Giáo án và PPT KHTN 6 chân trời Bài 45: Hệ Mặt Trời và Ngân Hà

BÀI 45: MẶT TRỜI VÀ NGÂN HÀ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS nghe 1 bài hát về các hành tinh của hệ mặt trời: https://www.youtube.com/watch?v=Cbei3VZjZ48&t=51s thảo luận nhóm và đưa ra những sự hiểu biết của cá nhân về Hệ mặt trời và ngân hà

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. CẤU TRÚC CỦA HỆ MẶT TRỜI

Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu trúc của Hệ Mặt Trời

HS đọc thông tin mục 1 trang 195 và kết hợp với SGK và phần đã chuẩn bị, dán các hành tinh vào quỹ đạo của chúng và trả lời câu hỏi: 

+ Hãy kể tên các hành tinh, vệ tinh xuất hiện trong hình 45.1

+ Tính từ Mặt Trời ra thì Trái Đất là hành tinh thứ bao nhiên trong hệ Mặt Trời?

+ Các hành tinh có chuyển động quanh Mặt Trời không? So sánh chiều chuyển động quanh Mặt Trời của các hành tinh

+ Dựa vào số liệu trong bảng 45.1, em hãy so sánh khoảng cách từ các hành tinh tới Mặt Trời với khoảng cách từ Trái Đất tới Mặt Trời. Hành tinh nào gần Mặtt Trời nhất, hành tinh nào xa Mặt Trời nhất?

+ Hành tinh nào trong hệ Mặt Trời gần Trái Đất nhất? Nó cách Trái Đất bao nhiêu kilomet?

+ Nêu sự liên hệ giữa chu kì chuyển động quanh Mặt trời của các hành tinh và khoảng cách từ các hành tinh tới Mặt Trời.

Sản phẩm dự kiến:

- Có 8 hành tinh gồm:

          + Thuỷ tinh – Mercury

          + Kim tinh – Venus

          + Trái Đất – Earth

          + Hoả tinh – Mars

          + Mộc tinh – Jupiter

          + Thổ tinh – Saturn

          + Thiên Vương tinh -Uranus

          + Hải Vương tinh – Neptune

          + Một vệ tinh là Mặt Trăng

- Các hành tinh có chuyển động quanh Mặt Trời. Chúng chuyển động quanh Mặt Trời với cùng một chiều như nhau

- Đặc trưng của 8 hành tinh:

          + Trong hệ Mặt Trời, khoảng cách từ các hành tinh tới Mặt Trời không bằng nhau. Thuỷ tỉnh gần Mặt Trời nhất, Hải Vương tỉnh xa Mặt Trời nhất

          + Chu kì chuyển động quanh Mặt Trời của các hành tinh không như nhau. Hành tỉnh càng xa Mặt Trời thì chu kì quay quanh Mặt Trời càng lớn

2. ÁNH SÁNG CỦA CÁC THIÊN THỂ

Hoạt động 2: Tìm hiểu về ánh sáng của các thiên thể

HS thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 45.3 và cho biết các hành tinh có tự phát ra ánh sáng không? Vì sao?

+ Vào ban đêm, chúng ta có thể nhìn thấy ánh sáng từ các hành tinh như Kim tinh, Hỏa tinh,... Ánh sáng đó có được là do đâu?

+ Chu kì quay quanh Mặt Trời của Hỏa tinh được gọi là một năm Hỏa tinh. Em hãy cho biết một năm Hỏa tinh bằng bao nhiêu ngày trên Trái Đất

Sản phẩm dự kiến:

- Các hành tinh có cả phần tối và phần sáng, do đó chúng không tự phát ra ánh sáng.

- Ánh sáng từ các hành tinh mà ta nhìn thấy có được là do Mặt Trời chiếu sáng các hành tỉnh và chúng lại phản xạ ánh sáng mặt trời chiếu tới Trái Đất

3. HỆ MẶT TRỜI TRONG NGÂN HÀ

Hoạt động 3: Tìm hiểu về Ngân Hà và vị trí của Hệ Mặt trời trong Ngân hà

GV chiếu clip về dải Ngân hà: https://youtu.be/YMN-5XmgLyU  yêu cầu HS ghi những lại những đặc điểm mà em quan sát được và trả lời câu hỏi: 

+ Khi quan sát bầu trời đêm, vào những đêm không trăng, chúng ta thường nhìn thấy những gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Hệ mặt trời chỉ là một phần nhỏ của ngân hàn, nằm ở rìa ngân hà và cách tầm một khoảng cỡ 2/3 bán kính của nó

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Mặt Trời là một

A. vệ tinh.

B. ngôi sao. 

C. hành tinh.

D. sao băng.

Câu 2: Với các hành tinh sau của hệ Mặt Trời: Hoả tinh, Kim tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thuỷ tinh. Thứ tự các hành tinh xa dần Mặt Trời là

A. Thuỷ tinh, Kim tinh, Hoả tinh, Mộc tinh, Thổ tinh. 

B. Kim tinh, Mộc tinh, Thuỷ tinh, Hoả tinh, Thổ tinh. 

C. Hoả tinh, Mộc tinh, Kim tinh, Thuỷ tinh, Thổ tinh.

D. Thuỷ tinh, Hoả tinh, Thổ tinh, Kim tinh, Mộc tinh.

Câu 3: Khi nói về hệ Mặt Trời, phát biểu nào sau đây là sai?

A. Các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời theo cùng một chiều. 

B. Sao chổi là thành viên của hệ Mặt Trời.

C. Hành tinh xa Mặt Trời nhất là Thiên Vương tinh. 

D. Hành tinh gần Mặt Trời nhất là Thuỷ tinh.

Câu 4: Một thiên thạch bay vào bầu khí quyển của Trái Đất, bị ma sát mạnh đến nóng sáng và bốc cháy, để lại một vệt sáng dài, vết sáng này được gọi là

A. sao đôi.

B. sao chổi. 

C. sao băng.

D. sao siêu mới.

Câu 5: Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Mặt Trời và các ngôi sao là thiên thể có thể tự phát ra ánh sáng

B. Các hành tinh và sao chổi phản xạ ánh sáng Mặt Trời.

C. Các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời với chu kì giống nhau.

D. Khoảng cách từ các hành tinh khác nhau tới Mặt Trời là khác nhau.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ "..." trong các câu sau:

a) Khoảng cách từ các hành tinh khác nhau tới Mặt Trời là (1) ... Hành tinh gần Mặt Trời nhất là (2) ..., hành tinh xa Mặt Trời nhất là (3) ...

b) Chu kì chuyển động của các hành tinh quanh Mặt Trời là (4) ... Hành tinh càng xa Mặt Trời thì chu kì chuyển động quanh Mặt Trời của nó (5) ...

Câu 2: Trong sơ đồ bên dưới là Mặt Trời, Trái Đất và Sao Hỏa. Chúng ta nhìn thấy Sao Hỏa vì nó phản chiếu ánh sáng từ Mặt Trời.

Hãy vẽ đường đi của tia sáng khi chúng ta nhìn thấy Sao Hỏa.