Giáo án và PPT Địa lí 10 cánh diều Bài 29: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên

BÀI 29: MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Loại tài nguyên nàothuộc nhóm tài nguyên không thể tái tạo?

 HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Môi trường

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Vai trò của ngành công nghiệp là?

Sản phẩm dự kiến:

- Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người, sinh vật và tự nhiên

- Thành phần:

Môi trường tự nhiên liên quan tới sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người, hay nói cách khác, loài người muốn tồn tại và phát triển được phải có môi trường tự nhiên. 

+ Môi trường xã hội thể hiện rõ vị trí của con người, là tổng hoà các mối quan hệ. Mối quan hệ giữa con người với con người trong sản xuất, giao tiếp,... đã quyết định thái độ của con người với tự nhiên. 

+ Môi trường nhân tạo do con người tạo nên, phục vụ cho chính các hoạt động của con người như: nhà cửa, đường sá, công viên, trường học,...

- Đặc điểm:

+ Môi trường có quan hệ mật thiết và tác động qua lại với con người. 

+ Môi trường có thể tác động và ảnh hưởng đến con người.

- Vai trò:

+ Tạo ra không gian sống cho con người và sinh vật.

+ Chứa đựng và cung cấp các nguồn tài nguyên thiên nhiên cần thiết cho hoạt động sản xuất và đời sống con người.

+ Chứa đựng, cân bằng và phân huỷ các chất thải do con người tạo ra.

+ Lưu giữ và cung cấp thông tin, nhờ đó con người có thể hiểu biết được quá khử và dự đoán được tương lai cho chính mình.

Hoạt động 2: Tài nguyên thiên nhiên

GV đưa ra câu hỏi:Đặc điểm của  tài nguyên thiên nhiên là?

Sản phẩm dự kiến:

- Tài nguyên thiên nhiên bao gồm tất cả các dạng vật chất tồn tại khách quan trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng phục vụ cuộc sống cá nhân và sự phát triển của xã hội loài người.

- Đặc điểm:

+ Phân bố không đồng đều theo không gian lãnh thổ.

+ Phần lớn các nguồn tài nguyên thiên nhiên có giá trị kinh tế được hình thành qua quá trình phát triển lâu dài của tự nhiên và lịch sử.

+ Tài nguyên thiên nhiên trên Trái Đất rất phong phú, đa dạng nhưng có giới hạn nhất định. Nhiều loại tài nguyên đang bị cạn kiệt, nhất là tài nguyên khoáng sản, trong khi nhu cầu cho sự phát triển kinh tế không ngừng tăng lên.

- Vai trò:

+ Tài nguyên thiên nhiên là nguồn lực cơ bản để phát triển kinh tế – xã hội. Không có tài nguyên thiên nhiên thì không thể có hoạt động sản xuất và xã hội loài người không thể tồn tại, phát triển. Tài nguyên thiên nhiên là cơ sở để phát triển nông nghiệp, công nghiệp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế,...

+ Tài nguyên thiên nhiên là tiền đề quan trọng cho tích luỹ, tăng trưởng và phát triển kinh tế – xã hội. Nhiều nước đang phát triển đã khai thác tài nguyên thiên nhiên cho xuất khẩu để có vốn tích luỹ ban đầu cho quá trình công nghiệp hoá, xây dựng cơ sở hạ tầng và cơ sở kinh tế.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Phát biểu nào sau đây không đúng về vai trò của môi trường đối với con người?

• A. Là điều kiện thường xuyên và cần thiết của loài người.
• B. Là nguyên nhân quyết định sự phát triển của loài người.
• C. Là không gian sống của con người và nguồn tài nguyên.
• D. Là cơ sở vật chất của sự tồn tại xã hội của loài người.

Câu 2: Tài nguyên thiên nhiên có đặc điểm nào sau đây?

• A. Phong phú và đa dạng, có giá trị sử dụng vô hạn.
• B. Tài nguyên có giá trị kinh tế cao hình thành lâu dài.
• C. Tất cả các tài nguyên đã được con người khai thác.
• D. Phân bố khá đồng đều ở các nước, vùng, khu vực.

Câu 3: Loại tài nguyên nào sau đây thuộc nhóm tài nguyên có thể tái tạo?

• A. Sắt.
• B. Gió.
• C. Nước.
• D. Đồng.

Câu 4: Đối với sự phát triển của xã hội loài người, môi trường tự nhiên là nhân tố như thế nào?

• A. Không có tác động gì.
• B. Có vai trò quan trọng.
• C. Có vai trò quyết định.
• D. Tác động không đáng kể.

Câu 5: Phát biểu nào sau đây không đúng với tài nguyên thiên nhiên?

• A. Là các vật chất tự nhiên được con người sử dụng hoặc có thể sử dụng.
• B. Số lượng tài nguyên được bổ sung không ngừng trong lịch sử phát triển.
• C. Nhiều tài nguyên do khai thác quá mức dẫn đến ngày càng bị cạn kiệt.
• D. Phân bố đều khắp ở tất cả các quốc gia, các vùng lãnh thổ trên thế giới.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Loại tài nguyên nào thuộc nhóm tài nguyên thiên nhiên vô hạn?

Câu 2: Biện pháp quan trọng nhất để tránh nguy cơ cạn kiệt của tài nguyên khoáng sản là