Giáo án và PPT Hoá học 10 cánh diều Bài 14: Phản ứng hoá học và enthalpy

BÀI 14. PHẢN ỨNG HÓA HỌC VÀ ENTHALPY

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- Cho HS quan sát 2 hình ảnh: lò nung vôi và đốt cháy rượu etylic. Viết phương trình phản ứng? Phản ứng nào tỏa nhiệt, phản ứng nào thu nhiệt?

Hình ảnh lò nung vôi và đốt cháy rượu etylic

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản ứng tỏa nhiệt và phản ứng thu nhiệt

- Phát biểu khái niệm phản ứng tỏa nhiệt và phản ứng thu nhiệt. Lấy ví dụ. 

- Điều kiện chuẩn là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm:

+ Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt.

Ví dụ: phản ứng đốt cháy nhiên liệu, phản ứng tạo gỉ sắt, phản ứng oxi hóa glucose trong cơ thể.

+ Phản ứng thu nhiệt là phản ứng hấp thụ năng lượng dưới dạng nhiệt.

Ví dụ: Phản ứng trong lò nung vôi, nung clinker xi măng, …

- Điều kiện chuẩn là điều kiện ứng với áp suất 1 bar ( đối với chất khí). nồng độ 1 mol. L^-1 (đối với các chất trong dung dịch) và nhiệt độ thường được chọn là 298K (25^oC).

Hoạt động 2: Tìm hiểu về enthalpy tạo thành chuẩn của một chất hóa học

- Enthalpy tạo thành chuẩn (nhiệt tạo thành chuẩn) của một chất là gì?

- Nếu dựa vào enthalpy tạo thành chuẩn ta có thể xác định được phản ứng thu nhiệt hay tỏa nhiệt không?

Sản phẩm dự kiến:

- Enthalpy tạo thành chuẩn (nhiệt tạo thành chuẩn) của một chất là lượng nhiệt kèm theo của phản ứng tạo thành 1 mol chất đó từ các đơn chất ở dạng bền nhất trong điều kiện chuẩn.

- Kí hiệu:  

 Trong đó: f viết tắt của formation (sự tạo thành)

                 H: enthalpy

                 0: số chỉ điều kiện chuẩn

                 298: 298K hay 25⁰C.

  Nếu > 0 : phản ứng thu nhiệt.

  Nếu < 0 : phản ứng tỏa nhiệt.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng hóa học

- Nêu khái niệm biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng hóa học 

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: Biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng hóa học chính là lượng nhiệt (tỏa ra hoặc thu vào) kèm theo phản ứng đó ở điều kiện chuẩn.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Trường hợp nào sau đây là quá trình chuyển hóa từ hóa năng thành nhiệt năng?

A. Than được đốt để đun sôi nước.

B. Sử dụng pin mặt trời trong đời sống.

C. Nước đá bốc hơi trong phòng kín.

D. Hòa tan đường saccarose với nước cất.

Câu 2: Khẳng định nào sau đây là đúng đối với phản ứng thu nhiệt?

A. Tùy vào phản ứng thu nhiệt mà tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn sản phẩm có thể bằng, nhỏ hơn hoặc lớn hơn nhiệt tạo thành chuẩn của chất tham gia.

B. Tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn của các chất tham gia lớn hơn tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn của các sản phẩm .

C. Tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn của các sản phẩm lớn hơn tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn của các chất tham gia.

D. Tổng giá trị nhiệt tạo thành chuẩn của các chất phản ứng và sản phẩm bằng nhau.

Câu 3: Khi calcium phản ứng với nước, nhiệt độ thay đổi từ 18°C đến 39°C. Phản ứng của calcium với nước là

A. phản ứng thuận nghịch.

B. phản ứng phân hủy.

C. phản ứng tỏa nhiệt.

D. phản ứng thu nhiệt.

Câu 4: Phát biểu nào dưới đây là sai khi nói về phản ứng tỏa nhiệt?

A. Phản ứng tỏa nhiệt thường diễn ra thuận lợi hơn so với phản ứng thu nhiệt.

B. Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng trong đó có sự hấp thu nhiệt năng từ môi trường.

C. Phản ứng tỏa nhiệt năng lượng của hệ chất phản ứng cao hơn năng lượng của hệ sản phẩm.

D. Phản ứng tỏa nhiệt có giá trị biến thiên enthalpy nhỏ hơn 0. 

Câu 5: Cho các phát biểu sau về phản ứng tỏa nhiệt và phản ứng thu nhiệt.

1.      Trong một phản ứng tỏa nhiệt, năng lượng giải phóng dưới dạng nhiệt.

2.      Nhiệt độ của phản ứng thu nhiệt tăng lên vì nhiệt được thu vào.

3.      Đốt methane trong không khí là một phản ứng tỏa nhiệt.

Các phát biểu đúng là

A. Chỉ 1 và 2.

B. 1, 2 và 3.

C. Chỉ 1 và 3.

D. Chỉ 2 và 3. 

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.