Giáo án điện tử bài 20: Cơ quan tiêu hóa

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

BÀI 20

CƠ QUAN TIÊU HÓA

TIẾT 1

KHỞI ĐỘNG

Cả lớp tham gia chơi trò chơi “Truyền điện”

Thi kể tên nhanh các món ăn.

Thức ăn khi vào cơ thể của em sẽ đi qua những bộ phận nào?

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu nội dung cuộc trò chuyện giữa Nam và mẹ
2. Tìm hiểu các bộ phận chính của cơ quan tiêu hóa
3. Nói với bạn về đường đi của thức ăn trong cơ thể người

1. Tìm hiểu nội dung trò chuyện giữa Nam và mẹ

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Quan sát Hình 1 tr.84 và trả lời câu hỏi:

• Mẹ và Nam đang nói đến bộ phận nào của cơ quan tiêu hóa?
• Kể tên các bộ phận khác của cơ quan tiêu hóa mà em biết.
• Mẹ và Nam đang nói đến miệng và tuyến nước bọt của cơ quan tiêu hóa.

Một số bộ phận khác của cơ quan tiêu hóa: dạ dày, thực quản, gan, túi mật, ruột non, ruột già, hậu môn.

Trong bánh mì, cơm,...có chứa nhiều tinh bột, khi cho vào miệng,  nước bọt trong miệng sẽ giúp thủy phân tinh bột tạo thành đường, làm cho ta càng nhai thì càng cảm giác có vị ngọt.

2. Tìm hiểu các bộ phận chính của cơ quan tiêu hóa

Chỉ và nói tên các bộ phận của cơ quan tiêu hóa trên hình.

• Các bộ phận của cơ quan tiêu hóa: miệng, tuyến nước bọt, thực quản, gan, túi mật, tụy, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.

KẾT LUẬN

• Cơ quan tiêu hóa gồm ống tiêu hóa và tuyến tiêu hóa. Ống tiêu hóa gồm miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
• Tuyến tiêu hóa gồm tiết nước bọt tiết ra nước bọt, gan tiết ra dịch mật (chứa trong túi mật) và tụy tiết ra dịch tụy.

3. Nói với bạn về đường đi thức ăn trong cơ thể người

THẢO LUẬN NHÓM

Khi chúng ta ăn vào một miếng táo, miếng táo sẽ đi như thế nào trong cơ thể em? Chỉ trên sơ đồ cơ quan tiêu hóa và nói với bạn về đường đi của miếng táo trong cơ thể.

Khi chúng ta ăn vào một miếng táo, miếng táo sẽ đi từ miệng, tuyến nước bọt qua thực quản vào dạ dày, ruột non, ruột già.

CỦNG CỐ, DẶN DÒ

Em về nhà theo dõi lịch trình sinh hoạt ba ngày của bản thân, ghi lại vào phiếu số bữa ăn của từng ngày, các loại thức ăn, đồ uống đã sử dụng, số lần đi vệ sinh trong một ngày.

TIẾT 2

KHỞI ĐỘNG

Cả lớp tham gia chơi trò chơi “Ai nhanh? Ai đúng?”

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu quá trình tiêu hóa thức ăn trong cơ thể
2. Trò chơi “Đây là bộ phận nào”
3. Báo cáo hoạt động ăn uống và thải bã của bản thân trong ba ngày gần nhất

1.Tìm hiểu quá trình tiêu hóa thức ăn trong cơ thể

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Quan sát Hình 3 SGK tr.86 và trả lời câu hỏi:

• Nói về quá trình tiêu hóa ở một số bộ phận của cơ quan tiêu hóa trong Hình 3.
• Cơ quan tiêu hóa có chức năng gì?

Quá trình tiêu hóa:

• Thức ăn từ khoang miệng được nghiền nhỏ, nhào trộn và tẩm ướt thức ăn nhờ nước bọt.
• Dạ dày nhào trộn và biến một phần thức ăn thành chất dinh dưỡng.

Quá trình tiêu hóa:

• Ruột non nhận dịch mật và dịch tụy cùng với dịch ruột giúp biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng và hấp thụ vào máu nuôi cơ thể.
• Ruột già chứa chất cặn bã từ ruột non đưa xuống, cô đặc thành phân. Hậu môn đưa phân ra ngoài cơ thể.

• Chức năng của cơ quan tiêu hóa:
  • Biến đổi thức ăn.
  • Đồ uống thành các chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể.
  • Thải các chất cặn bã ra bên ngoài.

KẾT LUẬN

• Thức ăn đưa vào miệng được khoang miệng nghiền nhỏ, nhào trộn và tẩm ướp thức ăn nhờ nước bọt rồi đưa xuống dạ dày. Dạ dày nhào trộn, nghiền nát và biến đổi một phần thức ăn thành chất dinh dưỡng. Ruột non nhận dịch mật và dịch tụy cùng cùng với dịch ruột giúp biến đổi phần lớn thức ăn thành chất dinh dưỡng và hấp thu vào máu nuôi cơ thể.

2. Trò chơi “Đây là bộ phận nào”

Em hãy nói tên các bộ phận của cơ quan tiêu hóa và mô tả lại quá trình tiêu hóa thức ăn của cơ thể.

KẾT LUẬN

Cơ quan tiêu hóa có chức năng biến đổi thức ăn, đồ uống thành các chất dinh dưỡng nuôi cơ thể, đồng thời thải các chất cặn bã ra ngoài.

3. Báo cáo hoạt động ăn uống và thải bã của bản thân trong ba ngày gần nhất

Khi cơ quan tiêu hóa hoạt động bình thường thì số lần đi vệ sinh trong một ngày là khoảng bao nhiêu?

KẾT LUẬN

• Khi cơ quan tiêu hóa hoạt động bình thường, số lần đi vệ sinh trong một ngày là từ 1-2 lần tùy thuộc vào số bữa ăn và lượng thức ăn cung cấp vào cơ thể.
• Nếu số lần đi vệ sinh trong một ngày ít hơn 1 lần hoặc nhiều hơn 2 lần thì có thể cơ thể của em đang gặp phải vấn đề về tiêu hóa.

CỦNG CỐ, DẶN DÒ

Em về nhà hỏi người thân trong gia đình về số lần đi vệ sinh trong một ngày, từ đó giúp họ biết được cơ quan tiêu hóa của họ đang hoạt động bình thường hay gặp vấn đề nào không.

TIẾT 3

KHỞI ĐỘNG

Sau khi ăn trưa hoặc ăn tối xong, em thường làm gì?

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu câu chuyện của bạn An
2. Tìm hiểu những việc nên làm để cơ quan tiêu hóa khỏe mạnh
3. Trò chơi “Nếu....thì....”

1.Tìm hiểu câu chuyện của bạn An

Quan sát Hình 5a-5d SGK tr.88 và trả lời câu hỏi:

• Kể lại câu chuyện của bạn An.
• Bộ phận nào của cơ quan tiêu hóa có thể bị ảnh hưởng nếu bạn An thường xuyên có thói quen sinh hoạt như trong câu chuyện? Vì sao?
• Mẹ làm bữa sáng cho An, nhưng bạn An không ăn luôn mà vừa xem phim hoạt hình vừa ăn.
• Sau khi ăn xong, bạn Mi đã đến rủ An đi đánh cầu lông. An chưa nghỉ ngơi mà đã đi chơi với bạn Mi luôn.
• Khi đang chơi cầu lông, bạn An cảm thấy đau bụng dữ dội và không chơi được nữa.
• Bạn Mi thấy thế bèn đưa bạn An về nhà nghỉ ngơi.
• Dạ dày sẽ bị ảnh hưởng vì dạ dày sau khi ăn cần được cung cấp đủ oxy và máu giúp hoàn thành nhiệm vụ tiêu hóa.
• Cơ thể sẽ ưu tiên chuyển máu và oxy đến cơ bắp khi bạn bắt đầu tập luyện.

KẾT LUẬN

Thói quen vừa ăn, vừa xem ti vi hoặc vận độn mạnh sau khi ăn có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đối với cơ quan tiêu hóa.

2. Tìm hiểu những việc nên làm để cơ quan tiêu hóa khỏe mạnh

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Quan sát Hình 6-9 SGK tr 88, 89 và trả lời câu hỏi:

• Việc làm của bạn trong mỗi hình sau có ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa như thế nào?
• Làm răng bị yếu và đưa vi khuẩn, bụi bẩn bám trên nắp chai vào trong cơ thể gây tổn hại đến cơ quan tiêu hóa và đau bụng.
• Bạn ăn đủ ba bữa chính mỗi ngày sẽ cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động trong một ngày và giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
• Bạn nhỏ ăn nhiều đồ ăn nhanh và dầu mỡ, như vậy sẽ làm tăng nguy cơ bị táo bón, bệnh viêm ruột thừa và giảm vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh.
• Bạn nữ rửa tay sau khi đi vệ sinh xong để loại bỏ mầm bệnh, những mầm bệnh có thể ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa dẫn đến tiêu chảy.

Em liên hệ thực tế và chia sẻ một số việc bản thân đã làm để chăm sóc và bảo vệ cơ quan tiêu hóa.

• Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Hạn chế ăn các thực phẩm nhiều dầu mỡ.
• Ăn nhiều hoa quả và rau xanh.
• Ăn nhiều hoa quả và rau xanh.
• Không vừa xem tivi, điện thoại vừa ăn.
• Không nô đùa ngay sau khi ăn xong.

KẾT LUẬN

• Để chăm sóc và bảo vệ cơ quan tiêu hóa em cần ăn uống điều độ, thường xuyên chăm sóc, vệ sinh răng miệng; rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Nên ăn đủ 3 bữa chính 1 ngày, ăn những loại đồ ăn, thức uống tốt cho sức khỏe. Không nên vừa ăn, vừa xem ti vi.

3. Trò chơi “Nếu....thì....”

Một bạn bất kì của đội A nêu một câu “Nếu...”, sau đó mời  một bạn chơi bất kì ở đội B đáp một câu thì “thì....”.

ð Qua trò chơi trên, em rút ra được bài học gì?

KẾT LUẬN

Cần ăn uống, sinh hoạt đúng cách để cơ quan tiêu hóa khỏe mạnh.

CỦNG CỐ, DẶN DÒ

1. Sưu tầm tranh, ảnh, thông tin về một số hoạt động và chất có hại đối với cơ quan tiêu hóa.
2. Ôn lại nội dung bài học.
3. Đọc và chuẩn bị bài 21: Cơ quan tuần hoàn.

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!