3) 

- Trường hợp: Sau khi khám sức khỏe để thực hiện nghĩa vụ quân sự, anh T đã đủ điều kiện và được lệnh gọi nhập ngũ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến ngày quy định, anh T đã bỏ trốn khỏi địa phương, không chấp hành lệnh nhập ngũ.

- Bài học: Nghiêm túc thực hiện đúng những quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.