Giáo án và PPT Địa lí 12 kết nối bài 10: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế

BÀI 10. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Cơ cấu kinh tế nước ta chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế thế giới. Cơ cấu kinh tế nước ta có sự chuyển dịch như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Ý NGHĨA CỦA SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Theo em, chuyển dịch cơ cấu kinh tế có ý nghĩa gì đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước?

Sản phẩm dự kiến:

- Phát huy các lợi thế so sánh, khai thác và sử dụng hợp lí các nguồn lực của đất nước, tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng hiệu quả hơn.

- Tăng cường cập nhật, áp dụng khoa học – công nghệ, tạo nên các phương thức quản lí mới, hiện đại. Qua đó, nâng cao trình độ lao động, tăng năng suất và hiệu quả lao động, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của dân cư.

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Tạo ra năng lực sản xuất hàng hoá với khối lượng lớn, chất lượng cao, tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu, tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, góp phần đẩy nhanh quá trình hội nhập với khu vực và thế giới.

II. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

Hoạt động 1. Chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình gì? Phân tích vai trò và đặc điểm?

Sản phẩm dự kiến:

- Khu vực công nghiệp và dịch vụ có vai trò quan trọng và tỉ trọng ngày càng tăng trong cơ cấu kinh tế. Từ đó, cơ cấu lao động cũng được chuyển dịch theo hướng gia tăng lực lượng lao động có kĩ thuật và trình độ cao hơn.

- Cùng với chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế là sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ, hướng đến khai thác tốt hơn nguồn lực của đất nước, của các địa phương, đồng thời tăng cường mối liên kết giữa các ngành, giữa các địa phương và với quốc tế.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá không chỉ đạt được mục tiêu tăng trưởng mà còn hướng đến sự phát triển bền vững.

Hoạt động 2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ là quá trình gì? Phân tích vai trò và đặc điểm?

Sản phẩm dự kiến:

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành:

+ Cơ cấu kinh tế theo ngành có sự chuyển dịch theo hướng: giảm tỉ trọng nhóm ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản; tăng tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp và xây dựng, dịch vụ. Công nghiệp trở thành động lực chính trong tăng trưởng kinh tế của đất nước.

+ Trong mỗi nhóm ngành đang chuyển dịch cơ cấu theo hướng tăng tỉ trọng các ngành có hiệu quả kinh tế và hàm lượng khoa học – công nghệ cao, giảm tỉ trọng của các ngành có hiệu quả kinh tế thấp, sử dụng nhiều tài nguyên và lao động.

- Chuyển dịch theo thành phần kinh tế: Cơ cấu kinh tế theo thành phần kinh tế của nước ta có sự chuyển dịch theo hướng giảm tỉ trọng của kinh tế Nhà nước, tăng tỉ trọng của kinh tế ngoài Nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ:

+ Trên phạm vi cả nước, đã hình thành 6 vùng kinh tế - xã hội (theo Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội khoá XV). Các hình thức lãnh thổ khác như khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, hành lang kinh tế,... được hình thành ở nhiều địa phương, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước.

+ Các ngành kinh tế cũng có sự chuyển dịch theo hướng khai thác lãnh thổ có hiệu quả hơn.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1:  Khu vực công nghiệp và dịch vụ có vai trò và tỉ trọng ngày càng

A. tăng.

B. giảm.

C. giảm mạnh.

D. tăng mạnh.

Câu 2: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là

A. sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế và khu vực.

B. sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế và ngành.

C. sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế và địa điểm.

D. sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế và lãnh thổ.

Câu 3: Năm 2021, thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm chiếm

A. 8,5%

B. 8,6%

C. 8,7%

D. 8,8%

Câu 4: Sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế là kết quả của

A. Đường lối phát triển kinh tế hai thành phần.

B. Đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần.

C. Đường lối phát triển kinh tế một thành phần.

D. Đường lối phát triển kinh tế ít thành phần.

Câu 5: Thành phần kinh tế ngoài Nhà nước có vai trò

A. Thành phần phát huy nguồn lực lao động.

B. Thành phần phát huy nguồn lực doanh nghiệp.

C. Thành phần phát huy nguồn lực công ty.

D. Thành phần phát huy nguồn lực nhân dân.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Trong chuyển dịch cơ cấu phân theo ngành kinh tế, có tỉ trọng giảm nhưng vẫn luôn giữ vai trò chủ đạo là gì?

• Xu hướng chuyển dịch trong nội bộ ngành ở khu vực I ( nông – lâm – ngư nghiệp) của nước ta là gì?

• Đánh giá vai trò của các thành phần kinh tế trong nền kinh tế nước ta hiện nay?

• Chứng minh sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta?

• Giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta?