Giáo án điện tử Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 4: Từ đa nghĩa

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG NGÀY HÔM NAY!

Cả lớp cùng nhau hát theo bài hát dưới đây:

KHỞI ĐỘNG

BÀI 4

LUYỆN TỪ VÀ CÂU:

TỪ ĐA NGHĨA

NỘI DUNG BÀI HỌC

Hoạt động 1:

Nhận xét

Hoạt động 2:

Rút ra bài học

Hoạt động 3:

Thực hành

HOẠT ĐỘNG 1:

NHẬN XÉT

Nhiệm vụ 1: Tìm nghĩa phù hợp với bộ phận câu in đậm

Các nhóm (3 – 4 HS) thảo luận với nhau và làm việc trên phiếu nhóm để hoàn thành Bài tập 1: Tìm nghĩa ở phía bên phải phù hợp với các từ in đậm trong các đoạn thơ, đoạn văn ở phía bên trái.

Hoạt động nhóm

a) Chiếc compa bố vẽ

Có chân đứng, chân quay.

Cái kiếng đun hằng ngày

Ba chân xòe trong lửa.

Chẳng bao giờ đi cả

Là chiếc bàn bốn chân.

VŨ QUẦN PHƯƠNG

b) Bàn chân của bé

Đi dép đẹp thêm ra

Dép cũng vui lắm

Theo chân đi khắp nhà.

(PHẠM HỔ)

c) Nổi tiếng nhất trong Quần thể di tích lịch sử – văn hoá núi Bà Đen (Tây Ninh) là chùa Bà. Từ chân núi, bạn sẽ có hơn một giờ trải nghiệm lí thú theo con đuông 1500 bậc, vòng quanh những tảng đá, cây rừng um tùm hai bên để lên thăm ngôi chùa nằm ở độ cao hơn 200 mét này.

Theo Sổ tay du lịch Tây Ninh

(1) Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hoặc động vật, dùng để đi đứng.

(2) Phần dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bắm chặt vào mặt nền.

(3) Bộ phận dưới cùng của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác.

a. Chân com-pa (chân đứng, chân quay), chân kiềng, chân bàn.

CÂU TRẢ LỜI

3. Bộ phận dưới cùng của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác.

b. Chân của người (bàn chân của bé, chân đi khắp nhà).

1. Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hoặc động vật, dùng để đi, đứng.

c. Chân núi.

2. Phần dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền.

Nhiệm vụ 2: So sánh nghĩa

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Các nhóm (3 – 4 HS) thảo luận với nhau và làm việc trên phiếu nhóm để hoàn thành Bài tập 2: Ba nghĩa trên của từ “chân” có những điểm nào giống nhau và khác nhau?

CÂU TRẢ LỜI

HOẠT ĐỘNG 2:

RÚT RA BÀI HỌC

Từ đa nghĩa là từ nhiều nghĩa, trong đó có một nghĩa góc và một (hay một số) nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ đa nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.

BÀI HỌC

HOẠT ĐỘNG 3:

THỰC HÀNH

Bài tập 1: Trong những câu nào dưới đây, các từ mặt, xanh, chạy mang nghĩa gốc? Trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?

a) Mặt

– Một buổi sáng, chúng tôi đến chỗ bác Tâm – mẹ của Thu – làm việc... Bác đội mũ, khăn trùm gần kín mặt, chỉ để hở mỗi cái mũi và đôi mắt.

Theo NGUYỄN THỊ XUYẾN

– Tôi và Thu ngắm mãi không biết chán những miếng và trên mặt đường.

Theo NGUYỄN THỊ XUYẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm trạng ngữ trong các câu

Nhiệm vụ 1: Tìm trạng ngữ trong các câu

Bài tập 1: Trong những câu nào dưới đây, các từ mặt, xanh, chạy mang nghĩa gốc? Trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?

b) Xanh

– Hoa càng đỏ, lá càng xanh.

Theo XUÂN DIỆU

– Chấm ước ao có một mái tóc cho thật dài, thật xanh. Nhưng tóc Chấm từ thuở bé cứ đỏ quạch và không sao dài được.

Theo ĐÀO VŨ

Bài tập 1: Trong những câu nào dưới đây, các từ mặt, xanh, chạy mang nghĩa gốc? Trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?

c) Chạy

– Xa xa, mấy chiếc thuyền đang chạy ra khơi, cánh buồm lòng vút cong thon thả.

Theo BÙI HIỂN

– Sáng sớm hôm ấy, Mây dậy sớm hơn mọi ngày. Không kịp chải đầu, rửa mặt, em chạy vội ra phía bờ sông.

KIM VIÊN

Nhiệm vụ 1: Tìm trạng ngữ trong các câu

CÂU TRẢ LỜI

a) Mặt

“Bác đội mũ, khăn trùm gần kín mặt,…”: nghĩa gốc (“mặt” ở câu này mang nghĩa ban đầu).

“…những miếng vá trên mặt đường.”: nghĩa chuyển (“mặt” ở câu này là nghĩa biến đổi từ nghĩa gốc - mặt người).

CÂU TRẢ LỜI

b) Xanh

--------------- Còn tiếp ---------------