Giáo án và PPT Địa lí 10 cánh diều Bài 11: Nước biển và đại dương

BÀI 11: NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Hướng chảy của các dòng biển nóng trong đại Dương thế giới là?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

 Hoạt động 1. Một số tính chất của nước biển và đại dương

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Theo em. Một số tính chất của nước biển và đại dương là?

Sản phẩm dự kiến:

- Độ muối: Trong nước biển và đại dương có muối

+ Độ muối của nước biển thay đổi theo không gian. 

+ Độ muối không giống nhau giữa các biển và đại dương.

+ Nguyên nhân: do lượng mưa, lượng bốc hơi và lượng nước ngọt từ các sông do ra.

- Nhiệt độ nước biển và đại dương thay đổi theo thời gian (mùa) và không gian (theo vĩ độ và theo độ sâu).

+ Nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự thay đổi nhiệt độ của nước biển và đại dương: 

• Thay đổi theo mùa là do chế độ gió, 

• Thay đổi theo vĩ độ do phụ thuộc vào góc nhập xạ của bức xạ mặt trời.

Thay đổi theo chiều sâu do phụ thuộc vào mức độ hấp thụ bức xạ mặt trời. Lớp nước ở trên mặt biển, đại dương có nhiệt độ cao, cảng xuống sâu nhiệt độ càng giảm. Tuy nhiên, từ độ sâu trên 3.000 m, nhiệt độ nước biển và đại dương ít thay đổi.

Hoạt động 2. Sóng biển, thuỷ triều, dòng biển

GV đưa ra câu hỏi: Theo em. Sóng hình thành do?

Sản phẩm dự kiến:

a. Sóng biển

- Sóng biển là sự dao động tại chỗ của nước biển theo chiều thẳng đứng.

- Sóng hình thành do gió nhưng cũng có thể do động đất và núi lửa. Gió làm cho nước không đứng yên tại chỗ mà dao động theo chiều thẳng đứng. Khi có động đất và núi lửa làm cho nước bị dao động, nhưng dao động này rất mạnh, thường tạo ra sóng thần.

b. Thuỷ triều

- Thuỷ triều là sự dao động của mực nước biển, đại dương trong một ngày do lực hấp dẫn của Mặt Trăng, Mặt Trời và lực li tâm khi Trái Đất tự quay quanh trục. 

- Dao động thuỷ triều đạt giá trị lớn nhất khi Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất cùng nằm trên một đường thẳng (ngày trăng tròn hoặc không trăng) và nhỏ nhất khi Mặt Trăng, Mặt Trời tạo với Trái Đất một góc vuông (ngày trăng khuyết).

C. Dòng biển

- Chuyển động của dòng biển tạo thành những vòng tuần hoàn trên các đại dương và biểu hiện rõ rệt trong khoảng vĩ độ nhiệt đới, ôn đới ở hai bán cầu.

+ Hai bên xích đạo, các dòng biển chảy từ phía đông về phía tây, khi gặp bờ đông các lục địa, bị chuyển hướng về phía bắc (ở bán cầu Bắc), phía nam (ở bán cầu Nam) và tạo thành dòng biển nóng trên cả hai bán cầu. 

+ Ở khoảng vĩ độ 30 – 40° trên cả hai bán cầu, các dòng biển chảy về phía đông, khi gặp bờ tây các lục địa, bị đổi hướng về phía nam (ở bán cầu Bắc), phía bắc (ở bán cầu Nam) và tạo thành dòng biển lạnh ở khu vực xích đạo. 

………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Sức hút của Mặt Trăng, Mặt Trời cùng hướng với nhau sẽ làm cho thuỷ triều

• A. trung bình.
• B. bình thường.
• C. lớn nhất.
• D. thấp nhất.

Câu 2: Trên đại Dương, các dòng biển nóng thường phát sinh ở khu vực nào sau đây?

• A. Vùng cực.
• B. Vĩ độ 30°- 40°.
• C. Chí tuyến.
• D. Xích đạo.

Câu 3: Ở vĩ độ thấp, hướng chảy của các vòng hoàn lưu ở bán câu Bắc là

• A. ngược chiều kim đồng hồ.
• B. theo chiều kim đồng hồ.
• C. từ tây sang đông.
• D. từ đông sang tây.

Câu 4: Dao động của thuỷ triều nhỏ nhất khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất ở vị trí như thế nào?

• A. Đối xứng.
• B. Vuông góc.
• C. Vòng cung.
• D. Thẳng hàng.

Câu 5: Ở vùng chí tuyến, bờ Đông của lục địa có mưa nhiều chủ yếu là do hoạt động của yếu tố nào?

• A. Áp cao.
• B. Dòng biển.
• C. Gió mùa.
• D. Tín phong.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Thủy triều là?

Câu 2: Hình thức dao động của sóng biển là theo chiều nào?