Giáo án và PPT KHTN 6 chân trời Bài 42: Bảo toàn năng lượng và sử dụng năng lượng

BÀI 42: BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG VÀ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu một số hình ảnh về thiết bị điện và yêu cầu HS quan sát nhanh hình ảnh trong tranh cho biết dạng năng lượng cung cấp cho thiết bị và dạng năng lượng xuất hiện là dạng nào trong các dạng năng lượng đã biết?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu sự truyền năng lượng

GV đặt câu hỏi và yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời:

+ Quan hình 42.1, 42.2 cho biết năng lượng đã truyền đi như thế nào?

+ Khi phơi lúa, hạt lúa nhận năng lượng từ đâu để có thể khô được?

+ Đổ nước vào trong cốc có chứa nước đá thì trong cốc có sự truyền năng lượng như thế nào?

+ Vào lúc trời lạnh, người ta thường xoa hai bàn tay vào nhau, khi đó dạng năng lượng nào đã chuyển thành nhiệt để làm ấm bàn tay?

+ Khi ô tô động cơ nhiệt chạy, dạng năng lượng nào chuyển thành năng lượng cho ô tô hoạt động?

+ Khi đèn đường được thắp sáng, dạng năng lượng nào đã chuyển thành quang năng?

+ Khi bình nóng lạnh hoạt động, đã có sự chuyển hóa năng lượng từ dạng nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Năng lượng có thể truyền từ vật này sang vật khác

- Định luật bảo toàn năng lượng:” Năng lượng không tự nhiên sinh ra cũng không tự nhiên mất đi, nó chỉ chuyển từ dạng này sang dạng khác hoặc truyền từ vật này sang vật khác”

2. TÌM HIỂU NĂNG LƯỢNG HAO PHÍ

Hoạt động 2: Tìm hiểu phần năng lượng hao phí

HS quan sát hình ảnh trong SGK và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 42.5, 42.6, 42.7 và cho biết trong các hoạt động, năng lượng ban đầu đã chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào? Hãy chỉ ra phần năng lượng nào có ích, phần năng lượng nào là hao phí

+ Quan sát hình 42.8 và cho biết khi bóng đèn sợi đốt đang sáng, điện năng cung cấp cho bóng đèn đã chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào? Dạng năng lượng nào có ích, dạng năng lượng nào là hao phí?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi năng lượng truyền từ vật này sang vật khác hoặc chuyển từ dạng này sang dạng khác luôn xuất hiện năng lượng hao phí.

3. TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG

Hoạt động 3: Tìm hiểu về tiết kiệm năng lượng và các biện pháp tiết kiệm năng lượng

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: 

+ Những hoạt động nào ở bảng 42.1 là sử dụng năng lượng hiệu quả và không hiệu quả? Vì sao?

+ Em hãy nêu một số lợi ích của việc thực hiện tiết kiệm năng lượng

+ Hãy nêu các biện pháp tiết kiệm năng lượng trong cuộc sống hằng ngày

+ Em hãy nêu một số biện pháp tiết kiệm năng lượng khi sử dụng điện ở nhà

+ Đề xuất một số biện pháp tiết kiệm năng lượng cho trường học

Sản phẩm dự kiến:

- Tiết kiệm năng lượng là một yêu cầu cấp thiết đối với tất cả mọi lĩnh vực, mọi cá nhân nhằm đảm bảo an ninh năng lượng.

- Một số biện pháp tiết kiệm năng lượng:

          + Tận dụng tối đa nguồn năng lượng tự nhiên: bình nước nóng năng lượng Mặt Trời, đèn LED năng lượng mặt trời, mở hết các cửa vào ban ngày để nhận ánh sáng Mặt Trời,....

          + Ngắt các nguồn điện khỏi thiết bị điện khi không sử dụng.

          + Chọn những sản phẩm tiết kiệm năng lượng điện khi thay thế đồ điện gia dụng cũ: Từ bóng đèn sợi đốt sang bóng đèn LED,...

         + Không quá lạm dụng máy sưởi và máy điều hòa. Nếu có sử dụng điều hòa thì bật ở chế độ trong khoảng 26 – 27⁰C vào mùa hè.

          + Nên đi bộ, đi xe đạp, đi chung xe hoặc sử dụng phương tiện công cộng.

          + Giảm lượng chất thải sinh hoạt: giảm thiểu dùng những sản phẩm đóng gói sẵn, dùng những sản phẩm có thể tái sử dụng và tái chế.

          + Trồng nhiều cây cối và tường nhà màu sáng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Khi quạt điện hoạt động thì có sự chuyển hoá

A. cơ năng thành điện năng.

B. điện năng thành hoá năng. 

C. nhiệt năng thành điện năng. 

D. điện năng thành cơ năng. 

Câu 2: Hiện tượng nào dưới đây đi kèm theo sự biến đổi từ cơ năng thành điện năng

A. Núm của đinamo quay, đèn bật sáng. 

B. Pin mặt trời dùng để đun nước nóng. 

C. Vật giảm tốc độ khi bị cản trở.

D. Vật nóng lên khi bị cọ xát.

Câu 3: Thả một quả bóng bàn rơi từ một độ cao nhất định, sau khi chạm đất quả bóng không nảy lên đến độ cao ban đầu vì

A. quả bóng bị Trái Đất hút. 

B. quả bóng đã bị biến dạng. 

C. thế năng của quả bóng đã chuyển thành động năng.

D. một phần cơ năng chuyển đã hoá thành nhiệt năng.

Câu 4: Trong các dụng cụ và thiết bị điện sau đây, thiết bị nào chủ yếu biến đổi điện năng thành nhiệt năng:

A. Máy quạt.

B. Bàn là điện. 

C. Máy khoan.

D. Máy bơm nước.

Câu 5: Dạng năng lượng nào đã chuyển hoá thành điện năng trong một chiếc đồng hồ điện tử chạy bằng pin?

A. Cơ năng.

B. Nhiệt năng. 

C. Hoá năng.

D. Quang năng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy kể tên các thiết bị/ dụng cụ tiêu thụ điện năng biến đổi thành nhiệt năng, quang năng, cơ năng để có thể sử dụng trực tiếp.

Câu 2: Hãy nêu tên ba thiết bị dụng cụ trong đó có sự chuyển hoá năng lượng từ

a) hoá năng thành điện năng. 

b) nhiệt năng thành quang năng.

c) điện năng thành cơ năng và nhiệt năng.