Giáo án và PPT Hoá học 10 cánh diều Bài 17: Nguyên tố và đơn chất halogen

BÀI 17. NGUYÊN TỐ VÀ ĐƠN CHẤT HALOGEN

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời các câu hỏi trong SGK: Vì sao nước chlorine được sử dụng phổ biến để khử trùng, sát khuẩn?

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Giới thiệu về nguyên tố nhóm VIIA

- Nhóm VIIA gồm những nguyên tố nào?

- Trình bày đặc điểm cấu tạo nguyên tử của nhóm Halogen. 

- Khi liên kết với kim loại thì nguyên tử halogen nhường hay nhận electron?

- Hãy cho biết trạng thái tồn tại tự nhiên của các nguyên tố halogen?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhóm VIIA gồm những nguyên tố: Fluorine, Chlorine, Bromine, Iodine 

- Đặc điểm cấu tạo: Nguyên tử halogen có 7 electron ở lớp ngoài cùng, dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền cùng khí hiếm gần nhất.

- Khi nguyên tử halogen liên kết với kim loại => Khi đó kim loại sẽ nhường electron và nguyên tử halogen sẽ nhận 1 electron để trở thành ion mang điện tích âm

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đơn chất halogen- Xu hướng biến đổi tính chất vật lí

- Trình bày xu hướng biến đổi một số tính chất vật lý.

- Astatine tồn tại ở trạng thái nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Xu hướng biến đổi một số tính chất vật lý:

+ Trạng thái: từ khí ® lỏng® rắn . Do xu hướng tăng khối lượng phân tử và sự tương tác giữa các phân tử.

+ Màu sắc: đậm dần.

+ Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi tăng dần. Do tương tác van der Walls và sự tăng khối lượng phân tử

- Astatine tồn tại ở thể rắn trong điều kiện thường. 

Hoạt động 3: Tìm hiểu về đơn chất halogen- Xu hướng tạo liên kết trong các phản ứng hóa học

- Có mấy xu hướng tạo liên kết trong các phản ứng hóa học? Là những xu hướng nào?

- GV đặt câu hỏi: Để hình thành phân tử phosphorus trichloride (PCl₃) thì mỗi nguyên tử chlorine và phosphorus đã góp chung bao nhiêu electron hóa trị? Viết công thức Lewis của phân tử

Sản phẩm dự kiến:

- Có 2 xu hướng tạo liên kết trong các phản ứng hóa học đó là: 

+ Xu hướng thứ nhất: Nhận thêm 1 electron từ nguyên tử khác.

+ Xu hướng thứ hai: Góp chung electron hóa trị với nguyên tử khác.

- Trong phân tử phosphorus trichloride gồm 2 nguyên tố: P và Cl

   + Nguyên tử P có 5 electron ở lớp ngoài cùng => Góp chung 3 electron độc thân để hình thành 3 liên kết cộng hóa trị

   + Nguyên tử Cl có 7 electron ở lớp ngoài cùng => 3 nguyên tử Cl, mỗi nguyên tử góp chung 1 electron độc thân để hình thành 3 liên kết cộng hóa trị với P.

=> Khi đó, quanh P và Cl đều có 8 electron như khí hiếm Argon.

- Công thức Lewis của phân tử:

Hoạt động 4: Tìm hiểu về đơn chất halogen- Xu hướng thể hiện tính oxi hóa

- Trình bày mức độ phản ứng của đơn chất halogen với hydrogen?

- Nước hlorine có ứng dụng gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Mức độ phản ứng với hydrogen giảm từ florine đến iodine, phù hợp với xu hướng giảm tính oxi hóa của dãy.

- Nước chlorine thành phần HCl, HClO, Cl_2, H₂O . Ứng dụng: xử lí vi khuẩn nguồn cấp nước, xử lý môi trường

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm halogen là

A. ns²np⁴.           B. ns²np³.           C. ns²np⁵.           D. ns²np⁶.

Câu 2: Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của các đơn chất halogen?

A. Ở điều kịên thường là chất khí.            B. Tác dụng mạnh với nước.

C. Vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.   D. Có tính oxi hoá mạnh.

Câu 3: Phản ứng giữa H₂ và Cl₂ có thể xảy ra trong điều kiện

A. Nhiệt độ thường và bóng tối.     B. Ánh sáng khuếch tán.

C. Nhiệt độ tuyệt đối 273K.           D. Xúc tác MnO₂, nhiệt độ.

Câu 4: Sục khí clo vào lượng dung dịch NaOH ở nhiệt độ thường thu được nước Javen dùng làm chất tẩy rửa khử trùng, nước Javen có chứa các chất tan là: 

A. NaCl, NaClO, NaOH.               B. NaCl, NaClO.

C. NaCl, NaClO₃, NaOH.              D. Chỉ có NaClO.

Câu 5: Trong phòng thí nghiệm, clo được điều chế bằng cách cho HCl đặc phản ứng với

A. NaCl.             B. Fe.                 C. F₂.                 D. KMnO₄.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.