BÀI 13 - CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ

MỞ ĐẦU

Câu hỏi. Vậy mô hình cơ sở dữ liệu là gì?

Lời giải:

Mô hình cơ sở dữ liệu là một loại mô hình dữ liệu xác định cấu trúc logic của cơ sở dữ liệu và xác định một cách cơ bản cách thức dữ liệu có thể được lưu trữ, sắp xếp và thao tác. Ví dụ phổ biến nhất của mô hình cơ sở dữ liệu là mô hình quan hệ, vốn sử dụng định dạng dựa trên bảng.

1. KHÁI NIỆM VỀ CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ

Hoạt động 1. Tìm hiểu về một CSDL thông tin âm nhạc

Câu 1: Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Trường ca sông Lô" là nhạc sĩ nào? Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Xa khơi” là nhạc sĩ nào?

Lời giải:

•  Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Trường ca sông Lô" là Văn Cao
• Nhạc sĩ sáng tác bản nhạc "Xa khơi” là nhạc sĩ: Nguyễn Tài Tuệ

Câu 2: Bản thu âm trong Hình 13.1d tương ứng với dòng 0005 TN là bản thu âm của bản nhạc nào, do ca sĩ nào thể hiện?

Lời giải:

• Bản nhạc: Việt Nam quê tôi
• Bản thu âm của Tân Nhân
• Nhạc sĩ: Đỗ Nhuận

Câu hỏi

Câu 1: Hãy chỉ ra các cột của bảng Bản nhạc.

Lời giải:

• Mid
• Aid
• TenBN

Câu 2: Bảng Bản thu âm và bảng Ca sĩ có chung thuộc tính nào?

Lời giải:

Chung thuộc tính Sid

2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM, THUẬT NGỮ LIÊN QUAN

Câu 1: Hãy chỉ ra khoá chính của bảng Ca sĩ và bảng Bản nhạc.

Lời giải:

Sid và Aid.

Câu 2: Hãy chỉ ra các khoá ngoài của bảng Bản nhạc và bảng Bản thu âm.

Lời giải:

Khóa ngòai là cột Aid (1, 2, 3, 4, 1, 2).

LUYỆN TẬP

Câu 1: Cho CSDL học tập có các bảng sau: Hocsinh (họ tên, số CCCD, số thẻ học sinh, ngày sinh, địa chỉ), monhoc (tên, mã môn). Diem (số thẻ học sinh, mã môn, năm, học kì, loại điểm, điểm),  trong đó loại điểm chỉ các loại ĐĐG thường xuyên, ĐĐG giữa kì, ĐĐG cuối kì.

Hãy xác định các khoá chính và các khoá ngoại của từng bảng, có thể lấy số CCCD làm khoá chính được không.

Lời giải:

Trong CSDL học tập này, ta có thể xác định các khoá chính và các khoá ngoài của từng bảng như sau:

• Bảng Hocsinh:

Khoá chính: Số CCCD

Khoá ngoài: Không có

• Bảng Monhoc:

Khoá chính: Mã môn

Khoá ngoài: Không có

• Bảng Diem:

Khoá chính: Số thẻ học sinh, Mã môn, Năm, Học kì, Loại điểm

Khoá ngoài:

Số thẻ học sinh tham chiếu đến bảng Hocsinh.

Mã môn tham chiếu đến bảng Monhoc.

Số CCCD có thể được sử dụng làm khoá chính của bảng Hocsinh, nhưng không nên sử dụng nó làm khoá chính của bảng Diem, bởi vì một học sinh có thể có nhiều môn học và điểm khác nhau trong các môn học đó. Do đó, ta cần sử dụng một tập hợp các trường (số thẻ học sinh, mã môn, năm, học kì, loại điểm) để tạo thành khoá chính của bảng Diem.

VẬN DỤNG

Câu 1: Trong kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học sinh được đánh số báo danh, có thể thi một số môn, được chia vào các phòng thí được đánh số, sau khi chấm sẽ có điểm thi với các môn đăng kì dự thi. Em hãy đề xuất một số bảng dữ liệu và các trường làm khoá chính và khoá ngoài cho các bảng đó.

Lời giải:

Dựa trên yêu cầu của bài toán, ta có thể đề xuất các bảng dữ liệu và các trường làm khoá chính và khoá ngoài như sau:

• Bảng HocSinh:

Trường: Mã số báo danh, Họ tên, Ngày sinh, Địa chỉ

Khoá chính: Mã số báo danh

Khoá ngoài: Không có

• Bảng MonHoc:

Trường: Tên môn học, Mã môn học

Khoá chính: Mã môn học

Khoá ngoài: Không có

• Bảng PhongThi:

Trường: Mã phòng thi, Tên phòng thi

Khoá chính: Mã phòng thi

Khoá ngoài: Không có

• Bảng ThiSinh_MonHoc:

Trường: Mã số báo danh, Mã môn học

Khoá chính: Mã số báo danh, Mã môn học

Khoá ngoài: Mã số báo danh tham chiếu đến bảng HocSinh, Mã môn học tham chiếu đến bảng MonHoc

• Bảng KetQuaThi:

Trường: Mã số báo danh, Mã môn học, Mã phòng thi, Điểm thi

Khoá chính: Mã số báo danh, Mã môn học, Mã phòng thi

Khoá ngoài:

Mã số báo danh tham chiếu đến bảng HocSinh

Mã môn học tham chiếu đến bảng MonHoc

Mã phòng thi tham chiếu đến bảng PhongThi

Lưu ý rằng, trong bảng ThiSinh_MonHoc, ta cần sử dụng một tập hợp các trường (Mã số báo danh, Mã môn học) để tạo thành khoá chính, bởi vì một thí sinh có thể đăng kí thi nhiều môn học khác nhau. Còn trong bảng KetQuaThi, ta cần sử dụng một tập hợp các trường (Mã số báo danh, Mã môn học, Mã phòng thi) để tạo thành khoá chính, bởi vì một thí sinh có thể thi cùng một môn học ở nhiều phòng thi khác nhau.