Giáo án powerpoint dạy thêm ngữ văn 8 kết nối tri thức

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Suy nghĩ và trả lời câu hỏi sau:

• Trình bày những hiểu biết sơ lược nhất của em về tác giả Nguyễn Khuyến?

ÔN TẬP BÀI 2: VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN

Văn bản 1: THU ĐIẾU

(MÙA THU CÂU CÁ)

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Thơ Đường luật và thể thơ thất ngôn bát cú

Dựa vào nội dung đã đọc và thảo luận, em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày hiểu biết của em về thơ Đường luật và thể thơ thất ngôn bát cú?
• Trình bày hiểu biết về tác giả tác phẩm Thu điếu?

1. Khái niệm

• Thơ đường luật: hay còn gọi là thơ cận thể hay thơ cách luật.
• Là một loại thơ làm theo luật thơ được đặt ra từ thời nhà Đường:

3 loại

Thơ bát cú

Mỗi bài 8 câu

Thơ tứ tuyệt

Mỗi bài 4 câu

Thơ bài luật

Dạng kéo dài

• Ngôn ngữ thơ đường luật rất cô đọng, hàm súc.
• Bút pháp tả cảnh thiên về gợi và ngụ tình.
• Ý thơ gắn với mối liên hệ giữa tình và cảnh, tĩnh và động, thời gian và không gian, quá khứ và hiện tại, hữu hạn và vô hạn….
• Thơ thất ngôn bát cú:
• Gồm có bốn cặp câu thơ tương ứng 4 vế: đề - thực – luận – kết.
• (Ví dụ về một số tác phẩm viết theo thể thơ Thất ngôn bát cú)

Về bố cục:

Hai câu đề: Triển khai ý ẩn chứa trong nhan đề

Hai câu thức: Giải thích rõ các khía cạnh chính của đối tượng được

miêu tả bàn luận

Hai câu luận: Luận giải phát triển, mở rộng suy nghĩ về đối tượng

Hai câu kết: Thâu tóm tinh thần toàn bài và có thể mở ra những ý tưởng, liên tưởng mới.

• Về niêm và luật bằng trắc:

Bài thơ sắp xếp thanh bằng trắc trong từng câu và cả bài theo quy định chặt chẽ để tạo sự phong phú cho điệu thơ.

+ Về niêm: hai cặp câu liền nhau được dính theo nguyên tắc chữ thứ 2 của câu 2 và câu 3, câu 4, câu 5, câu 6 và câu 7, câu 1 và câu 8 phải cùng thanh.

+ Về vần nhịp: Bài thơ thất ngôn bát cú chỉ gieo một vần và gieo vần bằng.

+ Về đối: bài thơ thất ngôn bát cú chủ yếu đối ở hai câu thực và hai câu luận, cũng có bài chỉ đối ở một liên hoặc ở ba, bốn liên.

2. Đọc văn bản
3. Tác giả

• Quê quán: Xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
• Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo.
• 1864 – 1871: Đỗ đầu hết cả ba kì thi nên được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
• Là người tài năng cốt cách thanh cao và tấm lòng yêu nước thương dân.
• Để lại 800 bài thơ cả chữ Hán và chữ Nôm, thơ văn, câu đối.

Nội dung sáng tác:

Thể hiện tình yêu quê hương đất nước, gia đình bạn bè.

Phản ánh cuộc sống của những con người cực khổ, thuần hậu, chất phác.

Châm biến đả kích thực dân xâm lược và tầng lớp thống trị.

Bộc lộ tấm lòng ưu ái đối với dân với nước

1. Tác phẩm

• Tác phẩm Thu điếu nằm trong chùm thơ mùa thu gồm có ba bài của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
• Thể thơ: Thất ngôn bát cú đường luật
• Chủ đề: Bài thơ bày tỏ tình yêu thiên nhiên, đất nước và tâm trạng của tác giả trước thời thế.

1. NHẮC LẠI KIẾN THỨC

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

• Bức tranh thiên nhiên mùa thu Bắc Bộ được tái hiện ở những không gian nào? Nhận xét về trình tự miêu tả những không gian đó?
• Để nói về vẻ đẹp điển hình của mùa thu vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, tác giả đã dùng những từ ngữ miêu tả hình dáng, màu sắc, âm thanh ra sao? Hãy chỉ ra nét đặc sắc về cách dùng từ ngữ của Nguyễn Khuyến?

1. Bức tranh thiên nhiên mùa thu Bắc Bộ
2. Hai câu đề

Khung cảnh

Ao thu

Chiếc thuyền câu

Những hình ảnh vô cùng bình dị, gần gũi và thân thuộc với quê hương

Không gian

Không gian mùa thu

mở ra bát ngát

Mùa thu hẹp trên:

Một ao thu + Một chiếc thuyền câu bé

Số từ “một” + tính từ “bé tẻo teo”

Sự mênh mông của không gian và sự cô quanh của đất trời vào thu

“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo”

Điểm nhìn đi từ cái bao quát đến cận cảnh

Hệ thống từ láy

Kết luận

1. Hai câu đề

Cảnh thu hiện lên vô cùng quen thuộc đối với làng quê Bắc Bộ nhưng lại đìu hiu, vắng, lạnh và cái lạnh dường như thấm vào cả không gian. Phải chăng cái lạnh của không gian cũng chính là cái lạnh của lòng người?

1. Bức tranh thiên nhiên mùa thu Bắc Bộ
2. Hai câu thực

“Sóng biếc theo làn hơi gợn tí

Lá vàng trong gió khẽ đưa vèo”

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí

Lá vàng trong gió khẽ đưa vèo”

Sắc màu: Màu xanh

biếc của sóng nước và sắc vàng của lá

• Gió thu thoáng nhẹ,
• Sóng gợn nhẹ nhàng
• Lá vàng trong gió bay khẽ khàng
• Phác họa mùa thu với những màu sắc hài hòa không gian tĩnh lặng với những cử động nhưng vẫn im lìm, mỏng manh và nhỏ nhẹ.
• Nghệ thuật lấy động tả tĩnh để nhấn mạnh sự tĩnh lặng của thiên nhiên mùa thu