Giáo án và PPT Địa lí 12 kết nối bài 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

BÀI 1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Việt Nam có vị trí địa lí đặc biệt. Lãnh thổ Việt Nam là một khối thống nhất và toàn vẹn, bao gồm vùng đất, vùng biển, vùng trời. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ có ảnh hưởng như thế nào đến tự nhiên, kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của nước ta?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ

Hoạt động 1. Vị trí địa lí

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy xác định và nêu đặc điểm vị trí địa lí của Việt Nam?

Sản phẩm dự kiến:

- Việt Nam nằm trên bán đảo Đông Dương, gần trung tâm của khu vực Đông Nam Á. Trên đất liền, nước ta tiếp giáp với Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia và có chung Biển Đông với nhiều quốc gia. Việt Nam nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc và thuộc khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa châu Á. 

- Lãnh thổ Việt Nam tiếp giáp với Biển Đông thông ra Thái Bình Dương, gần nơi giao nhau của các vành đai sinh khoáng lớn là Thái Bình Dương và Địa Trung Hải, trên đường di lưu của các loài sinh vật. 

- Việt Nam nằm trên ngã tư đường hàng hải và hàng không quốc tế nối liền châu Á. với châu Đại Dương, Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương; trong khu vực kinh tế phát triển năng động bậc nhất trên thế giới.

Hoạt động 2. Phạm vi lãnh thổ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày đặc điểm phạm vi lãnh thổ Việt Nam?

Sản phẩm dự kiến:

Bao gồm vùng đất, vùng biển và vùng trời:

- Vùng đất là toàn bộ phần đất liền được xác định trong phạm vi đường biên giới của nước ta với các nước láng giềng và phần đất nổi của đảo trên Biển Đông, với tổng diện tích các đơn vị hành chính hơn 331 nghìn km².

- Vùng biển Việt Nam có diện tích khoảng 1 triệu km², bao gồm: nội thuỷ, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. 

- Vùng trời Vùng trời Việt Nam là khoảng không gian bao trùm lên lãnh thổ nước ta.

II. ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG.

Hoạt động 1. Ảnh hưởng đến tự nhiên

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đến tự nhiên của nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

- Nước ta có sắc thái chung của thiên nhiên vùng nhiệt đới ẩm gió mùa. 

- Thiên nhiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển, các hệ sinh thái rừng thường xanh chiếm ưu thế. 

- Tài nguyên khoáng sản khá phong phú, đa dạng. 

- Nước ta là nơi hội tụ của nhiều luồng sinh vật nên thành phần loài sinh vật nước ta rất phong phú. 

- Thiên nhiên của nước ta có sự phân hoá đa dạng, khác nhau giữa miền Bắc với miền Nam; giữa miền núi với đồng bằng,... hình thành các miền địa lí tự nhiên khác nhau. 

- Nước ta nằm trong vùng có nhiều thiên tai như bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, hạn hán,...

Hoạt động 2. Ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ đến kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

*Ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội:

- Tạo điều kiện cho Việt Nam hội nhập, giao lưu thuận lợi với các nước trong khu vực và xã hội trên thế giới, thúc đẩy mở cửa và thu hút vốn đầu tư của nước ngoài. 

- Các nước trong khu vực Đông Nam Á có nhiều nét tương đồng về lịch sử, văn hoá - xã hội và mối giao lưu lâu đời, tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta chung sống hoà bình, hợp tác hữu nghị và cùng phát triển. 

*Ảnh hưởng đến anh ninh – quốc phòng: 

Nước ta có vị trí đặc biệt quan trọng, ở khu vực kinh tế năng động và nhạy cảm về chính quốc phòng trị trên thế giới. Đặc biệt, Biển Đông đối với nước ta là một hướng chiến lược quan trọng trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1:  Vùng đất là gì?

A. Toàn bộ phần đất núi được xác định trong phạm vi đường biên giới của nước ta với các nước láng giềng và phần đất nổi của hàng nghìn hòn đảo trên Biển Đông.

B. Toàn bộ phần đất liền được không được xác định trong phạm vi đường biên giới của nước ta với các nước láng giềng và phần đất nổi của hàng nghìn hòn đảo trên Biển Đông.

C. Toàn bộ phần đất liền được xác định trong phạm vi đường biên giới của nước ta với các nước láng giềng và phần đất nổi của hàng nghìn hòn đảo trên Biển Đông.

D. Toàn bộ phần đất núi không được xác định trong phạm vi đường biên giới của nước ta với các nước láng giềng và phần đất nổi của hàng nghìn hòn đảo trên Biển Đông.

Câu 2: Vùng biển nước ta có diện tích khoảng?

A. 1,1 triệu km²

B. 1 triệu km²

C. 1,2 triệu km²

D. 1,3 triệu km²

Câu 3: Phạm vi lãnh thổ nước ta gồm có mấy vùng?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 4: Vùng biển nước ta tiếp giáp với các nước bao gồm:

A. Trung Quốc, Phi-líp-pin, Mi-an-ma, Bru-nây, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Cam-pu-chia và Thái Lan.

B. Trung Quốc, Phi-líp-pin, Ma-lai-xi-a, Đông-ti-mo, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Cam-pu-chia và Thái Lan.

C. Trung Quốc, Phi-líp-pin, Ma-lai-xi-a, Bru-nây, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Cam-pu-chia và Thái Lan.

D. Trung Quốc, Phi-líp-pin, Ma-lai-xi-a, Bru-nây, In-đô-nê-xi-a, Lào, Cam-pu-chia và Thái Lan.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Vùng đặc quyền kinh tế là vùng biển tiếp liền và nằm ngoài lãnh hải Việt Nam, hợp với lãnh hải thành một vùng biển có chiều rộng?

• Vì sao nước ta có sắc thái chung của thiên nhiên vùng nhiệt đới ẩm gió mùa?