Giáo án và PPT KHTN 6 chân trời Bài 39: Biến dạng của lò xo. Phép đo lực

BÀI 39: BIẾN DẠNG CỦA LÒ XO. PHÉP ĐO LỰC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV kiểm tra lại kiến thức về các tác dụng của lực.

+ Nêu các tác dụng của lực?

+ Quan sát hình vẽ sau và cho biết lực tác dụng lên lò xo trong trường hợp nào lớn hơn? (biết hai lò xo giống hệt nhau)

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. BIẾN DẠNG CỦA LÒ XO

Hoạt động 1: Tìm hiểu về đặc điểm của biến dạng lò xo

GV yêu cầu HS dự đoán mối liên hệ giữa khối lượng quả nặng và độ dãn của lò xo và tiến hành thí nghiệm theo nhóm để tiến hành thí nghiệm kiểm tra dự đoán:

+ Tiến hành thí nghiệm như mô tả bên và cho biết nhận xét về sự thay đổi chiều dài của lò xo trong quá trình thí nghiệm

+ Hãy tính độ dãn của lò xo khi treo 1,2,3 quả nặng rồi ghi kết quả theo mẫu bảng 39.1. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa độ dãn của lò xo và khối lượng vật treo?

+ Một lò xo có chiều dài tự nhiên 12 cm được treo thẳng đứng, đầu dưới của lò xo có gắn một quả nặng khối lượng 50g. Khi quả nặng nằm cân bằng thì lò xo có chiều dài 15cm. Cho rằng độ dãn của lò xo tỉ lệ thuận với khối lượng vật treo. Khi treo quả nặng có khối lượng 100g vào lò xo thì chiều dài của lò xo là bao nhiên?

Sản phẩm dự kiến:

- Một lò xo được móc vào một cái giá.

          + Chiều dài ban đầu của nó là l₀

                + Sau khi treo vào đầu kia một quả nặng, chiều dài của nó là l

=> Vậy độ biến dạng của lò xo khi đó: Δl = l - l₀ 

- Ta treo lần lượt các quả nặng vào đầu dưới của lò xo. Khi trọng lượng của quả nặng tăng thì độ biến dạng của lò xo cũng tăng.

=> Vậy độ biến dạng của lò xo treo theo phương thẳng đứng tỉ lệ với khối lượng vật treo.

2. THỰC HÀNH ĐO LỰC BẰNG LỰC KẾ

Hoạt động 2: Thực hành đo lực bằng lực kế

GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân trả lời cấu tạo và cách sử dụng lực kế. Sau đó hoạt động nhóm thực hành thí nghiệm:

+ Hãy quan sát một lực kế lò xo và cho biết các thao tác sử dụng đúng khi thực hiện các phép đo lực

+ Móc một khối gỗ vào lực kế lò xo và kéo cho khối gỗ chuyển động. Lúc khối gỗ chuyển động ổn định thì lực kéo khối gỗ là bao nhiêu?

 + Hãy sử dụng lực kế để đo lực nâng hộp bút của em lên khỏi mặt bàn

Sản phẩm dự kiến:

- Cấu tạo đơn giản của lực kế: Vỏ lực kế có gắn một bảng chia độ. Một lò xo có một đầu gắn vào vỏ lực kế, đầu kia gắn vào một móc và 1 kim chỉ thị. Kim chỉ thị có thể chuyển động trên mặt bảng chia độ.

- Các bước sử dụng lực kế:

+ Bước 1: Ước lượng giá trị cần đo để lựa chọn lực kế phù hợp. (nếu lực quá lớn nằm ngoài giới hạn đàn hồi lò xo sẽ không trở lại trạng thái tự nhiên được).

+ Bước 2: Hiệu chỉnh lực kế (khi chưa có lực tác dụng thì kim chỉ ở vị trí 0)

+ Bước 3: Tác dụng lực cần đo vào móc của lò xo lực kế.

+ Bước 4: Cầm lực kế sao cho lò xo nằm dọc theo phương của lực cần đo.

+ Bước 5: Khi kim chỉ lực kế đã ổn định => đọc số chỉ gần nhất với kim chỉ.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào đúng?

A. Lực kế là dụng cụ để đo khối lượng. 

B. Lực kế là dụng cụ đo trọng lượng. 

C. Lực kế là dụng cụ để đo cả trọng lượng và khối lượng

D. Lực kể là dụng cụ để đo lực. 

Câu 2: Treo vật vào đầu một lực kế lò xo. Khi vật cân bằng, số chỉ của lực kế là 3N. Điều này có nghĩa

A. Trọng lượng của vật bằng 300g

B. Trọng lượng của vật bằng 400g

C. Trọng lượng của vật bằng 3N

D. Trọng lượng của vật bằng 4N

Câu 3: Chiều dài ban đầu của lò xo là 15 cm, khi ta tác dụng lên lò xo một lực thì chiều dài của nó là 18 cm. Cho biết lo xo bị dãn hay bị nén và dãn hay nén một đoạn bao nhiêu?

A. nén một đoạn 3 cm

B. dãn một đoạn 3 cm

C. nén một đoạn 2 cm

D. dãn một đoạn 2 cm

Câu 4: Một lò xo dài thêm 20 cm khi treo vào đầu lò xo một vật có khối lượng 1kg. Nếu dùng lò xo này làm lực kế, trên thang chia độ, hai vạch cách nhau 1 cm chỉ thị mấy niutơn (N)?

A. 0,5 N

B. 2 N

C. 1 N

D. 1,5 N

Câu 5: Khi treo vật nặng có trọng lượng 2 N, lò xo dãn ra 1 cm. Hỏi khi treo vật nặng có trọng lượng 3 N thì lò xo ấy dãn ra bao nhiêu?

A. 0,5 cm

B. 1,5 cm

C. 1 cm

D. 2 cm

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Một lò xo dài thêm 10 cm khi treo vào đầu của nó một vật có trọng lượng 20 N. Tiếp tục treo thêm một vật có trọng lượng 15 N nữa thì lò xo dài bao nhiêu?. Biết chiều dài tự nhiên của lò xo này là 20 cm.

Câu 2: Một lò xo dài thêm 10 cm khi treo vào đầu lò xo một vật có khối lượng 1 kg. Nếu dùng lò xo này làm lực kế, trên thang chia độ, hai vạch cách nhau 1 cm chỉ thị mấy niutơn (N)?