Giáo án điện tử Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 12: Cách nối các vế câu ghép

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP

1. Nhận xét

Câu 1: Tim các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây:

a. Tháng Chạp khô héo, hoa kim ngân nở vàng từng búi.

TÔ HOÀI

b. Trời vẫn còn lạnh lắm và những thân cây vẫn còn run rẩy.

Theo NGUYÊN PHAN HÁCH

c. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đỏ buông nhanh xuống mặt biển.

THỊ SẢNH 

d) Dù Tuyết chưa một lần đến Huế nhưng cô vẫn có thể hình dung ra sự thơ mộng của dòng sông Hương.

QUANG MINH

Gợi ý:

Câu 2: Trong các câu trên, các vế câu được nối với nhau như thế nào?

Gợi ý:

Các vế câu nối với nhau bằng dấu phẩy hoặc kết từ.

2. Bài học

Theo em có những cách nào nối 2 vế trong câu ghép?

Học sinh ghi nhớ nội dung bài học:

Có hai cách nối các vế câu trong câu ghép:

1. Nối bằng kết từ, cặp kết từ hoặc những cặp từ khác có tác dụng nối ( vừa... đã...; chưa... đã....; đâu... đấy; càng... càng.. ; bao nhiêu... bấy nhiêu,...).

2. Nối trực tiếp (không dùng từ nối). Trong trường hợp này, giữa các vế câu cần có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.

3. Luyện tập

Câu 1: Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?

a) Hoa bưởi là hoa cây, còn hoa nhài là hoa bụi. Hoa cây có sức sống mạnh mẽ. Hoa bụi có chút gì giản dị hơn.

NGÔ VĂN PHỦNGUYÊN KIÊN

b) Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh; còn bây giờ, nó đõ rực lên mâu vàng cam rồi. Mặt Trời từ từ trôi về phía những dãy núi mờ xa. Dường như đồng lúa và Mặt Trời đang có một sự đua tài thầm kín nào đấy. Mặt Trời càng xuống thấp, cánh đồng càng dâng lên.

NGUYÊN TRỌNG TẠO

Gợi ý:

Các câu ghép:

a. Hoa bưởi là hoa cây, còn hoa nhài là hoa bụi -> 2 vế nối với nhau bằng dấu phẩy

b. 

• Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh; còn bây giờ, nó đõ rực lên mâu vàng cam rồi. -> các vế nối với nhau bằng dấu chấm phẩy
• Mặt Trời càng xuống thấp, cánh đồng càng dâng lên. -> các vế nối với nhau bằng dấu phẩy

Câu 2.  Hãy thay mỗi kí hiệu … bằng một kết từ (hoặc dấu câu) và vế câu phù hợp để tạo thành câu ghép.

a) Chim chóc hát ca…

b) Vừa tháng trước, lúa còn xanh mướt …

c) Vì trời mưa ngày càng to hơn … 

Gợi ý:

a) Chim chóc hát ca, những nụ hoa đua nhau nở.

b) Vừa tháng trước, lúa còn xanh mướt vậy mà bây giờ cả cánh đồng ngả màu vàng ươm.

c) Vì trời mưa ngày càng to hơn nên nuóc sông càng lúc càng dâng cao.

4. Vận dụng

Viết câu ghép có sử dụng các cách nối 2 vế trong câu?

Gợi ý:

Hoa cà màu tím, hoa cải màu vàng. Những chú chim lao xuống vườn rau để tìm sâu. Khung cảnh bình minh thật dễ chịu. Mới đó thôi, mọi cảnh vật đang chìm trong bóng tối mà nhoằng một cái, một vườn rau xanh đã hiện ra trước mắt.