Giáo án và PPT Hoá học 10 cánh diều Bài 16: Tốc độ phản ứng hoá học

BÀI 15. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- Trong cuộc sống hằng ngày, xung quanh chúng ta có rất nhiều phản ứng hóa học xảy ra, có những phản ứng xảy ra rất nhanh khi các chất tiếp xúc với nhau như: phản ứng đốt cháy, phản ứng nổ, hay như chúng ta thả viên kẽm vào dd HCl. Ngược lại có những phản ứng xảy ra rất chậm như phản ứng lên men rượu, phản ứng chiếc đinh sắt để lâu ngoài không khí mới bị gỉ…. Để đánh giá mức độ nhanh chậm của phản ứng người ta đưa ra khái niệm gì? 

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử

- Hãy cho biết tốc độ phản ứng hóa học là gì?

- Tính tốc độ phản ứng trung bình của phản ứng?

Sản phẩm dự kiến:

- Tốc độ của phản ứng hóa học là đại lượng đặc trưng cho sự thay đổi nồng độ của chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một đơn vị thời gian.

- Xét phản ứng: 

  aA + bB → mM +   nN

- Tốc độ phản ứng được tính theo các chất như sau: 

 = ===

Trong đó:; lần lượt là biến thiên của nồng độ và thời gian tương ứng. C₁, C₂ là nồng độ của một chất tại thời điểm t₁, t₂

Hoạt động 2: Tìm hiểu về định luật tác dụng khối lượng

- Phát biểu định luật tác dụng khối lượng.

Sản phẩm dự kiến:

- Định luật tác dụng khối lượng: Tốc độ phản ứng tỉ lệ thuận với tích nồng độ của các chất tham gia với số mũ thích hợp. 

Hoạt động 3: Tìm hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng và hệ số nhiệt độ VAN’T HOFF (ɣ)

- Hãy cho biết ảnh hưởng của nồng độ đến phản ứng hóa học

- Tại sao ở nơi đông người trong một không gian kín ta cảm thấy khó thở?

- Áp suất có ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ phản ứng hóa học?

- Có mấy yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học? Là những yếu tố nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Ảnh hưởng: Khi tăng nồng độ của các chất ban đầu trong một đơn vị thể tích ta thấy tốc độ phản ứng tăng nhanh hơn. Vì các phân tử sẽ nhiều hơn dẫn đến số lượng va chạm giữa chúng tăng lên. Kéo theo tốc độ tăng nên khi nồng độ các chất tăng.

- Ở nơi đông người trong một không gian kín ta cảm thấy khó thở vì càng đông người càng lấy nhiều lượng Oxygen trong không khí hơn.

- Áp suất của các chất càng tăng tốc dộ phản ứng càng tăng. Với các chất khí, nồng độ tỉ lệ với áp suất. Do vậy khi tăng áp suất đồng nghĩa với việc tăng nồng độ từ đó làm tăng áp suất của phản ứng.

- Có 5 yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học. Đó là: nồng độ, áp suất, diện tích tiếp xúc, nhiệt độ và chất xúc tác

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Nồi áp suất dùng để ninh hầm thức ăn có thể làm nóng nước tới nhiệt độ 120⁰C so với 100 khi dùng nối thường. Trong quá trình hầm xương diễn ra nhiều phản ứng hóa học, ví dụ quá trình biến đổi các protein, chẳng hạn như thủy phân một phần collagen thành gelatin. Hãy cho biết tốc độ của phản ứng thủy phân một phần collagen thành gelatin thay đổi như thế nào khi sử dụng nồi áp suất thay cho nồi thường?

A. Không thay đổi.                   B. Giảm ít nhất 4 lần.

C. Ít nhất tăng 4 lần.                            D. Ít nhất giảm 16 lần.

Câu 2: Cho phản ứng: 2NO + O_2­ → NO₂. Nhiệt độ không đổi, nếu áp suất của hệ tăng lên 3 lần thì tốc độ phản ứng tăng?

A. 3 lần                                               B. 9 lần

C. 27 lần                                               D. 91 lần.

Câu 3: Cho cân bằng hoá học sau: 2SO₂ (k) + O₂ (k) ⇄ 2SO₃ (k); ΔH < 0.

Cho các biện pháp: (1) tăng nhiệt độ, (2) tăng áp suất chung của hệ phản ứng, (3) hạ nhiệt độ, (4) dùng thêm chất xúc tác V₂O₅, (5) giảm nồng độ SO₃, (6) giảm áp suất chung của hệ phản ứng. Những biện pháp nào làm cân bằng trên chuyển dịch theo chiều thuận?

1. (1), (2), (4), (5).      
2. (2), (3), (5).    
3. (2), (3), (4), (6).      

D. (1), (2), (4).

Câu 4: Cho phản ứng:  2X(g) + Y(g) → Z(g) + T(g). Nếu áp suất của hệ tăng 3 lần thì tốc độ phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu lần?

A. Tốc độ tăng lên 3 lần.

B. Tốc độ giảm đi 27 lần.

C. Tốc độ giảm đi 3 lần.

D. Tốc độ tăng lên 27 lần.

Câu 5: Cho phản ứng:2 SO₂ + O_{2 =>} 2SO₃. Tốc độ phản ứng thuận tăng lên 4 lần khi

A. Tăng nồng độ SO₂ lên 2 lần.

B. Tăng nồng độ O₂ lên 2 lần.

C. Tăng nồng độ SO₂ lên 4 lần.

D. Tăng nồng độ SO₂ và O₂ lên 2 lần.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.